Tháng 7, mùa Vu Lan báo hiếu, cũng là "tháng cô hồn". Từ ngày 2/7 âm lịch trở đi, người dân phố thị Sài Gòn rầm rộ tổ chức "cúng cô hồn", hình thành một thói quen "giật cô hồn" khá phổ biến.
Tháng 7 âm lịch được biết đến là tháng cô hồn. Những ngày này, dân gian thường lập đàn lễ cúng các vong linh, cô hồn và truyền tai nhau những việc kiêng kỵ, không nên làm để tránh vận rủi.
Có nhiều quan niệm liên quan đến câu chuyện cúng cô hồn, như tháng 7 là tháng “mở cửa ngục”, âm hồn đi lại nhiều trên dương gian, gây ra những chuyện không may cho con người, vì thế, con người phải cúng thức ăn để xoa dịu âm hồn, khiến họ không quấy phá.
Trong đó, phần nhiều cho rằng, tích cúng cô hồn bắt nguồn từ quan niệm nhà Phật, theo đó, giữa “tháng Vu Lan” và “tháng cô hồn” có liên hệ mật thiết với nhau. Đạo Phật có kinh Vu Lan với sự tích Tôn giả Mục Kiền Liên xuống địa ngục cứu mẹ.
Nhân dịp này, các Phật tử làm lễ cúng mười phương tăng để cầu phước cho ông bà cha mẹ, cửu huyền thất tổ nhằm báo hiếu.
Đồng thời họ cũng sắm sanh lễ vật bố thí chư vị quỷ thần (người âm nói chung), thường gọi là thí thực cô hồn. Vì vậy, tháng cô hồn cũng bắt nguồn từ tích Vu Lan ra, nhằm nói lên lòng từ bi, nhân ái của con người đối với chúng sanh, không chỉ dành lòng thành cho người sống, cho ông bà cha mẹ, người thân đã mất mà cho cả các linh hồn lang thang không nơi nương náu.
Tuy nhiên, trải nhiều biến thiên trong cuộc sống, cùng với các tục lệ bị hiểu sai, biến dị, khiến đây đó nhiều nơi, cúng thí thực với ý nghĩa đề cao hiếu đạo - từ bi bị biến thành những lễ hội mang đầy màu sắc mê tín dị đoan, cầu ma cúng quỷ nhằm cầu lợi lộc cho bản thân.
Tháng 7 âm lịch, tục cúng thí thực diễn ra ở nhiều nơi, đặc biệt là các đô thị lớn.
Mỗi nơi có cách cúng riêng. Phía Bắc thường bày mâm cúng với nến, nhang, ngũ quả, trà, rượu, cháo loãng, giấy tiền vàng bạc.
Người miền Trung cúng cô hồn còn có thêm trầu cau, thẻ hương. Nhưng nếu nói đến cúng cô hồn hoành tráng nhất, phải kể đến cư dân phương Nam.
Trước đây, mâm cúng cô hồn người miền Nam thường có muối, gạo, hoa quả đèn nến, còn có thêm các loại ăn vặt như bánh kẹo, bỏng, mía, các loại củ luộc và nhất là không thể thiếu tiền lẻ.
Ngày nay, với sự phát triển kinh tế, nhiều gia đình ở các đô thị miền Nam như TP HCM coi cúng cô hồn là một trong những dịp cúng lớn trong năm, ngoài các vật phẩm truyền thống, còn có thêm những đồ cao sang khác như vịt quay, gà nướng, heo quay, thậm chí có nhà còn cúng nguyên cả mâm hải sản cao cấp như tôm càng, tôm hùm, cua gạch, sò các loại... Nhiều người, mâm tiền lẻ cúng nếu cộng giá trị lại hàng vài triệu đồng. Đó là thói quen của các nhà làm ăn buôn bán ở Sài Gòn.
Khốn khổ vì “giật cô hồn”
Đặc biệt, phía Nam có thêm tập tục “giật cô hồn”, và từ nhiều năm nay, ở Sài Gòn, hoạt động “giật cô hồn” diễn ra hết sức rầm rộ.
Tục giật cô hồn bắt nguồn từ quan niệm của một bộ phận cộng đồng người Hoa - Chợ Lớn.
Người tổ chức cúng cô hồn sẽ mong có nhiều người đến giật cô hồn càng nhiều càng tốt, bởi theo quan niệm, các “cô hồn sống” là đại diện cho âm hồn nơi địa phủ.
Cô hồn sống giật càng sạch sẽ mâm bàn, tức là “cô hồn ngạ quỷ” đã ăn hết đồ cúng, chứng giám cho lòng thành của gia chủ.
Đồ cúng xong, là “vong” đã ăn, nếu người giật cô hồn không lấy đi thì gia chủ cũng không thể dùng, vì không may mắn.
Thoạt tiên, việc “giật cô hồn” cũng diễn ra vui vẻ, nhẹ nhàng, dễ thương, chủ yếu là trẻ con đi xin đồ cúng để ăn, tương tự trẻ em đi xin kẹo trong lễ hội ma của phương Tây.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, cùng với việc gia tăng giá trị trên mâm cúng của gia chủ, lực lượng giật cô hồn đa số là người lớn, ngày càng manh động hơn.
