Cát Bà cùng với Bạch Long Vĩ là hai huyện đảo tiền tiêu của thành phố Hải Phòng.
Bởi không chỉ có vẻ đẹp nguyên sơ, kỳ vĩ đến ngỡ ngàng, Cát Bà- còn gọi là “đảo Ngọc” còn đó những dấu xưa là cửa ngõ chiến lược quan trọng của vùng Đông Bắc Tổ quốc…
Rưng rưng những chứng tích hào hùng
Trên đảo chính rộng 144 km2 của quần đảo Cát Bà giữa trùng khơi là những di tích lịch sử liên quan đến công cuộc bảo vệ đất nước, đó là thành nhà Mạc và pháo đài Thần công. Chưa kể, trên đường vào đảo là Hang Quân Y, những năm chống Mỹ vốn là một trạm xá dã chiến. Và nữa, đảo Long Châu với cây đèn biển cổ nhất Việt Nam, như trái tim trên biển từ hàng trăm năm trước…
Từ trung tâm thị trấn Cát Bà, chừng 10 phút xe chạy với cung đường quanh co, bên này là núi non cây cỏ, bên kia là vịnh Cát Bà, bến Bèo xanh ngắt. Và rồi Pháo đài Thần công trên cao điểm 177, chúng tôi ngỡ như đến với nơi giao hòa của trời và đất, núi và biển.
Giữa khung cảnh hùng vĩ và thơ mộng cùng cảnh vật nguyên bản của thiên nhiên là các đường hầm, hào, khẩu pháo đã từng trực tiếp tham gia chiến đấu bảo vệ đất nước trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nơi đây đã diễn ra nhiều trận đấu pháo nảy lửa đầu tiên của quân ta với tàu chiến Pháp, góp phần làm nên những chiến công oanh liệt của quân dân huyện đảo Cát Bà. Pháo đài Thần công được xây dựng từ năm 1942 tại vị trí chiến lược có vai trò trọng yếu tại cửa ngõ biển Đông.
Ngoài những đoạn hào đắp lên bằng những khối đá to dày và thô ráp, các đoạn đường hầm đồ sộ với mái vòm đi sâu vào lòng núi có không gian lớn, đủ cho cả đoàn người đi xuyên qua. Ðường hầm dẫn thẳng đến khu quản lý và boong-ke xây bằng những khối bê-tông vững chắc.
Đây là điều đặc biệt dành tặng du khách, bởi nhiều người biết do Cát Bà nằm ở cuối dãy vòng cung chiến lược mà hòn đảo này được coi như một pháo đài khổng lồ ngày đêm canh giữ con đường biển đi vào vùng Đông Bắc nước ta. Nhưng ít người biết, ở cao điểm 177 này là một vị trí hiểm yếu với trọng trách canh giữ vùng biển, vùng trời của Tổ quốc.
Có một điều đáng quý là khi quyết định biến nơi này thành khu du lịch, các nhà đầu tư biết tôn trọng lịch sử. Thư giãn, nhâm nhi ly cà phê trên đỉnh núi, những cảm xúc trái ngược dâng lên trong mỗi người. Khi mà nơi đây lắp sẵn một ống nhòm cỡ lớn để bạn có thể ngắm nhìn toàn cảnh Cát Bà từ trên cao. Và nữa là vịnh Lan Hạ từ trên cao cho màu nước biển xanh như ngọc hòa với sắc màu của thảm thực vật phủ trên những ngọn núi đá vôi, cùng với ánh nắng chiếu sáng tạo vẻ huyền ảo, tô thêm sắc xanh quyến rũ cho Cát Bà.
Cùng với đó, trong hệ thống thành lũy nhà Mạc ở miền Đông Bắc, tòa cổ thành ở đảo Cát Bà thu hút được nhiều sự quan tâm của giới nghiên cứu trong và ngoài nước hơn cả. Tòa cổ thành trên đảo Cát Bà nằm ở phía Đông Bắc xã Xuân Đám, liền kề sát mép biển (vịnh Cát Đồn). Nhân dân địa phương quen gọi tòa thành này là thành nhà Mạc (còn gọi là Thành Đồn). Tòa thành được chia làm 2 khu: Đồn Thượng và đồn Hạ. Đến nay, nhiều phần tường thành bị thời gian, khí hậu khắc nghiệt và con người tàn phá, hiện chỉ còn nền móng và một vài đoạn tường thấp như một phế tích.
Thế nhưng, sau bao biến thiên lịch sử, phế tích tường thành vẫn giữ được dáng đứng thẳng tắp, mặt tường phẳng lỳ. Tòa cổ thành trổ hai cửa, một ở hướng Đông Bắc, cửa kia ở hướng Tây Nam. Nối hai cửa này là một con đường nội bộ nhỏ, đắp bằng đất, trên mặt có rải đá.
Lịch sử còn ghi, do vừa phải đối phó với nội chiến trong nước, vừa phải chuẩn bị đương đầu với nạn ngoại xâm phương Bắc nên trước đây vương triều Mạc tiến hành xây thành, đắp lũy ở khắp nơi, ở nhiều địa danh khác. Nhưng gặp dấu tích thành lũy phòng đất nước ở vùng biển Đông Bắc của Tổ quốc là những niềm xúc động lạ kì.
Nằm ngay ven đường chính của Vườn quốc gia Cát Bà, hang Quân Y bạn sẽ bất ngờ vì đã từng có một bệnh viện dã chiến trong lòng núi. Lối lên cửa hang hiện nay vẫn giữ theo kiểu ngày trước thang gỗ để dễ dàng phá hủy khi có báo động địch tấn công. Ngay ở lối vào hang đầu tiên, bạn sẽ bắt gặp 1 cánh cửa sắt kiên cố với cánh cửa lại cong gồ để chống đạn, mảnh bom vì khi đạn văng vào, do đường cong của các song cửa, chúng sẽ bắn sang hai bên cửa thay vì găm thẳng vào gây tổn thất hư hại.
Theo như ước tính, toàn bộ bệnh viện dã chiến rộng gần 2.000m vuông gồm 3 tầng riêng biệt gồm 17 phòng lớn nhỏ, bãi chiếu phim cùng một số phòng chức năng. Khu vực phòng chiếu phim đồng thời cũng là phòng hội trường, nơi tập luyện tác chiến của cả bệnh viện…. Mặc dù có nhiều chỗ trần rất thấp, phải nằm bò dưới nền mới có thể di chuyển được nhưng nó cũng rất hợp cho công tác huấn luyện.
Lối đi lên tầng 3 cũng rất khó nếu quá vội vàng. Đây là cách chống địch tấn công chớp nhoáng. Ngoài ra, trong hang này còn có khu vực cầu thang ngầm được thiết kế đi ngay bên dưới tầng 3. Nó dẫn ra khu thoát hiểm của cả tầng 3 và đi ra hướng cửa sau của bệnh viện. Cuối đường hầm là 2 tấm cửa sắt lớn dùng để chống địch đột kích, công phá. Đây cũng sẽ là lối thoát hiểm nếu địch tấn công từ phía cửa trước.
Có thể nói, Hang Quân Y là một địa danh lịch sử nổi tiếng do từng là bệnh viện dã chiến trong thời gian đế quốc Mỹ đem máy bay bắn phá miền Bắc Việt Nam trong những năm 1963- 1965 bằng máy bay và tàu chiến. Trong khoảng thời gian này, quân và dân ta trên đảo đã xây dựng hang dựa vào lòng núi đá vôi tự nhiên để làm nơi chữa bệnh cho thương binh, nơi trú ẩn và tránh bom đạn dân cư địa phương và dân cư sơ tán về từ đảo Bạch Long Vỹ.
Và “mắt thần” cổ xưa trên đảo Long Châu
Nơi ấy, suốt những năm dài khói lửa, chịu đựng hàng ngàn tấn bom đạn của giặc thù, ngọn hải đăng cổ xưa và lớn nhất Việt Nam vẫn được gìn giữ nguyên bản suốt 127 năm với tên gọi thân thương “mắt thần”, “mắt ngọc”… ngạo nghễ dẫn đường, khẳng định chủ quyền giữa điệp trùng sóng vỗ...
Với niềm thôi thúc ấy, sau gần hai giờ rét buốt nơi cửa ngõ Đông Bắc, cuối cùng ngọn đèn biển vời vợi mang trong nó bao nhiêu thăng trầm và kì tích cũng đã hiện ra trước mắt. Đặt chân lên đảo, chúng tôi mới biết, nơi này còn rất nhiều “không”: không điện, không nước, ngút ngàn núi đá và trùng khơi, dẫu Long Châu chỉ cách Cát Bà khoảng 9 hải lý.
Đây là một quần đảo gồm trên 30 đảo nhỏ nằm rải rác, đảo đèn lớn nhất với khoảng 2km2. Ngoài con đường được lát bê tông dẫn vào “nhà đài” và “nhà đèn” được hoàn thành năm 2009, những bao tải hoa nhỏ được đoàn thanh niên tình nguyện mang đất ra trồng từ mùa hè khiến chúng tôi ngỡ như đang ở một khu sinh thái với núi đá bao quanh vụng biển xanh ngắt.
Đây là hòn đảo không có dân cư sinh sống bởi muôn trùng là đá. Thường trên đảo đông nhất cũng chỉ có 10 người “lính” (cà người nhà đèn hải đăng và bộ đội biên phòng) vừa canh cho ngọn hải đăng Long Châu sáng đèn, đỏ lửa vừa tuần tra, kiểm soát biên phòng đảm bảo an ninh từ tuyến tiền tiêu của Tổ quốc. Do đó, mỗi khi “nhà có khách” là “nhà đèn” và “nhà đài” lại chạy qua nhau để bếp núc rộn ràng như anh em trong một nhà.
Được biết, cả quần đảo đều được cấu tạo từ 100% đá tai mèo trơ xám. Bởi thuần núi đá nên ở đây khắc nghiệt nhất là không có nước ngọt, cây cối cũng khó sống. Họa hoằn lắm có một vài cây cỏ cựa mình len đá trồi lên. Những cây cỏ ấy sau khi gồng mình, vận hết nội lực chắt chiu sinh khí của đá mà sống đều trở thành những cây thuốc quý. Và điều trớ trêu, dẫu sống giữa mênh mông nước, nhưng nước ngọt luôn là sự khát khao, là tài sản vô giá của các chiến sĩ đảo đèn.
Chỉ có vào mùa mưa, lượng nước mới tạm đủ. Cán bộ, chiến sĩ trên đảo phải tìm mọi cách để trữ nước. Đến mùa khô, hàng ngày mỗi người lính trên đảo phải thay nhau cuốc bộ hàng giờ đồng hồ vượt dốc xuống bến tàu mua nước của bà con dân chài. Nước quý như vậy nên mọi người phải tái sử dụng đến nhiều lần trước khi mang tưới rau xanh.
Dẫn chúng tôi đến từng ngóc ngách của ngọn hải đăng Long Châu, anh Trần Vũ Đức, Phó Trạm trưởng Trạm Hải đăng tự hào giới thiệu, ngay từ lúc được người Pháp xây dựng vào năm 1894 đến nay, 127 năm đã trôi qua, nhà đèn uy nghi vẫn được giữ nguyên bản.
