Ngày 28/12, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm sinh nhà văn Đỗ Đức Dục. Buổi lễ thu hút nhiều cây bút lớn của nền văn học nước nhà và đông đảo bạn đọc tham gia hội luận về nhà văn, nhà văn hóa, nhà hoạt động dân chủ Đỗ Đức Dục - một trí thức lớn của đất nước.
Phát biểu tại buổi lễ Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhà thơ Hữu Thỉnh nhận định: “Nhà văn Đỗ Đức Dục là hội viên đầu tiên tham gia Hội Nhà văn Việt Nam ngay từ khi thành lập (năm 1957), Cách mạng tháng Tám là cuộc cách mạng kép: chính trị và văn hóa tinh thần. Trên cả hai ý nghĩa này, Cách mạng tháng Tám đã tập hợp được một lực lượng xã hội đông đảo trong đó có các nhà trí thức là giới tinh hoa trẻ, nhiều tài năng, tiềm năng xung quanh cuộc cách mạng và đưa cách mạng đến thành công. Đỗ Đức Dục là một trong những người đầu tiên có mặt trong Quốc dân Đại hội Tân Trào…”
|
Đông đảo giới chuyên môn và bạn đọc nhiều thế hệ đã tham gia lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn, nhà dịch thuật Đỗ Đức Dục do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức . |
Nhà văn Đỗ Đức Dục (1915 - 1993) còn có các bút danh: Trọng Đức, Như Hà, Tảo Hoài. Ông là nhà trí thức cách mạng, nhà báo, nhà lý luận, dịch giả, nhà nghiên cứu văn học Việt Nam và văn học Pháp; nguyên Phó tổng thư ký Đảng Dân chủ Việt Nam; Thứ trưởng Bộ Văn hóa; nghiên cứu viên Viện Văn học thuộc Ủy ban Khoa học Xã hội (nay là Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), Hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Ông đã được truy tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất và đặt tên một đường phố tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Cuộc đời và sự nghiệp của Đỗ Đức Dục, “khởi đầu bằng văn học và kết thúc cũng bằng văn học, âu cũng là định mệnh” như lời ông đã nói. Khi còn làm báo, Đỗ Đức Dục từng viết và dịch một số tác phẩm văn học in trên tạp chí Thanh Nghị, báo Độc lập và sáng tác một số truyện ngắn và thơ.
Với tư cách là nghiên cứu viên, dịch giả văn học Việt Nam và văn học nước ngoài, chưa kể những công trình in trên các tạp chí chuyên ngành, ông đã xuất bản những tác phẩm chính như: Một tháng ở Liên Xô (bút ký, 1955); H. Balzac - một bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực (1966); Trước ngôi nhà sàn của Bác Hồ (nghĩ về lối sống Việt Nam) (1985); Về chủ nghĩa hiện thực thời đại Nguyễn Du (1989); Vỡ mộng (bút danh Trọng Đức, dịch của Balzac, 1964, tái bản 2001); Miếng da lừa (bút danh Trọng Đức, dịch của Balzac, 1973, tái bản 1985, 2001); Ở Mỹ (dịch của Gorky, 1992)...
Tại buổi lễ, nhà nghiên cứu phê bình trẻ Phùng Kiên chia sẻ: "Tâm nhãn phê bình của cụ Đỗ Đức Dục đã phóng tới những ngưỡng xa nhất của chân trời văn học; ngay từ năm 1940, trên Tạp chí Thanh Nghị, Đỗ Đức Dục đã viết và đăng những bài đánh giá rất cao về André Gide, Marcel Proust…những nhà văn ngay thời điểm đó ở Pháp cũng chưa được nhiều người biết đến họ…và sau này điều Đỗ Đức Dục đánh giá được thừa nhận."
Theo nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhà văn Đỗ Đức Dục được giới sử học đánh giá là một Trí thức cách mạng dấn thân…
|
Những sáng tác, nghiên cứu, dịch thuật của nhà văn Đỗ Đức Dục có ảnh hưởng to lớn đối với sự nghiệp văn hóa nước nhà.", nhà văn Hữu Thỉnh nói. |
Nhà văn Đỗ Đức Dục là một trong những trí thức hàng đầu có khả năng tiếp biến văn hóa Đông - Tây, những trí thức được Pháp đào tạo nhưng đã quay về bảo vệ những giá trị văn hóa dân tộc, chống lại sự nô dịch của thực dân Pháp… điều này đã nói nên nhân cách văn hóa của cụ.
Đánh giá về những cống hiến và giá trị các phẩm của nhà văn Đỗ Đức Dục, nhà văn Hữu Thỉnh cho biết : "Những tác phẩm dịch của dịch giả Đỗ Đức Dục là món ăn tinh thần quý giá và mang ý nghĩa to lớn đối với nhận thức xã hội. Những cống hiến của nhà văn Đỗ Đức Dục trong quá khứ luôn vẹn nguyên giá trị trong nghiên cứu, dịch thuật, sáng tác, tuyên tuyền, giáo dục và sự tiếp biến văn hóa. Hai con đường mang tên ông ở hai thành phố lớn (Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh) đã nói lên sự ảnh hưởng to lớn của ông đối với sự nghiệp văn hóa nước nhà."
Nhà thơ, dịch giả Thúy Toàn bồi hồi chia sẻ: “Tôi có may mắn được sớm tiếp xúc với bậc nhà văn cha chú Đỗ Đức Dục. Tôi có nhiều kỷ niệm với nhà văn trong suốt những năm 60, 70, 80 của thế kỉ trước. Quá trình đó đã cho tôi cơ hội học hỏi một tài năng lớn, một nhân cách tiêu biểu."
"Mặc dù thời gian đã trôi qua khá lâu, nhưng những ấn tượng về diện mạo cũng như tính cách, nhân cách, tài năng của ông vẫn ghi dấu trong lòng tôi.”, dịch giả Thúy Toàn tâm sự.