Hà Nội 30 °C
TP Hồ Chí Minh 31 °C
Hải Phòng 27 °C
Đà Nẵng 29 °C
Yên Bái 28 °C
  • Hà Nội Hà Nội 30°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 31°C
  • Hải Phòng Hà Nội 27°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 29°C
  • Yên Bái Hà Nội 28°C

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du

Văn hóa
30/06/2020 11:10
Quốc Lê
aa
Phía sau ngôi mộ này là bức tranh chết chóc của một đại dịch bao trùm châu Á đầu thế kỷ 19, mà Việt Nam chỉ là một trong nhiều quốc gia bị ảnh hưởng, và người nằm dưới mộ chỉ là một trong vô số nạn nhân.


Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 1.

Nguyễn Du (1766-1820) là đại thi hào của nước Việt, người đã để lại cho hậu thế tác phẩm Truyện Kiều bất hủ. Nơi an nghỉ của ông nằm ở làng Tiên Điền, xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Theo các sử gia, Nguyễn Du là một nạn nhân của dịch bệnh ở Việt Nam xưa. Ảnh: Nhà bia ở khu lăng mộ Nguyễn Du.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 2.

Bối cảnh cái chết của Nguyễn Du là năm đầu của triều vua Minh Mạng (1820). Khi đó, một trận dịch đã bùng phát từ mùa thu sang mùa đông, từ phía Nam lan dần ra phía Bắc Việt Nam. Ảnh: Mộ phần đại thi hào Nguyễn Du.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 3.

Sử cũ chép rằng, khi từ Bình Thuận trở ra đến Quảng Bình có tin báo bệnh dịch, vua đã lấy bạch đậu khấu trong kho và phương thuốc chữa bệnh dịch sai người ban cấp, sắc cho các địa phương mỗi nơi đặt một đàn tế lễ; lại sai bố thí cho các chùa, làm đàn trai cầu đảo…

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 4.

Theo cuốn Đại Nam Thực lục, “dịch phát ở Hà Tiên rồi lan ra toàn quốc”, và vua Minh Mạng dường như đã có lúc trở nên hoảng loạn, nói với các quan rằng: “Theo sách vở chép thì bệnh dịch chẳng qua chỉ một châu một huyện, chưa có bao giờ theo mặt đất lan khắp như ngày nay”.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 5.

Một chỉ dụ của vua Minh Mạng ban bố trong thời điểm này, được Đại Nam Thực lục ghi lại, đã cung cấp những chi tiết đáng chú ý về tình hình dịch bệnh và cái chết của đại thi hào Nguyễn Du. Ảnh: Nhà trưng bày hiện vật của đại thi hào Nguyễn Du ở làng Tiên Điền.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 6.

Chí dụ viết về dịch bệnh như sau: "Gần đây lệ khí lan tràn từ Gia Định trở ra đến Quảng Bình nhiều người ốm chết, trẫm nghe thấy rất lấy làm thương”... “Trẫm từ khi lên ngôi đến giờ, nau náu nơm nớp, chỉ sợ chưa hợp ý trời, nay đại hạn và ôn dịch làm tai vạ, có lẽ là trời răn ta bất đức chăng?”. Ảnh: Đồ uống rượu Nguyễn Du dùng khi ở Tiên Điền.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 7.

Về cái chết của Nguyễn Du: "Hữu Tham tri Lễ bộ là Nguyễn Du chết. Du là người Nghệ An rộng học giỏi thơ, càng giỏi về quốc ngữ. Đến bây giờ có mệnh sai sang nước Thanh, chưa đi thì chết. Vua thương tiếc, cho 20 lạng bạc, 1 cây gấm Tống...". Ảnh: Trong đền thờ Nguyễn Du ở Tiên Điền.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 8.

Các tư liệu không nói rõ đây là dịch bệnh gì, nhưng qua ghi chép “Vua lấy bạch đậu khấu trong kho và phương thuốc chữa dịch sai người ban cấp”, thì khi đó triều đình nhận thức rằng đây là trận dịch tả.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 9.

Trên bình diện quốc tế, trận dịch 1820 trùng với thời điểm đại dịch tả đang càn quét nhiều khu vực châu Á. Trận dịch này bùng phát ở Ấn Độ năm 1816 và tràn sang Đông Nam Á những năm sau đó, khiến hàng trăm nghìn người chết với các triệu chứng sốt xuất huyết, nôn ra máu đen.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 10.

Đặc biệt, Đại Nam Thực lục cũng nêu ra mối liên hệ giữa trận dịch ở Việt Nam năm 1820 với đại dịch ở châu Á lúc đó, qua lời tâu của quan đại thần Phạm Đăng Hưng rằng “thần nghe dịch bệnh từ Tây dương sang”. Thời đó, có nhiều thuyền buôn từ phía Tây đến các hải cảng của Việt Nam.

Điều ít biết về cái chết của đại thi hào Nguyễn Du - Ảnh 11.

Xâu chuỗi các tư liệu lịch sử, không khó để hình dung ra bức tranh chết chóc của một đại dịch bao trùm châu Á đầu thế kỷ 19, mà Việt Nam chỉ là một trong nhiều quốc gia bị ảnh hưởng, và đại thi hào Nguyễn Du chỉ là một trong vô số nạn nhân. Sau tròn 200 năm, thảm kịch đã may mắn không lặp lại với Việt Nam.

bài liên quan
Hà Tĩnh: Xử lý nhiều học sinh vi phạm trật tự an toàn giao thông

Hà Tĩnh: Xử lý nhiều học sinh vi phạm trật tự an toàn giao thông

Lực lượng chức năng phát hiện 117 trường hợp học sinh vi phạm trật tự an toàn giao thông với các lỗi: chưa đủ tuổi điều khiển xe máy điện; điều khiển xe máy điện không gắn biển số, không đội mũ bảo hiểm...
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Mới nhất
Đọc nhiều
TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, đơn vị vừa phát hiện một hộ kinh doanh về chăm sóc da trên địa bàn Quận 7 ba lần bị xử phạt do lấn sân sang phẫu thuật thẩm mỹ, liên tục đổi địa bàn hoạt động.
Nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi của người Thái ở Tây Bắc

Nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi của người Thái ở Tây Bắc

Tây Bắc là một vùng đất xinh đẹp, thơ mộng với những bản làng dân tộc thiểu số mang đậm bản sắc văn hóa.
Khởi động mùa du lịch biển, lượng khách du lịch đến Nghệ An tăng nhanh

Khởi động mùa du lịch biển, lượng khách du lịch đến Nghệ An tăng nhanh

Thông tin được đưa ra tại phiên họp thường kỳ tháng 4/2024 do UBND tỉnh Nghệ An tổ chức.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
thu tuong chinh phu yeu cau bao dam cung ung dien trong thoi gian cao diem

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
bo gtvt de nghi khac phuc viec nhieu cao toc khong co song dien thoai

Bộ GTVT đề nghị khắc phục việc nhiều cao tốc không có sóng điện thoại

Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
hang khong tiep tuc tang chuyen phuc vu dip nghi le 304 15

Hàng không tiếp tục tăng chuyến phục vụ dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5

Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
khai mac le hoi den hung va tuan van hoa du lich dat to nam giap thin 2024

Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024

Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
giam thieu lao dong tre em vi thanh nien

Giảm thiểu lao động trẻ em vị thành niên

Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.