Đây là một kết quả ngoài mong đợi đối với cả ban tổ chức, bởi nói gì thì câu chuyện về địa ngục vẫn khiến nhiều người Việt e ngại.
“Chúng ta đang nói về thứ mà chả ai biết cả”
Mấy tuần trước khi buổi tọa đàm chính thức bắt đầu, trên facebook đã rộn ràng những hội nhóm rủ nhau đi nghe chuyện địa ngục. Buổi tọa đàm này được tổ chức nhân dịp ra mắt bản dịch tác phẩm “Các tầng địa ngục theo Phật giáo” của hai tác giả người Pháp: Léon Riotor và G.Leofanti (Phạm Văn Tuân dịch; Lang Sa hiệu đính; Trần Trọng Dương giới thiệu, NXB Thế Giới và công ty sách Nhã Nam).
Số lượng thanh niên quan tâm khá đông, bên cạnh các nhà nghiên cứu. Đây gần như là lần đầu tiên ở Việt Nam có một buổi tọa đàm mang tính học thuật - nhưng lại dành cho số đông về đề tài “rùng rợn” này.
Lý giải về sức hút của câu chuyện địa ngục, Tiến sĩ Văn học Mai Anh Tuấn cho rằng: một trong những câu hỏi rất lớn, luôn gặp phải trong đời sống chính là: cái chết liệu có phải là kết thúc, có phải dấu chấm hết cuối cùng của con người hay không? Các tôn giáo, nhìn chung lý giải cái chết chưa phải là hết, mà là khởi đầu cho một hành trình khác. Sau cái chết, con người phải đối mặt với một thế giới khác nữa, một trong những thế giới ấy là các tầng địa ngục. Vấn đề là ai, và người thế nào thì sẽ phải đối diện các tầng địa ngục đó?
Sự bí ẩn, đáng sợ, thói quen tránh né và cả mê tín... khiến nhiều người khi nói đến địa ngục thì vừa sợ, nhưng lại vừa tò mò. “Chúng ta sợ cái chết thế nào, thì cũng e ngại địa ngục thế đó, thậm chí có phần hơn, vì cái chết đôi khi là giải thoát, song không ai nói xuống địa ngục để giải thoát cả. Và bởi vì chưa ai còn sống mà từng kinh qua địa ngục nên nó càng kích phát nhu cầu tìm hiểu của người ta”, Thạc sĩ xã hội học Trần Thùy Trang cho hay.
Tiến sĩ Trần Trọng Dương - nhà nghiên cứu Hán Nôm và cổ sử Việt Nam cũng tiết lộ rằng, khi được công ty Nhã Nam mời viết lời giới thiệu cho cuốn “Địa ngục trong tâm thế người Việt” anh nhận lời ngay bởi “nghe tên cuốn sách đã tò mò, vì mình hoàn toàn không biết gì về vấn đề này”.
Hà Nội từng có cả thị trường tranh về địa ngục
Hai tác giả người Pháp, Léon Riotor (chính trị gia và nhà văn người Pháp, từng là phó chủ tịch Hội đồng Thị chính Paris) và Gaston Léofanti (từng là phóng viên tờ L’Avenir du Tonkin, biên tập viên và thương gia) khi đến Việt Nam vào đầu thế kỷ 20 đã “phỏng vấn” và nói chuyện với các sư trụ trì ở chùa Báo Ân (đã bị phá, chỉ còn lại tháp Hòa Phong bên bờ Hoàn Kiếm) về “địa ngục” theo Phật giáo. Họ được các nhà sư dùng kiến thức triết học, tôn giáo cùng những truyền thuyết của xứ sở để thuyết minh cặn kẽ các tranh vẽ địa ngục trên tường chùa. Cuốn sách “Các tầng địa ngục theo Phật giáo” do đó được đánh giá là một tư liệu quý ghi chép theo lối khảo tả từ góc nhìn của người phương Tây hơn 130 năm trước, phần nào phản ánh đời sống văn hóa, triết học và tâm linh của người Việt thời kỳ đầu thế kỷ hai mươi, đặc biệt là những gì họ hình dung và tin tưởng vào một thế giới sau cái chết.
Một chia sẻ rất đáng chú ý của Tiến sĩ Trần Trọng Dương là vào đầu thế kỷ 20 ở Hà Nội, cùng với sự phát triển của in ấn, ngay giữa lòng thành phố tồn tại cả một thị trường tranh địa ngục in màu. Khách hàng của các loại tranh này chủ yếu là người bình dân. Họ mua tranh như mua một thứ “điều răn”.
Tiến sĩ Trần Trọng Dương cũng nói thêm, những tưởng tượng về địa ngục hầu hết được hình ảnh hóa và xuất hiện tại các chùa ở dạng điêu khắc, phù điêu, tranh tường ở phía hậu điện. Phù điêu chủ yếu dùng mảnh gỗ to khắc họa cảnh địa ngục. Bức phù điêu lớn nhất về địa ngục hiện nay ở chùa Thầy nhưng là mới làm, bức cổ nhất có từ cuối thế kỷ 18 ở Sài Gòn. Các chùa nổi tiếng như chùa Trăm Gian, chùa Thầy, chùa Vĩnh Nghiêm... đều dùng phương thức mô tả địa ngục bằng điêu khắc.
Vì sao lại trưng bày những hình ảnh đáng sợ về địa ngục ở trong chùa?
Nhớ về quãng thời gian 20 năm điền dã ở các chùa, anh Dương kể: lần đầu tiên nhìn thấy những hình ảnh địa ngục trong chùa thì “giật mình” bởi xưa nay người ta mặc định đi vào chùa (cõi Phật) là để tìm an lành, trong khi thứ mà nhiều người phải đối mặt lại toàn là những hình phạt thảm khốc của mười tám tầng địa ngục từ dùng kìm rút lưỡi, cho diều hâu mổ mắt, cho đến ném vào vạc dầu đang sôi... Những hình ảnh tầng tầng lớp lớp về các tầng địa ngục hiển hiện qua điêu khắc, đồ họa, tranh vẽ, như một cuộc sắp đặt nghệ thuật sống động trong không gian linh thiêng, làm người đi chùa giật mình không hiểu mình đang đi vào Nát Bàn hay xuống Địa Ngục? Vì những băn khoăn đó, vị tiến sĩ đi sâu nghiên cứu về vấn đề này.
Anh tổng kết: Chữ Tâm chính là hình ảnh khái quát của triết học Phật giáo, Phật tại tâm, địa ngục cũng tại tâm. Triết học Phật giáo hướng về cõi hiện tại. Kiếp sau như nào thì do báo ứng của kiếp này.
Như vậy, việc vẽ, mô tả những hình ảnh địa ngục ngay trong hậu điện chùa chính là nhằm mục đích răn ác, khuyến thiện, khiến cho con người biết đến một thế giới mà mình có thể thuộc về, để điều chỉnh lối sống. Công cuộc giáo hóa không đơn thuần chỉ nói về cái thiện, mà phải nói cả hậu quả của cái ác để hướng thiện. Đây là cách đi đến giá trị nhân bản của Phật giáo, tuy rằng cách này tương đối đáng sợ song nó phù hợp với người bình dân, đơn giản, dễ hiểu.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Theo Sở Y tế TP.HCM, cơ sở này đã ngang nhiên quảng cáo và hành nghề trái phép trong lĩnh vực khám, chữa bệnh tại địa chỉ số 186 – 186A Cách Mạng Tháng Tám, phường 10, quận 3.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.