Tồn dư từ hóa chất bảo vệ thực vật ở xã Hương Sơn ngấm vào nước ngầm

Tin nên đọc

Địa phương để vaccine COVID-19 hết hạn, Giám đốc Sở Y tế chịu trách nhiệm

NECO - kỳ tích vượt qua một năm khó khăn trên con đường khẳng định thương hiệu

Việt Nam đã điều trị khỏi trên 1 triệu ca mắc COVID-19

Dự án BOT Cai Lậy giờ ra sao?

Sự nguy hiểm đến con người, môi trường sống

Khi những số phận của những con người “cùng khổ” đã điểm, án ung thư đã nêu tên, đó là khi ấy họ và người thân, xóm giềng nghĩ về quá khứ, tìm về nguyên nhân nơi đây từng là Kho thuốc hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV) của tỉnh Hà Bắc (cũ) nay là huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.

Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu rõ, hóa chất BVTV hay còn gọi là thuốc BVTV là những loại hóa chất bảo vệ cây trồng hoặc những sản phẩm bảo vệ mùa màng, là những chất được tạo ra để chống lại và tiêu diệt loài gây hại hoặc các vật mang mầm bệnh. Chúng cũng gồm các chất để đấu tranh với các loại sống cạnh tranh với cây trồng cũng như nấm bệnh cây.

Ngoài ra, các loại thuốc kích thích sinh trưởng, giúp cây trồng đạt năng suất cao cũng là một dạng của hóa chất BVTV. Hóa chất BVTV là những hóa chất độc, có khả năng phá hủy tế bào, tác động đến cơ chế sinh trưởng, phát triển của sâu bệnh, cỏ dại và cả cây trồng, vì thế khi các hợp chất này đi vào môi trường, chúng cũng có những tác động nguy hiểm đến môi trường, đến những đối tượng tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp. Và đây cũng là lý do mà thuốc BVTV nằm trong số những hóa chất đầu tiên được kiểm tra triệt để về bản chất, về tác dụng cũng như tác hại.

“Ngoài tác dụng diệt dịch bệnh, các loại cỏ và sâu bệnh phá hoại mùa màng, dư lượng hóa chất BVTV cũng đã gây nên các vụ ngộ độc cấp tính và mãn tính cho người tiếp xúc và sử dụng chúng, và cũng là nguyên nhân sâu xa dấn đến những căn bệnh hiểm nghèo.

Các độc tố trong hóa chất BVTV xâm nhập vào rau quả, cây lương thực, thức ăn gia súc và động vật sống trong nước rồi xâm nhập vào các loại thực phẩm, thức uống như: thịt cá, sữa, trứng,... Một số loại hóa chất BVTV và hợp chất của chúng qua xét nghiệm cho thấy có thể gây quái thai và bệnh ung thư cho con người và gia súc. Con đường lây nhiễm độc chủ yếu là qua ăn, uống (tiêu hóa) 97,3%, qua da và hô hấp chỉ chiếm 1,9% và 1,8%. Thuốc gây độc chủ yếu là Wolfatox (77,3%), sau đó là 666 (14,7%) và DDT (8%)” - trích Hiện trạng ô nhiễm môi trường do hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu thuộc nhóm chất hữu cơ khó phân hủy tại Việt Nam, báo cáo năm 2015 của Tổng Cục môi trường nêu rõ.

Qua những dòng tin kể trên, chắc hẳn trong chúng ta ít nhiều đã biết sự nguy hại của các hóa chất có trong thuốc BVTV là như thế nào.

Chỉ với vài dòng tin ít ỏi, Phóng viên Pháp luật Plus đã tìm về thôn Kép 12, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang để tìm ra nguyên nhân của một số bệnh nhân ung thư xuất hiện ở nơi đây chỉ trong thời gian ngắn.

Chị Hạnh một người dân sống gần khu vực kho thuốc Bảo vệ thực vật (cũ) cho biết: “Trước đây, kho thuốc trừ sâu ở khu vực này rất rộng và không có người ở. Sau đó có 3 hộ dân đến mua đất của hợp tác xã làm nhà rồi ở tại khu vực đó. Thời điểm những năm trước có thấy họ cũng về đào đất khử khuẩn…Mấy hộ gia đình quanh đó có nhiều trường hợp bị ung thư rồi nhưng cũng không rõ nguyên nhân, trong đó có bà V.”.

Theo quan sát của Phóng viên, nhiều ngôi nhà khang trang mái đỏ đã xuất hiện trên khu vực kho thuốc bảo vệ thực vật cũ, những vườn cây xanh tốt phủ kín nhiều ô đất, các hàng quán kinh doanh tại khu vực này được mở rộng.

Nhưng sâu thẳm đâu đó, những người dân sinh sống lâu năm tại khu vực này vẫn còn những nghi ngại. Bà Vũ Thị Kim Tân – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Hương Sơn cho biết: “Trước đây khu vực kho thuốc trừ sâu rất rộng. Ngày trước dân ta còn hay sử dụng loại thuốc bột màu trắng. Thừa, thiếu là mang đi chôn, lấp khu vực đó. Kho thuốc trừ sâu đó trước đây là kho dự trữ để phục vụ các hợp tác xã trước đây. Những năm trước đó, có thấy Sở Tài nguyên Môi trường về xử lý tồn dư bằng cách đào đất, rồi đổ hoá chất để xử lý”.

“Nhiều người xung quanh đó mắc bệnh ung thư rất nhiều, đơn cử như bà Thuận (Chồng, con gái, em gái). Ba nhà là Vinh – Thuận – Vui (đều có người bị ung thư)”, bà Vũ Thị Kim Tân chia sẻ thêm.

Ông Vũ Văn Quang – Chủ tịch UBMTTQ xã Hương Sơn (nguyên Chủ tịch UBND xã Hương Sơn giai đoạn 2000 - 2010) cho biết: Trước đây cũng có biết dự án phục hồi môi trường tại khu vực đó, họ có múc đất đi, đổ hoá chất.

Hiện tại, người dân nơi đây giờ không ai sử dụng nước ngầm để sinh hoạt nữa, chủ yếu họ đã dùng nước sạch hết rồi vì lo lắng nước ngầm nhiễm bẩn.

Bất an, lo lắng

Được biết, nhận thấy sự nguy hại của tồn dư BVTV có thể gây nguy hại cho đời sống người dân, tháng 5/2012 UBND tỉnh Bắc Giang đã phê duyệt Dự án xử lý ô nhiễm môi trường do tồn dư thuốc bảo vệ thực vật tại khu vực kho Kép, xã Hương Sơn với tổng kinh phí 9,77 tỷ đồng (chi phí xử lý ô nhiễm là 7,3 tỷ đồng). Chủ đầu tư là Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang, đơn vị tư vấn lập dự án là Công ty CP Xây dựng và dịch vụ môi trường (Hà Nội). Thời gian thực hiện năm 2012 - 2013.

Qua báo cáo nhanh của Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bắc Giang ban hành ngày 7/12/2021, có nêu: “Trong đợt quan trắc chất lượng môi trường mẫu nước dưới đất lấy mẫu ngày 1/10/2021 tại vị trí khu vực dân cư xung quanh kho thuốc bảo vệ thực vật cũ tại thôn kép 12, xã Hương Sơn, hộ gia đình nhà bà Nguyễn Thị Thuận phát hiện thấy có thông số Thủy ngân vượt quy chuẩn cho phép 1,2 lần; thông số Benzen hexachloride (BHC) vượt quy chuẩn cho phép 2,15 lần;

Lần lấy mẫu ngày 28/10/2021 cho thấy, mẫu nước dưới đất lấy lại tại nhà bà Nguyễn Thị Thuận có thông số Benzen hexachloride (BHC) vượt 9,85 lần; mẫu nước dưới đất nhà ông Chu Minh Huyến có thông số Amoni vượt 1,43 lần và Coliform vượt 306,7 lần giới hạn cho phép theo QCVN 09-MT:2015/BTNMT.

Đối với mẫu nước dưới đất lấy từ hộ gia đình bà Nguyễn Thị Thuận qua 2 lần lấy và phân tích đều có thông số Benzen hexachloride (BHC) vượt QCVN vượt từ 2,15 lần - 9,85 lần. Đây là thông số môi trường nguy hại trong nước có nguồn gốc từ hóa chất BVTV, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe của con người, sinh vật, và môi trường sống”.

Qua những con số biết nói kể trên, có thể thấy những nghi ngại của người dân thôn Kép 12 xã Hương Sơn là có cơ sở.

Như vậy, sau 8 năm kể từ khi dự án xử lý ô nhiễm môi trường do tồn dư thuốc BVTV tại thôn Kép 12, xã Hương Sơn hoàn thành, có thể thấy hiệu quả chưa thật sự cao, bởi báo cáo ngày 7/12/2021 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang đã thể hiện rõ điều này.

“Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND huyện Lạng Giang xây dựng kế hoạch để điều tra, phân tích, đánh giá tổng thể tác động đến môi trường khu vực dân cư xung quanh khu vực thôn Kép 12, xã Hương Sơn từ đó có giải pháp xử lý, kịp thời giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng xấu đến môi trường và sinh hoạt của người dân khu vực và thực hiện biện pháp phòng tránh tác hại, ứng phó phù hợp”, khuyến nghị được Sở Tài nguyên và Môi trường đưa ra.

Trước những lo âu của người dân thôn Kép 12, xã Hương Sơn, Phóng viên Pháp luật Plus đã có cuộc trao đổi với cơ quan chức năng huyện Lạng Giang để có những thông tin khách quan sau khuyến nghị của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang.

Ông Nghiêm Phú Sơn - Trưởng Phòng tài nguyên Môi trường huyện Lạng Giang cho biết: “Phòng đã nắm được văn bản mới đây của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang liên quan đến một số chỉ số vượt quy định tại khu vực Kho chứa thuốc trừ sâu cũ tại xã Hương Sơn. Huyện đang kiểm tra lại một số thông tin và báo cáo Sở”.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Lạng Giang cho biết: “Hàng năm đều lấy mẫu để đánh giá ô nhiễm môi trường tại khu vực này. Từ lúc triển khai dự án xử lý ô nhiễm các năm sau đó các mẫu lấy đều đạt yêu cầu. Cử tri cũng không có ý kiến phản ánh hay đề xuất gì. Tự nhiên đến năm nay lấy mẫu lại vượt quá quy định”.

Nhân dân lo lắng, cử tri bất an về những gì đã và đang hiện hữu ở thôn Kép 12, xã Hương Sơn, những bệnh án mang chữ “ung thư”, những con người bước sang thế giới bên kia vì bạo bệnh, họ đang ngóng chờ những giải pháp tích cực hơn nữa từ phía cơ quan chức năng huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang để chấm dứt đi sự lo lắng khi bất kỳ ai trong thôn báo tin bị “ung thư”, bệnh.

Qua những gì ghi nhận được, Pháp luật Plus đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang, UBND huyện Lạng Giang cùng các sở, ban ngành tích cực vào cuộc, xây dựng kế hoạch giai đoạn, xử lý dứt điểm tồn dư thuốc BVTV tại thôn Kép 12, xã Hương Sơn để nhân dân an tâm sinh sống, phát triển kinh tế, dựng xây đất nước.

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin.