Hiện nay pháp luật về sở hữu trí tuệ đã và đang ngày càng siết chặt xử lý những hành vi vi phạm tác quyền của nhiều nghệ sĩ, người kinh doanh trên chất xám của người khác, nhằm đảm bảo một môi trường sáng tạo nghệ thuật văn minh, công bằng.
Vài ngày nay, dư luận xôn xao tin một loạt video cover bài hát nhạc Hoa “Độ ta không độ nàng” đã … mất tích; dù nhiều bản cover đã đạt từ vài triệu đến vài chục triệu lượt xem trên Youtube. Nguyên nhân là một đơn vị hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ bản quyền đã mua bản quyền ca khúc từ chủ sở hữu ở Trung Quốc đã gửi công văn đến Việt Nam yêu cầu tất cả cá nhân, pháp nhân và tổ chức muốn sử dụng, sao chép, phân phối bài hát này phải trả phí tác quyền. Chi phí cố định cho việc sử dụng, sao chép, phân phối là 5 triệu đồng, doanh thu đối soát là 33% thu được từ sản phẩm được đăng tải.
Nhiều chủ kênh Youtube đã phản ứng khác nhau trước hành động của đơn vị nắm bản quyền. Khánh Phương thấy tiền bản quyền xứng đáng nên chấp nhận chi trả; sau khi hoàn tất, anh đã mở video trở lại và tiếp tục khai thác bình thường. Còn nhiều chủ kênh khác cho rằng mình chỉ “cover cho vui” hoặc thấy “sản phẩm không tương xứng với phí bản quyền” nên đành chấp nhận mất video. Anh Duy phản hồi “sẽ không dựa dẫm vào ca khúc này nữa”; còn Phương Thanh bức xúc gọi đây là “chơi dơ”.
Nhìn lại thời gian qua, ca khúc “Độ ta không độ nàng” của tác giả Cô Độc Thi Nhân (Trung Quốc) bỗng dưng rộ lên với rất nhiều bản cover của ca sĩ Việt. Có những bản cover chuyển ngữ, có những bản cover được thay lời mới, nhưng tất cả đều mang giai điệu gốc của bản nhạc Hoa này; chưa kể tới còn có nhiều phiên bản khác nhau về thể loại âm nhạc như: ballad, remix, kết hợp với đàn tranh…
Được biết, lời Việt đầu tiên do tác giả Tuyên Chính viết lời, sau đó có thêm phiên bản lời Việt của ca sĩ Phương Thanh, nhạc sĩ Hamlet Trương, phiên bản do ca sĩ Quách Tuấn Du hát với phần lời được chắp bút bởi thầy Thích Nhật Từ…
Tốc độ lan tỏa của bản nhạc này lớn đến mức gây “ám ảnh” cho công chúng. Hàng loạt nghệ sĩ bắt tay ngay vào việc cover chỉn chu, bài bản đối với ca khúc này theo phong cách và chất giọng của mình; ngoài Trấn Thành, Khánh Phương, còn có Hoàng Y Nhung, Minh Vương M4U, Kasim Hoàng Vũ, diễn viên Hiếu Hiền, diễn viên Hoàng Kim Ngọc... cũng lựa chọn “đu theo trào lưu”.
Đó là chưa kể tới số lượng hàng trăm bản cover của khán giả hoặc các hot YouTuber, trong đó có nhiều bản thu về lượng view không kém ca sĩ chuyên nghiệp như: Hương Ly, Thái Quỳnh, Thiên An, Thảo Phạm, Lan Hương, Huy Vạc...
Tựu trung lại, chính giới showbiz Việt đã tạo nên “cơn sốt… không cần thiết” cho ca khúc này; nhưng khi phải đối mặt với hậu quả pháp lý, phần đông lại lấy đủ lý do ngụy biện hoặc chọn im lặng nhằm… trốn tránh trách nhiệm. Giới chuyên môn nhận định phí bản quyền phía Trung Quốc đưa ra là mức giá “hữu nghị” và những ca sĩ, nghệ sĩ Việt đã cover ca khúc này cần phải tuân thủ quy định về tác quyền.
Cần tôn trọng nộp phí tác quyền
Theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, tác giả của ca khúc có quyền không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc chế lại lời, giai điệu của bài hát dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. Trong đó, khái niệm “tác phẩm phái sinh” là các tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.
Vì vậy, dù là phiên bản nhạc Hoa lời Việt; dù là phiên bản ballad, remix, đàn tranh; hay phiên bản beat mới được viết lại dựa trên beat gốc của bài hát đều được coi là tác phẩm phái sinh từ bản gốc. Theo đó, hành vi xâm phạm quyền tác giả có bao gồm hành vi làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh; trừ một số trường hợp như nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy tại trường học …
Nhiều nghệ sĩ Việt vẫn cố gắng phân bua “phiên bản Việt là một bài hát mới, khác hẳn với phiên bản Hoa”, hoặc cho rằng “mình chỉ sáng tạo dựa trên bản gốc chứ không sử dụng bản nhạc đó”, nên không cam tâm trả phí tác quyền.