Không ít clip quay cảnh “giật cô hồn” ở Sài Gòn khiến người xem phải “dở khóc dở cười”.
Có trường hợp, gia chủ vừa bày mâm ra, thắp xong nhang, chưa kịp khấn vái đã thấy người giật cô hồn nhào vào, giẫm đạp lên nhau, giành giật tan tành mâm cúng.
Những người “giật cô hồn” đạp đổ mâm cúng của gia chủ vì không vừa ý.
Có trường hợp, gia chủ bày mâm ra, người giật cô hồn lao đến nhưng thấy trên mâm không có tiền hay đồ giá trị, đạp đổ cả mâm bàn cúng. Không ít cảnh, gia chủ đóng chặt cửa, bị người giật cô hồn tức tối đạp cửa, ném đá…
Như trường hợp anh Lê Thiên Phú, ngụ Tân Bình, TP HCM vừa qua đã chụp ảnh lên mạng cảnh cổng nhà bị xô đổ, chậu hoa đổ bể tan tành, còn người cúng cô hồn té ngã xây xước, chửi bới lẫn nhau.
Không chỉ thế, có những lễ cúng cô hồn đã trở thành nơi nhiều kẻ trộm cắp trà trộn, lao vào nhà giữa đám đông, tận dụng hôi của.
Nhiều lễ cúng cô hồn đã trở thành bi hài kịch khi diễn ra cãi vã, đánh nhau giữa gia chủ và người giật cô hồn, hoặc ẩu đả giữa người giật cô hồn với nhau.
Không biết, linh hồn người chết có thể đến “thưởng thức” mâm cúng và phù hộ cho gia chủ nổi hay không, giữa một rừng “cô hồn sống” bát nháo, náo loạn, giành giật nhau như thế?
Đại đức, Tiến sĩ Thích Hoằng Hòa, chùa Vạn Đức, Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP HCM:
Không nên duy trì quan niệm phải “giật cô hồn” mới là may mắn
Cúng thí thực được nói đến trong kinh Phật, ở tích Tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ. Từ đó nhân ngày Tự tứ, các Phật tử phát tâm cúng dường mười phương Tăng, hồi hướng công đức phước báu báo hiếu cho ông bà cha mẹ hiện tiền hay quá vãng.
Việc cúng thí thực cũng nhằm mở lòng bi mẫn đối với những linh hồn bơ vơ, không nơi nương tựa, giúp cho họ được bữa ăn no. Đó cũng là việc làm thể hiện lòng từ bi, góp phần tích phước cho bản thân và gia đình. Tuy nhiên, kinh Phật không nhắc đến chuyện “cúng cô hồn”. Cúng cô hồn là một tập tục dân gian có từ lâu nay trong cộng đồng người Việt, người Hoa.
Thực ra, bố thí là một hạnh rất tốt, từ bi, nên làm. Mâm lễ cúng cô hồn, cúng xong không hẳn là gia chủ không được ăn bắt buộc phải để người ta “giật” hết, mà nên bố thí cho người sống, để người nghèo có bữa no, đó chính là việc làm ý nghĩa. Tuy nhiên, các gia chủ khi cúng không nên quan niệm phải “giật cô hồn” mới là may mắn.
Nếu tổ chức cúng rồi “giật”, để mọi người khởi tâm tranh giành, ganh tị, oán ghét lẫn nhau, gây xô xát ẩu đả thì vừa mất trật tự, tạo ra nhiều hậu quả không hay, thậm chí giảm bớt bước đức tốt lành. Việc bố thí sau khi cúng cần được sắp đặt trật tự, ngăn nắp, công bằng, giúp cho người đến nhận cùng nhau vui vẻ được quà. Có như thế, gia chủ mới được phước báu trọn vẹn từ việc cúng thí thực.
Nắng nóng kéo dài, sản lượng điện tiêu thụ của thành phố trong những ngày đầu tháng 4 cũng liên tiếp tăng cao. Ngành điện thành phố kêu gọi mọi người, mọi nhà cùng chung tay sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả tại gia đình, nơi làm việc.
Từ nay đến 12/4, người dân, du khách trong và ngoài nước khi đến với Công viên bờ sông Sài Gòn sẽ được trải nghiệm Công viên Điện ảnh (Cine Park) với rạp phim ngoài trời.
Công ty cổ phần Victory Capital là chủ đầu tư, còn Công ty cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Sao Kim là nhà quản lý của Tòa nhà Trung tâm Thương mại Tài chính Dầu khí Phú Mỹ Hưng (Tòa nhà Victory Tower). Mặc dù không liên quan gì đến vụ tranh chấp giữa 2 công ty trên nhưng gần 2.000 người dân và khách hàng đang sinh sống và làm việc trong Tòa nhà Victory Tower đã lãnh đủ hậu quả.
Chiều 18/3, tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phan Ngọc Khuê tổ chức khai mạc triển lãm "Tranh truyện Hàng Trống", một trong những dòng tranh dân gian độc đáo và lâu đời trong văn hóa Việt Nam.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo Sở Y tế TP.HCM, cơ sở này đã ngang nhiên quảng cáo và hành nghề trái phép trong lĩnh vực khám, chữa bệnh tại địa chỉ số 186 – 186A Cách Mạng Tháng Tám, phường 10, quận 3.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.