Hà Nội 25 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 27 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 25°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 27°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

"Đêm oải hương" và thông điệp ngọt ngào

Văn hóa
18/04/2020 20:11
Ngô Đức Hành
aa
Nhà thơ đa tình và có khuôn mặt thánh thiện Hoàng Vũ Thuật vừa “tung ra” bài thơ ông viết cách đây một tháng - “Đêm Oải Hương”.


Thường tiếp xúc văn bản này, người đọc sẽ nghĩ đến loài hoa mang tên Oải hương. Google sẽ cho biết kết quả trong vài giây. Ờ thì đó là loài hoa đẹp, còn gọi là hoa Lavender, có nguồn gốc từ Pháp. Ờ thì loài hoa của thông điệp, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tình yêu đôi lứa và tình mẫu tử thiêng liêng.

Sách, báo đã viết nhiều về loài hoa này, nó được mệnh danh là “thần dược” của tình yêu từ thời cổ đại. Khi nhắc đến hoa Lavender, mọi người sẽ nghĩ ngay rằng đó là biểu tượng của một tình yêu chung thủy và lãng mạn. Ở đó có sự thấu hiểu cũng như những chia sẻ chân thành trong tình yêu đôi lứa. Oải hương hay Lavender còn mang đến ý nghĩa của sự may mắn.

Em ngọt ngào như hoa Oải hương.

Em ngọt ngào như hoa Oải hương.

Tuy nhiên, nhắc đến Oải hương, người ta thường nghĩ đến “giai điệu buồn” trong bản nhạc tình yêu nhiều cung bậc. Và nữa, tên bài thơ của thi nhân Hoàng Vũ Thuật là “Đêm Oải hương”. Oải hương, giai điệu buồn, “Đêm Oải hương” là đêm buồn. Đêm ấy là đêm gì?

....

Đêm được cắt ra từng lát nhỏ chia đều

mười hai tiếng

em ngọt ngào như hoa oải hương

một năm cũng chia ra ba trăm sáu lăm ngày

anh khiêm tốn chọn ngày thừa

năm nào tròn trịa

mất trắng”

Đời người hữu hạn, thời gian như cánh nhạn bay. Thế nhưng phải đếm ngày 24 tiếng, “cắt ra từng lát nhỏ chia đều/ mười hai tiếng” thì đêm quá dài. “em ngọt ngào như hoa oải hương”, nhưng ngồi nhớ “ngọt ngào” trong tiếng binh boong của 12 lát cắt, chắc chắn, em ngọt ngào còn anh không thể. “Em ngọt ngào” đang ở đâu? Có lẽ không thuộc về anh, dù anh cố chọn “một ngày thừa” trong một năm “tròn trịa” nào đó, vẫn “mất trắng”. Anh là người luôn biết nhường nhịn, không quen với bon chen giữa lớp lớp người, chỉ mong có “một ngày thừa thôi”.

...

thời rau muống

anh từng bới trộm khoai nhà giỏi hơn kẻ có nghề

cười rần rật khi ngồi vào mâm không

biết rồi

khổ lắm cứ nói mãi

anh còn nói khi tấm ván thiên đến giờ sập xuống

bấy giờ mới thực là đêm

Đọc câu thơ “anh từng bới trộm khoai nhà giỏi hơn kẻ có nghề”, bất giác tôi nhớ đến tản văn “Ăn trộm lạc nhà mình” của nhà thơ Vương Cường trong tập “Người đánh hòa trời”. “Thời rau muống”, mọi thứ rất zích zắc, thi sỹ chỉ dám “bới trộm khoai nhà”, tất nhiên “khoai nhà” thì còn sợ ai nữa, không “giỏi” mới lạ. Nhân cách thi sỹ vốn không ợp với tham sân si, vốn đang lấn lướt trong xã hội, tất nhiên thua thiệt. “Ngồi vào mâm không” là đúng rồi. Thẳng thắn, thật thà thì thua thiệt, dân gian đã tổng kết, và muôn đời luôn thế.

“Khi tấm ván thiên đến giờ sập xuống”, khi ấy linh hồn anh đã được hô về nhập xác, “bấy giờ mới thực là đêm”. Những đêm khác, “đêm oải hương” trong đời, có thể là đêm, vì “em ngọt ngào như hoa oải hương” nhưng cũng có thể là bất hạnh, biết ngọt ngào không thuộc môi mình thì đêm sẽ dài vô tận, từng lát cắt có thể làm trái tim chảy máu, nhỏ lệ. Khi đó “anh sẽ ngắm trong đất đến mòn đôi mắt” và:

....

