Có bao giờ bạn tự hỏi, tại sao con hạc lại đứng trên lưng con rùa chứ không phải là một con vật khác?. Tiếp theo Giải mã biểu tượng văn hóa phần 1, hãy cùng chúng tôi giải mã các biểu tượng văn hóa đầy thú vị này.
Tin nên đọc
Phải chăng yếu tố văn hóa đang bị các nhà quảng cáo “phớt lờ” ?
Công Vinh và Văn Hoàn bị ngộ độc vì ăn cá biển
Quảng Ninh: Hiệu quả của hình thức xã hội hóa các công trình văn hóa
Đặc sắc Lễ hội văn hóa dân gian đường phố trong những ngày Giỗ Tổ
Đến tham quan các khu đền, miếu, đình, chùa, không khó để bắt gặp hình ảnh chú rùa thấp bé đang cõng trên lưng con chim hạc cao lêu khêu. Ngoài ra, không chỉ ở các đền chùa mà ngay cả những bộ đỉnh đồng thờ gia tiên cũng sử dụng hình ảnh 2 con vật này để thờ cúng.
Mặc dù được đặt ở rất nhiều nơi khác nhau, và cũng không còn xa lạ với mỗi chúng ta nhưng không phải ai cũng biết được hình ảnh mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc như thế này là gì bởi xoay quanh hình ảnh hạc đứng trên lưng rùa đã có rất nhiều những lí giải khác nhau trước đó.
 |
| Hình ảnh rùa đội hạc ở trong các đình, chùa. Ảnh: internet. |
Trước tiên, theo quan điểm của người Việt, rùa là loài bò sát lưỡng cư, có tuổi thọ rất cao, thường được gọi là cụ rùa, thần rùa. Rùa có thân hình chắc chắn cộng với khả năng sống lâu cho nên được ví như biểu tượng của sự trường tồn. Bên cạnh đó, rùa là loài vật ăn ít, có khả năng nhịn đói tốt nên được coi là thoát tục.
Còn hạc được xem như một loài chim quý, hình ảnh hạc thường xuất hiện bên các vị thần tiên. Hạc cũng là loài vật tượng trưng cho sự trường thọ.
Bởi vậy, sự kết giữa 2 con vật linh là rùa và hạc này đội nhau đã tạo nên biểu tượng “thọ đội thọ”. Thể hiện cho khát vọng trường tồn, biểu tượng cho một sự may mắn.
Mặt khác, cũng có cách lí giải khác cho rằng rùa là loài vật sống ở dưới đất, còn hạc là loài sống ở trên cao. Khi hạc đứng trên mình rùa tạo thành một cặp. Hình ảnh đó thể hiện sự hài hòa, gắn kết giữa hai thái cực âm dương.
 |
| Hình ảnh rùa và hạc luôn đi cùng với nhau mang nhiều ý nghĩa văn hóa. Ảnh: internet. |
Với góc độ của một người am hiểu sâu rộng và có thời gian dài nghiên cứu văn hóa Việt Nam, khi trao đổi với Pháp luật Plus về vấn đề này, GS Trần Lâm Biền - một chuyên gia trong lĩnh vực văn hóa – dân gian, đã có những chia sẻ và lí giải về vấn đề này như sau:
“Nói về hình ảnh con hạc trong văn hóa của người Việt Nam, ông cho biết: "Con hạc đầu đội công lý, mắt biểu trưng cho mặt trời và mặt trăng, cánh là gió, lông là cây cỏ, còn chân có ý nghĩa là đất. Bởi vậy, đây là một linh vật biểu tượng cho không gian, cho bầu trời và lực dương.
Ngoài ra, những con hạc được thiết kế với chiếc mỏ há ra đang ngậm viên ngọc thể hiện sự trong sáng, còn biểu trưng cho đạo pháp. Thực chất hạc là con chim thiêng biết giảng về đạo lí.
Còn con rùa thuộc phần âm, biểu trưng cho đất. Đó vẫn là tư duy nông nghiệp, âm dương đối đãi tồn tại từ bao đời nay ở dân tộc Việt ta. Cho nên, hình ảnh hạc đứng trên mình rùa về mặt nào đó, chính là biểu tượng của sự trường tồn.”
 |
| Hình ảnh rùa đội hạc trong Văn miếu Quốc Tử Giám. Ảnh: internet. |
Bên cạnh những hình ảnh biểu trưng văn hóa luôn có những tồn tại về cách hiểu và lí giải khác nhau. Không thể khẳng định rằng quan điểm này là đúng và phủ nhận quan điểm của người kia. Chúng ta nên chấp nhận và tiếp thu chúng ở mọi góc độ nhìn nhận bởi thế giới tâm linh vốn huyền bí, còn văn hóa luôn vô cùng.
27 °C
27 °C
