Khi người trẻ “khắc cốt ghi tâm” với sử Việt

Youtuber “Tuấn Tiền Tỉ” tên thật là Phí Anh Tuấn là cái tên khá nổi tiếng trong giới “game streamer” tại Việt Nam. Bắt đầu làm video từ năm 2016 với nội dung giải trí, Tuấn tình cờ “bén duyên” với những câu chuyện lịch sử thú vị từ những nhân vật có thật và dần chuyển sang làm các video lịch sử.

Lịch sử “bước ra” khỏi sách giáo khoa

Không chạy theo “trend” với những nội dung giải trí, giật gân, nhiều video của Tuấn tập trung khai thác những câu chuyện lịch sử mà trước nay ít xuất hiện trong sách giáo khoa hay trên giảng đường. Tuấn tìm kiếm những chất liệu hay ho trong lịch sử, thông qua mạng xã hội (Youtube, Facebook) lan tỏa những đến mọi người.

Với cách tiếp cận mới mẻ, nội dung sống động, hình ảnh tái hiện chân thực và chất giọng Thái Bình đặc trưng, mỗi video đều thể hiện tâm huyết và đam mê của chàng trai trẻ với lịch sử Việt Nam, qua đó truyền tải tình cảm này tới các bạn trẻ khác.

Những video của Tuấn không chỉ đơn giản là kể lại câu chuyện lịch sử đơn thuần mà còn cung cấp nhiều góc nhìn đa chiều từ các nhân vật có thực. Có nhiều video của anh khai thác cuộc kháng chiến chống Mỹ của Việt Nam, nổi bật như: Đỉnh cao chiến thuật quân sự Việt Nam khiến Mỹ đánh theo cách của ta; Cuộc đấu trí của bộ đội Việt Nam với 47 "bộ não" thiên tài Mỹ,…

Để có được hình ảnh, tư liệu và góc nhìn, Tuấn phải tự thân tìm tòi, tiếp cận nhiều nguồn thông tin để sản xuất những nội dung sát thực, chất lượng, độc đáo.

Đơn cử, trong video “Nước mỹ phải ngả mũ trước cách vận chuyển xăng dầu của bộ đội Việt Nam”, anh kể về đường ống dẫn xăng dầu xẻ Trường Sơn dài 5000km mà bộ đội Việt Nam xây dựng từ năm 1968 đến 1974. Hầu hết mọi người chỉ quan tâm đến đường xe chạy, đường đi bộ, nhưng ít quan tâm đến đường xăng dầu.

Từ băn khoăn “xe đi ngày xưa có cần xăng dầu không, xăng dầu dùng như thế nào, bơm như thế nào”, Tuấn “bắt tay” vào tìm hiểu và tìm ra tư liệu về một đường xăng dầu xẻ dọc Trường Sơn. Đến nay, video này đã thu hút được khoảng 275 nghìn lượt like và 23 nghìn lượt chia sẻ, chủ yếu là người trẻ.

Video của Tuấn cũng khiến nhiều người là nhân chứng của chiến tranh nhớ lại năm tháng hào hùng của lịch sử. Tuấn hào hứng kể: “Một điều bất ngờ là các bác cựu chiến binh, những người đã từng trải trong lịch sử cũng chia sẻ video ấy của mình. Thuyết phục được chính những người trong cuộc rất khó vì họ đã trải qua rồi nên họ biết mình kể đúng hay sai”.

“Dấn thân” với đề tài

Bởi là những video có nội dung lịch sử nên quá trình thực hiện video rất tốn kém và mất thời gian. Tuấn và ekip đã phải “bủa xua” đi tìm thông tin, mò mẫm những tư liệu cần thiết để khớp thông tin tài liệu với thực tiễn và tìm ra những câu chuyện thú vị đằng sau mỗi sự kiện.

Tuấn phải gặp gỡ các nhân vật là bộ đội, chiến sĩ từng tham gia chiến trận năm xưa để hỏi han, xác thực. Thế nhưng, trong quá trình làm, không phải lúc nào anh cũng có thể tìm được nhân vật lịch sử phù hợp với chủ đề đã đặt ra, hoặc có nhân vật nhưng thông tin chưa đầy đủ, chưa hấp dẫn.

Sau khi thu thập thông tin, Tuấn cũng phải chắt lọc và kết nối thông tin trong tài liệu sao cho phù hợp với vấn đề cần triển khai, không ôm dồn nhiều dữ liệu vào video.

“Mình đã tìm hiểu từ tài liệu, sách vở, tuy nhiên nếu kể lại như những gì mình đọc thì mình nghĩ sẽ không hấp dẫn được người xem bởi vì nghe kể lại số liệu các thứ nó rất nhàm chán. Nên mình muốn kể một câu chuyện lịch sử mà thông qua đó mọi người có thể học được nhiều cái hơn”, Tuấn tâm sự.

Tuấn cho biết trước khi làm những video lịch sử này, anh vốn không thích học lịch sử. Trong ký ức những ngày nhỏ, Tuấn từng có thời gian sống cùng người bác vốn là cựu chiến binh. Lúc đó Tuấn vốn không biết gì về lịch sử. Nhưng những câu chuyện lịch sử từ lời kể chân thực, mộc mạc của các cô, bác hấp dẫn Tuấn nhiều hơn những trang giấy kín chữ trong sách vở.

Khi có cơ hội được gặp gỡ nhiều người và biết thêm nhiều câu chuyện lịch sử thú vị, bản thân Tuấn nhận thức được cần lan tỏa giá trị tốt đẹp cho người trẻ.

Khi đấy, Tuấn bất chợt nhớ trên mạng có bạn trẻ thi hùng biện có nói: “Thực ra lịch sử không hề chán, chán là do cách truyền đạt lịch sử khô khan thôi”, anh rất đồng tình với quan điểm này. Những câu chuyện lịch sử hay những lời khuyên đó là chất xúc tác để Tuấn bắt tay thực hiện những video lịch sử.

Không chỉ là bài học đã qua…

Tuấn nhận thấy trong tâm thức người Việt, lịch sử luôn là một điều gì đó lớn lao và hào hùng. Khi nói về lịch sử, người Việt Nam không ngần ngại bày tỏ niềm tự hào về ông cha, về những người đã làm nên đất nước của hiện tại.

“Vì bản chất của người Việt Nam là luôn luôn có một niềm tự hào dân tộc. Nếu có cơ hội thì sẽ bùng phát rất mạnh mẽ. Như những kỳ bóng đá, có lẽ không ai không ra đường để cổ vũ và ăn mừng chiến thắng. Hay trong đợt dịch Covid-19, chỉ cần chính quyền ra lời kêu gọi thì hầu hết người dân đều ủng hộ, nếu ai bất hợp tác sẽ bị lên án ngay lập tức. Bởi người Việt Nam luôn tiềm ẩn lòng yêu nước vô cùng lớn, đó cũng là lý do mình chọn làm về lịch sử”, anh chia sẻ.

Dù còn trẻ nhưng trong mỗi câu chuyện của Tuấn luôn có sự trăn trở với lịch sử, văn hóa đất nước, với những câu chuyện chưa kể ít người quan tâm hay biết tới.

Bởi vậy, khi thực hiện mỗi video lịch sử, Tuấn đều phải suy nghĩ phải làm sao để khán giả thấu hiểu và suy ngẫm chứ không chỉ dừng lại ở xem và biết. Từ những câu chữ khô khan và loạt số liệu khó nhớ, Tuấn muốn hướng người xem đến tìm hiểu và rút ra được những bài học giá trị đằng sau.

Chẳng hạn, khi kể những câu chuyện về Bác Hồ, làm sao để người xem không chỉ thấy được một tấm gương về lối sống giản dị và khiêm tốn, mà còn học được cách sống, cách ứng xử đúng đắn và mẫu mực của Người.

Anh giải thích: “Nhiều người học, dạy lịch sử theo kiểu mốc thời gian, nhưng bản chất lịch sử không phải vậy. Cần phải biết được tại sao trong lịch sử họ làm như thế và mình học được gì từ điều đó. Lịch sử Việt Nam liên quan đến lịch sử thế giới và cả những sự kiện hiện tại của thế giới.

Mình mong muốn qua các video mà mình truyền tải mọi người sẽ yêu lịch sử hơn, mà khi yêu rồi thì mọi người sẽ tự tìm hiểu về những vấn đề lịch sử mà họ quan tâm. Chỉ khi mọi người tự tìm hiểu thì mọi người mới nhớ được, mọi người mới thấy hay”.

Người viết bài này cũng ấn tượng với nhiều lời bình luận của các khán giả xem video của Tuấn. Đơn cử, tài khoản Thái Lài bình luận: “Tự hào quá Việt Nam ơi. Một dân tộc nhỏ bé nhưng làm nên nhiều huyền thoại nhất là trong cuộc kháng chiến chống Mỹ”.

Trên mạng xã hội, các video lịch sử của Tuấn nhận được phản hồi tích cực từ cộng đồng. Những video này có rất nhiều bạn trẻ theo dõi, thế hệ 9X, 10X, quan tâm đến những vấn đề lịch sử của Việt Nam.

Với riêng bản thân Tuấn, điều mà anh nhận lại được đó là sự trưởng thành của bản thân sau những video về lịch sử.

Kế hoạch sắp tới, Tuấn sẽ tiếp tục phát triển, sản xuất được nhiều video về lịch sử hơn để làm sao đưa lịch sử Việt Nam đến với thật nhiều người, trong đó có cả những người trẻ Việt Nam và quốc tế, để biết rằng Việt Nam đã từng anh dũng, hào hùng, vĩ đại như thế nào.

Lịch sử đất nước luôn có những điều thú vị, hấp dẫn. Phí Anh Tuấn và nhiều người trẻ khác đang nỗ lực mang lịch sử đến gần hơn với công chúng bằng những phương thức mới mẻ.

Lịch sử sẽ không chỉ là kiến thức sách vở hay bài học cũ rích từ quá khứ mà trở thành một phần tự hào trong hơi thở hiện đại.