đêm tấm chăn tóc lòa xòa trước mặt

khi nằm xuống mới thấy sự ấm áp của đời người

em chưa biết

dù vẹt đôi guốc nhỏ

con số ba sáu lăm đếm sao hết vui buồn

đêm oải hương tinh khôi

chỉ có trong lòng đất.

Đúng là giai điệu buồn của “Đêm oải hương”. Nhân cách thi sỹ, không cho phép nhà thơ dính vào tham – sân – si, chấp nhận sự thua thiệt. Suy cho cùng nhân cách, danh dự và giá trị sống quan trọng hơn nhiều thời gian sống và những thứ bon chen ở cuộc đời.

Khi nằm xuống mới thấy sự ấm áp của đời người”, không phải vì thấy “người đời” đến với mình, “nghĩa tử là nghĩa tận đâu”, không cần, biết đâu trong dòng người đó, có người đến vì “nghĩa vụ hiếu hỷ”? Cái chính là ấm lòng mình, khi không đánh mất mình. Chết thanh sạch, giữ trọn phẩm giá còn hơn sống tủi nhục và quỳ gối. Cha ông mình thường dạy “Giấy rách giữ lấy lề” là vì vậy. Những giá trị nhân bản có ý nghĩa, chứ không phải giá trị vật chất.

3

Thơ Hoàng Vũ Thuật thường được hiểu theo lớp cắp chồng mờ, bởi thi pháp thơ ông là liên văn bản, điều ông muốn nói, hay còn gọi là “tư tưởng thơ” Hoàng Vũ Thuật ở lớp mờ được chồng ngoài văn bản. Nhà thơ Nguyễn Thánh Ngã nhận định: “Theo tôi, thơ Hoàng Vũ Thuật luôn mang tính dự báo, trong từng mạch thơ ẩn hiện ngôn ngữ của một thế giới khác. Bài thơ Đêm Oải hương, còn có một khoảng khác mênh mông hơn, bí mật hơn. Vì vậy, tôi rất dè dặt khi đọc thơ ông, và để đó những ý tưởng... cũng là cách chờ đợi một hiện tượng sắp bùng nổ của trái tim bi cảm”.

Đêm Oải hương” là hình ảnh ẩn dụ của những đêm dài mà thi nhân phải nghĩ về tình yêu mình dâng hiến, lý tưởng mình ôm ấp, hy vọng nhiều khi hoàn toàn khác sự thật trong đời. Cuộc sống đang nói lên như vậy, có lẽ “đêm oải hương tinh khôi” chỉ có ở một thế giới khác? Phận sự của mỗi cá thể là như vậy, không đánh mất mình./.

Đêm Oải Hương

Đêm được cắt ra từng lát nhỏ chia đều

mười hai tiếng

em ngọt ngào như hoa oải hương

một năm cũng chia ra ba trăm sáu lăm ngày

anh khiêm tốn chọn ngày thừa

năm nào tròn trịa

mất trắng

thời rau muống

anh từng bới trộm khoai nhà giỏi hơn kẻ có nghề

cười rần rật khi ngồi vào mâm không

biết rồi

khổ lắm cứ nói mãi

anh còn nói khi tấm ván thiên đến giờ sập xuống

bấy giờ mới thực là đêm

đêm vĩnh hằng vầng sáng thiêng liêng

xưa hồn nhiên đếm từng ngôi sao một

sao thần nông hình lưỡi cày

sao bắc đẩu gãy khúc

ngôi sao nào của anh & em

anh sẽ ngắm trong đất đến mòn đôi mắt

đêm tấm chăn tóc lòa xòa trước mặt

khi nằm xuống mới thấy sự ấm áp của đời người

em chưa biết

dù vẹt đôi guốc nhỏ

con số ba sáu lăm đếm sao hết vui buồn

đêm oải hương tinh khôi

chỉ có trong lòng đất.

17/3/2020

HVT

bài liên quan
Hoàng Vũ Thuật và "Mùa thu đêm"

Hoàng Vũ Thuật và "Mùa thu đêm"

Tôi với nhà thơ Hoàng Vũ Thuật biết nhau chưa lâu. Tiếp xúc với nhà thơ Hoàng Vũ Thuật, dễ nghiện ông. Đến bây giờ tôi mới biết, mình là người đến sau, so với rất nhiều.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY