Có những cái sai có thể sửa, hoặc khắc phục, nhưng có những cái sai mà hệ lụy của nó sẽ khiến người ta đeo đẳng, trả giá cả cuộc đời.
Tin nên đọc
Sự "biến mất bí ẩn" của thiếu nữ bị truy tố oan sai
Slide - Điểm tin thị trường: Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ khoản hạch toán sai tại EVN
Hành trình oan sai của ông Nguyễn Lâm Sáu sau 33 năm mang thân phận “bị can”
Sơn La: Có nhiều dấu hiệu oan sai trong vụ xét xử nguyên Chủ tịch huyện Quỳnh Nhai?
Hình ảnh cậu bé nằm chơ vơ, lăn lóc giữa manh chiếu giữa màn trời mưa giăng ở sân tòa án, mặc cho mẹ nó ôm em trai nhỏ vừa khóc lóc thảm thương vừa chạy theo chiếc xe bịt bùng chở người bố - đang là bị cáo – lao đi vun vút, là dấu mở đầu cho mặt trái của vụ án có nhiều dấu hiệu oan sai rõ ràng nhưng bị cả hai cấp tòa “xử gượng”…
Có những cái sai có thể sửa, hoặc khắc phục, nhưng có những cái sai mà hệ lụy của nó sẽ khiến người ta đeo đẳng, trả giá cả cuộc đời.
|
Đứa trẻ nằm ngủ bơ vơ giữa sân tòa vì mẹ còn lo chạy theo xe thùng kêu oan. |
Dấu hiệu oan sai rõ ràng?
Như đã phân tích trong những bài viết trước, các bị cáo trong vụ án đã liên tiếp, đồng loạt kêu oan, tố bị bức cung, nhục hình, đợi đến ngày ra tòa công khai mới dám kêu oan, khai đúng sự thực. Ở phiên tòa phúc thẩm lần này, bị án Soi không kháng cáo nhưng cũng kêu oan, thay đổi lời khai theo hướng vô tội, tố bị ép cung theo “kịch bản” của cơ quan điều tra.
Như vậy, trong 1 vụ án mà 5/6 bị cáo đều kêu oan, tố bị bức cung nhục hình rõ ràng là 1 điều không bình thường. Về phía các luật sư bào chữa cũng đã nêu ra những quan điểm, cơ sở để cho thấy vụ án còn có rất nhiều điểm mờ, mâu thuẫn, chưa được làm rõ, chưa phản ánh đúng, trung thực sự thật của vụ án.
Quá trình điều tra có những sai phạm nghiêm trọng, vi phạm luật tố tụng. Những sai sót này dẫn đến bản chất vụ án có thể đã được thay đổi, hồ sơ thiếu khách quan, gây oan sai cho các bị cáo.
Trong một vụ án đông bị cáo, nhiều mâu thuẫn nhưng qua hồ sơ vụ án, cơ quan điều tra không đưa ra được chứng cứ vật chất nào đủ thuyết phục để chứng minh tội phạm của các bị cáo, từ việc không thu thập được hung khí gây án mà chỉ mô tả theo lời khai, trích danh sách điện thoại, vết máu và các dấu hiệu khác tại hiện trường, cũng như giải thích cơ chế dẫn đến cái chết của nạn nhân rõ ràng hơn…
Vì những lẽ đó, các luật sư kiến nghị được triệu tập thêm nhiều nhân chứng quan trọng có giá trị chứng minh, giải đáp những mâu thuẫn. Thậm chí, đề nghị khởi tố vụ án khác để điều tra những vấn đề vi phạm tố tụng, làm sai lệch hồ sơ vụ án.
Không khí phiên tòa còn được đẩy đến cao trào khi luật sư yêu cầu thay đổi cả chủ tọa phiên tòa vì là chủ thể trong một vụ việc khiếu nại, thay đổi đại diện VKS vì có có vợ là kiểm sát viên tham gia trong quá trình điều tra… có thể dẫn đến phiên tòa thiếu tính khách quan…
Nhưng rất tiếc, những đề nghị với mong muốn “trả sự thật về đúng như nó đã diễn ra” đã không được những người – vốn đại diện cho “thần công lý” phê chuẩn.
“Kẻ tung….”?
Giữ vai trò công tố tại phiên tòa, đại diện VKS đã bác bỏ tất cả các quan điểm bào chữa của luật sư, kết luận theo hướng quy kết buộc tội, dựa trên căn cứ duy nhất là “lời khai của các bị cáo được cho là phù hợp nhau trong hồ sơ điều tra” dù nó còn nhiều mâu thuẫn, thậm chí có dấu hiệu bức cung, nhục hình được thể hiện chính trong rất nhiều bút lục ở ngay giai đoạn đầu của hồ sơ vụ án nhưng không được HĐXX lưu tâm.
Còn những sai phạm rõ ràng của cơ quan điều tra trong quá trình tố tụng được “chỉ mặt đặt tên” nhưng đại diện VKS chỉ đơn giản “cho rút kinh nghiệm”, hoặc chống chế những thiếu sót trong thu thập chứng cứ là tình tiết nhưng không ảnh hưởng đến nội dung vụ án, vì lời khai của các bị cáo là đủ phù hợp và có giá trị chứng minh.
Còn những yêu cầu được triệu tập nhân chứng, chứng minh sự vô tội của các bị cáo, sự mâu thuẫn của hồ sơ vụ án thì bị gạt bỏ không xem xét đã có lúc khiến phiên tòa trở nên rất căng thẳng, xung đột ngôn ngữ giữa một bên giữ vai trò công tố - một bên là bào chữa.
Trong khi đó, quan điểm của HĐXX cũng “trùng” với cơ quan công tố là các bị cáo được đưa ra xét xử đúng người đúng tội, lời khai của các bị cáo là phù hợp với các nhân chứng và chứng cứ?
Do đó, các bị cáo cho rằng bị bức cung nhục hình là không có căn cứ chứng minh, nên không cần thiết phải triệu tập những người liên quan, còn những nhân chứng khác một phần là những người thân thích của các bị cáo nên cũng không cần thiết.
Đặc biệt, lời khai của bị án Soi tại tòa là một trong những tình tiết mới có thể sẽ làm thay đổi toàn bộ bản chất vụ án.
Tuy nhiên, HĐXX lại cho rằng lời khai của Soi phù hợp với cáo trạng tại phiên tòa sơ thẩm, nhưng sau đó lại không thừa nhận lời khai ban đầu theo hướng không nhận tội vì có sự tác động của bị cáo Thắng, đã đe dọa sự an toàn của gia đình Soi nên tại phiên tòa lời khai đó không có giá trị (?!).
Đặc biệt, với biên bản giám sát đối chất vi phạm nghiêm trọng tố tụng khi có 6 người tham gia nhưng tới 9 chữ ký, HĐXX nhận định vẫn “hoàn toàn đúng khách quan, đúng pháp luật”, có sự chứng kiến của luật sư Lâm Quang Ngọc (VP Luật Hùng Phúc, Đoàn Luật sư Vĩnh Phúc) đang bào chữa cho các bị cáo, đây chỉ là sự cẩu thả của cơ quan điều tra khi không ghi đủ người tham gia nên đề nghị cần khởi tố điều tra là không có căn cứ.
Ngoài ra, còn nhiều mâu thuẫn khác còn bỏ lửng, nhiều nghi vấn không được làm rõ nhưng đều được HĐXX tiếp tục sử dụng “điệp khúc” là “dựa trên lời khai các bị cáo phù hợp tài liệu điều tra” để bác bỏ.
Kết luận bản án, vị chủ tọa phiên tòa nhấn mạnh đến việc nhìn nhận vụ án dưới góc độ bao quát thì khẳng định các bị cáo đã tấn công gây thương tích đẩy nhanh tử vong cho bị hại, phải chịu trách nhiệm hình sự do vậy đề nghị kháng cáo không chấp nhận.
Phiên tòa ai oán
Nếu ai dự khán ngày hôm đó không thể quên được hình ảnh cháu bé là con trai của bị cáo Chiến nằm ngủ chơ vơ trên manh chiếu giữa màn trời mưa giăng, bởi cả gia đình em gồm ông bà nội, ngoại, và cả mẹ em địu theo đứa con nhỏ chạy theo chiếc xe bịt bùng để được nói lên sự thống thiết trong lòng, sự bức xúc đến uất nghẹn phản đối một bản án gây phẫn nộ trong dư luận.
Và không ai có thể quên phiên tòa mà cả vài chục người thân của bị cáo trải manh chiếu trên nền đá lạnh ăn trực, nằm chờ dõi theo từng bước chân của các bị cáo mỗi lần bước ra tòa, và lắng nghe từng phiên xét xử qua loa truyền thanh 2 ngày đằng đẵng.
Và không thể quên được những ánh mắt tuyệt vọng đứng sau hàng rào cổng tòa án để đòi quyền được vào dự phiên tòa công khai, nói lên những tâm sự đầy oan khất… đôi lúc náo loạn cả một góc phố. Hơn hết, phiên tòa đó nó chất chứa đầy… oán khí.
Niềm tin, hy vọng liệu có đến được công lý
Có mặt tại phiên tòa, bà Nguyễn Thị Yên, mẹ của bị cáo Nguyễn Văn Sự dù có chút thất vọng sau khi nghe tuyên án nhưng vẫn giữ được thái độ điềm tĩnh. Thay vì gào thét, bức xúc trong phiên tòa, bà lặng lẽ nhìn Sự động viên con trai cố gắng.
Vì trong lúc này bà tin vào công lý, tin vào sự thực khách quan và tin vào “cái lò” mà Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã nói là động lực giúp bà sẽ theo chân con trai đi tìm chân lý tới cùng.
Mặc dù đời sống gia đình còn nhiều khó khăn, chồng mất sớm, con trai vướng vào vòng lao lý có lúc khiến bà tuyệt vọng và muốn buông xuôi, nhưng từ sự mất mát đó đã biến thành động lực giúp bà quên đi mệt mỏi, ốm đau để vững ý chí quyết tìm chân lý cho con trai tới cùng.
Như cùng chung một “chiến hào”, bố ruột của bị cáo Nguyễn Văn Chiến cho biết, ông từng là cựu binh trải qua 2 cuộc chiến tranh từng kinh qua bao đạn lửa không ngại nguy khó, ông sẽ giữ vững tinh thần đó trên con đường tìm công lý cho con trai sẽ “chiến đấu” tới cùng.
Ông cho biết: “Không nghĩ riêng về cho con tôi. Tôi đòi công bằng cho cả những người vô tội khác. Tôi chỉ nghĩ đang đi đòi quyền công bằng cho con người thôi”.
Suy nghĩ của người cựu binh già như một thông điệp truyền tải niềm tin vào công lý sẽ “gõ cửa” minh oan cho những oan khuất của con em họ, xua tan những oán khí đến từ một bản án thiếu công minh sẽ có ngày được sáng tỏ.