Và cũng chưa một đêm nào những ngọn đèn này ngừng chiếu dù cuộc sống sinh tồn khắc nghiệt, trải qua mấy cuộc chiến tranh, cả nghìn tấn bom rơi đạn nổ, bởi bất cứ người lính đèn nào khi ra đảo nhận nhiệm vụ đều hiểu rằng hải đăng Long Châu là vô cùng quan trọng với cảng biển Bắc Bộ. Hiện ngọn hải đăng Long Châu đã gia nhập Hiệp hội Hải đăng quốc tế. Trong đêm đen, cách xa 27 hải lý, những tần số đèn phát ra, là những thủy thủ trong nước và quốc tế, những ngư dân trên biển biết mình đang cách Long Châu bao nhiêu hải lý…
Trong thời gian chiến tranh, hải đăng Long Châu cùng hải đăng Hòn Dáu đóng vai trò tối quan trọng khi dẫn tuyến cho hàng loạt chuyến tàu 0 số vận tải vũ khí và hàng hóa vào tiền tuyến miền Nam. Với vai trò huyết mạch như vậy, giặc Mỹ đã điên cuồng bắn phá và trút xuống hai địa điểm trên hàng nghìn tấn bom đạn.
Chia tay những người lính kiên cường bên ngọn hải đăng kì vĩ, đẹp đẽ và khắc nghiệt, chúng tôi nhớ mãi về những nụ cười hiền, những người lính, những chàng trai để lại vợ con nơi quê nhà, người Nam Định, Thái Bình, Hải Dương, Quảng Ninh, Cát Bà… Với gia cảnh chẳng mấy khấm khá, họ gắn bó với đảo đá khắc nghiệt, với ngọn hải đăng, bởi ở đó với họ là niềm tự hào, là máu và hoa, cùng tình yêu thầm lặng và cháy bỏng với từng tấc đất, mỏm đá nơi phên dậu Tổ quốc…
Chúng tôi bịn rịn xuống tàu trước khi thủy triều lên. Có cô phóng viên trẻ đã không kìm được nước mắt. Và họ, đã luôn kiên cường như thế, chào tạm biệt chúng tôi, miệng cười mà mắt đỏ hoe và nói với cô gái: “Bọn anh ở đây không buồn đâu”… Có một nơi như thế, đẹp vô cùng, đẹp như một bức tranh choáng ngợp, nhưng những người lính ở đó, bằng sự giản dị, chân chất, trong những hy sinh thầm lặng giữa cuộc sống ồn ào hôm nay, họ đã sống tràn đầy lý tưởng và cao đẹp…
Và với những chứng tích xưa còn đó, dẫu ở giữa trùng khơi- trái tim Cát Bà vẫn luôn đập cùng nhịp với đất liền, cùng một quyết tâm xây dựng đất nước hùng cường, vững mạnh…
Đây là thông tin tại cuộc họp giao ban báo chí định kỳ tháng 3/2022 diễn ra chiều ngày 17/3 tại Trung tâm hội nghị TP do Ban Tuyên giáo Thành ủy cùng Sở TT & TT TP chủ trì.
Ngày 18/12, UBND TP Hải Phòng có văn bản 8078/UBND-NN trả lời những kiến nghị của các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh du lịch tại Vườn quốc gia Cát Bà, huyện Cát Hải.
Đồng bào Thái có nền văn hóa lâu đời mang đậm bản sắc dân tộc, trong đó thêu khăn Piêu đã trở thành nét đẹp trong văn hóa truyền thống của người phụ nữ dân tộc Thái ở Tây Bắc.
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) mới đây đã phát đi thông tin về việc Canada điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với ghế bọc đệm có xuất xứ từ Việt Nam và Trung Quốc.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp
Đại tá Trần Liên, nguyên Phó tư lệnh Binh chủng Ra-đa, năm nay đã bước sang tuổi 97 nhưng vẫn nhớ như in về hành trình kéo pháo bằng sức người trong Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 70 năm.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC với tổng khối lượng dự kiến sẽ đấu thầu là 16.800 lượng, thời gian bắt đầu từ 10 giờ sáng ngày 22/4 tới đây.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.