“Lỗ hổng” trong quản lý du lịch mạo hiểm - khó vá?

Ảnh minh họa nguồn internet.

Mới đây ngày 23/2/2017, tại thác Hang Cọp (thuộc xã Xuân Trường, TP Đà Lạt, Lâm Đồng) đã xảy ra một vụ tai nạn đuối nước nghiêm trọng. Theo thông tin ban đầu, khi chơi trò vượt thác, một du khách người nước ngoài cùng hướng dẫn viên người Việt (chưa rõ danh tính) đã gặp nạn và tử vong.

Khoảng 9 giờ ngày 23/2, hướng dẫn viên du lịch tên K. đã đưa một du khách nước ngoài vượt thác này bằng dây thừng theo kiểu trò chơi mạo hiểm thì xảy ra tai nạn.

Cách đây một năm, chỉ trong 3 ngày, ngành Du lịch tỉnh Lâm Đồng liên tiếp nhận tin dữ, khi xảy ra hai vụ tai nạn khiến 4 du khách người nước ngoài tử vong tại hai điểm khai thác du lịch nổi tiếng.

Những cái chết diễn ra khiến ngành Du lịch hoảng hốt và cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho Việt Nam về những “lỗ hổng” của loại hình du lịch mạo hiểm này. Một điều đáng lo ngại là những dịch vụ du lịch mạo hiểm dạng này đang phát triển ở Việt Nam trong khi việc quản lý bỏ ngỏ.

Trên thực tế, việc công ty du lịch kinh doanh tour mạo hiểm gần như không được kiểm soát. Ngay cả cơ quan chức năng cũng thiếu chuyên gia đạt chuẩn quốc tế về du lịch mạo hiểm để kiểm tra, cấp phép và giám sát sau cấp phép.

Ví như vụ việc xảy ra tại Lâm Đồng vừa qua đã báo động một kiểu quản lý lỏng lẻo: du khách có thể tự do vào một khu du lịch mạo hiểm dưới hình thức đi “tham quan ngắm cảnh” mà không có bất cứ trang thiết bị bảo vệ nào.

Điều này cho thấy ranh giới giữa cái gọi là “mạo hiểm” và “tham quan ngắm cảnh” đang bị làm mờ. Hiện phần lớn những công ty đang khai thác loại hình này ở Việt Nam là tự học lẫn nhau và học trên mạng.

Mặt khác, ở Việt Nam không có quy chuẩn gì đối với loại hình này. Hướng dẫn viên càng không có nghiệp vụ bảo đảm an toàn du khách. Trong khi những người này phải có trách nhiệm hướng dẫn khách tuân thủ các quy định bắt buộc để đảm bảo an toàn.

Ví như vụ 3 du khách người Anh mua tour là đi bộ xuyên rừng nhưng hướng dẫn viên lại tự ý dẫn họ tham quan và xuống tắm thác.

Mặc dù theo lời khai ban đầu, người hướng dẫn viên khẳng định đã cảnh báo du khách về vòng xoáy nguy hiểm ở thác nước nhưng điều đó cho thấy sự thiếu trách nhiệm, thiếu tính chuyên nghiệp của một hướng dẫn viên được cấp thẻ quốc tế.

Còn Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Đam Mê Đà Lạt đã vi phạm một số quy định là tổ chức tour nhưng lại không mua bảo hiểm cho du khách, khách đăng ký tour đi bộ băng rừng nhưng lại để du khách lội nước dẫn đến tai nạn chết người. Những khách du lịch nước ngoài gặp nạn, tử vong vì chủ quan, không rõ địa hình.

Trong khi các nhà tổ chức du lịch thiếu đạo đức kinh doanh, chỉ nhắm mắt thu tiền và giành giật khách; cơ quan quản lý vô trách nhiệm, bỏ mặc các công ty tự tung, tự tác.

Ông Vũ Thế Bình - Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, thời gian qua, loại hình du lịch này thực sự chưa được quan tâm để theo kịp với sự phát triển của nó:

“Bởi chúng ta chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể nào cho du lịch mạo hiểm như loại hình này gồm những gì hay phải làm gì. Du khách khi tham gia vào các tour du lịch mạo hiểm là liều mạng, đánh cược mạng sống của mình cho công ty du lịch, đơn vị quản lý khu du lịch, bởi chẳng có một cơ quan nào đứng ra kiểm tra, thẩm định cơ sở vật chất, công cụ bảo hộ khi du khách tham gia tour mạo hiểm.

Khai thác một cách tràn lan, cạn kiệt, thế nhưng du lịch mạo hiểm - loại hình du lịch mang lại lợi nhuận "khủng" này lại chưa có được sự đầu tư xứng đáng. Khai thác thì nhiều mà đầu tư thì ít.

Hiện nay, mức bảo hiểm cao nhất trong trường hợp du khách tử vong khi mua tour ở của các công ty du lịch tại Việt Nam tối đa là 100 triệu đồng và ở nước ngoài là 2,1 tỷ đồng, thêm bảo hiểm trong vé tham gia dịch vụ tại khu du lịch. Ngoài ra, khi có sự cố, tùy quy mô, tùy trường hợp, các công ty du lịch cũng hỗ trợ thân nhân một khoản nhất định.

Tiền, các doanh nghiệp có thể đền bù, nhưng sự mất mát lớn nhất của ngành Du lịch đó là - niềm tin của du khách, đặc biệt du khách nước ngoài đối với loại hình du lịch mạo hiểm.

Mới đây, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Văn Tuấn cho biết đơn vị sẽ xây dựng dự thảo Thông tư về quản lý du lịch mạo hiểm, báo cáo lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét, ban hành. Hy vọng rằng đây sẽ là tin vui để cứu tương lai của du lịch mạo hiểm ở Việt Nam đang bị mang tiếng xấu là “đánh cược với mạng sống du khách”.