Tâm lý này có lẽ xuất phát từ thói quen “đạo nhạc”, “sử dụng nhạc chùa” của nhiều nghệ sĩ Việt nhiều năm qua. Trong khi việc nộp phí bản quyền là bình thường trên thế giới, nhiều nghệ sĩ còn phải “ngậm ngùi” trả thêm khoản tiền bồi thường vì hành vi sử dụng, lưu thông trái phép tác phẩm phái sinh.
Xét về chuyên môn âm nhạc, nhạc sĩ Dương Trường Giang quan điểm: “Có thể xác định một ca khúc là đạo nhạc dựa trên việc một ca khúc có 12 nốt liên tục trùng với một ca khúc khác. Song, việc trùng hợp 12 nốt nhưng cách hòa âm, cách hát, nhấn nhá, nhịp phách khác nhau cũng có thể khiến 2 ca khúc khác biệt.
Khi đó, cần so sánh các đoạn nhạc ở những yếu tố khác, như nếu bài hát đó giống bài gốc từ giai điệu cho đến cấu trúc bài, bao gồm: vòng hòa thanh chạy dài nguyên bài, số chỉ nhịp, giai điệu, tốc độ bài hát, khoảng cách giữa các nốt và cả ý tưởng sử dụng trong lời bài hát; thì mới có thể kết luận là đạo nhạc.”
Đáng nhấn mạnh, ngoài việc nhận thức của nhiều nghệ sĩ Việt về pháp luật sở hữu trí tuệ chưa sâu sắc; pháp luật của Việt Nam cũng chưa thực sự có những quy định cụ thể về việc nghệ sĩ Việt đạo, nhái tác phẩm nước ngoài hoặc ngược lại, nghệ sĩ nước ngoài đạo, nhái, sử dụng trái phép tác phẩm của người Việt.
Thiết nghĩ, một bài hát được sáng tác ra là một tác phẩm âm nhạc được pháp luật bảo hộ quyền tác giả là điều dễ hiểu, hợp tình hợp lý nhưng trên thực tế việc phát hiện chậm trễ và xử lý vi phạm không triệt để vẫn còn gây nhiều bức xúc, tranh cãi.
Vụ kiện tác quyền bài hát “Độ ta không độ nàng” là “tiếng chuông cảnh tỉnh” cho các nghệ sĩ Việt đã “chạy theo trào lưu” một cách mù quáng, thiếu hiểu biết. Lối suy nghĩ “sính ngoại” đạo nhái, sử dụng nhạc của nước ngoài rồi phổ lời Việt cho “thời thượng” không chỉ tự kìm hãm sự sáng tạo của người làm nghệ thuật mà cũng khiến cho nên âm nhạc Việt cũng dần mất đi bản sắc.
Chiều 11/4, tại buổi họp báo cung cấp thông tin các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM, Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng Phòng Tham mưu Công an TP.HCM đã thông tin về công tác xử phạt vi phạm an toàn giao thông qua hình ảnh (phạt nguội).
CSGT TP.HCM sẽ phối hợp Sở GD&ĐT lập danh sách học sinh, sinh viên vi phạm luật giao thông gửi về trường để đánh giá, xếp loại hạnh kiểm đối với học sinh trong từng học kỳ và năm học.
Kết quả bắt giữ và xử lý vi phạm: Trong Quý I/2024, ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý: 3.483 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 5.816,4 tỷ đồng.
Sáng ngày 2/4, Ban An toàn giao thông tỉnh Đồng Tháp tổ chức hội nghị trực tuyến toàn tỉnh sơ kết công tác bảo đảm trật tự ATGT quý I và phương hướng, nhiệm vụ quý II/2024.
Doanh nghiệp này đã có hành vi vi phạm về buôn bán hàng hoá có chất lượng không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng. Hàng hóa vi phạm gồm gần 6.000 lít xăng RON 95-III
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) mới đây đã phát đi thông tin về việc Canada điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với ghế bọc đệm có xuất xứ từ Việt Nam và Trung Quốc.
Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án, tiến hành khám xét khẩn cấp trụ sở làm việc của Công ty Cổ phần tập đoàn Tâm Lộc Phát.
Giá vàng hôm nay 20/4/2024: Vàng trong nước đồng loạt giảm nhẹ, mất mốc 84 triệu đồng/lượng bán ra, trong khi đó, vàng thế giới tiếp tục đà tăng dữ dội.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp
Đại tá Trần Liên, nguyên Phó tư lệnh Binh chủng Ra-đa, năm nay đã bước sang tuổi 97 nhưng vẫn nhớ như in về hành trình kéo pháo bằng sức người trong Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 70 năm.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC với tổng khối lượng dự kiến sẽ đấu thầu là 16.800 lượng, thời gian bắt đầu từ 10 giờ sáng ngày 22/4 tới đây.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.