Hà Nội 24 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 27 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 24°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 27°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

'Công nghệ' hợp thức hóa tranh 'nhái' thành tranh thật

Văn hóa
13/09/2018 10:30
Đỗ Trang
aa
Mới đây, bức tranh lụa chân dung bé gái trị giá 3.000 USD tại nhà đấu giá Chọn tháng 7 bị họa sĩ Nguyễn Văn Đông tố là tranh chép lại từ tác phẩm của anh, giả mạo chữ ký cố họa sĩ tranh lụa nổi tiếng Vũ Giáng Hương. Một lần nữa, giới họa sĩ Việt tỏ ra bức xúc, cay đắng khi vấn nạn tranh giả, nhái đã diễn ra nhiều năm, nhưng chưa có đường hướng giải quyết cụ thể, sau một thời gian tranh cãi đều chìm vào im lặng.


Bức tranh lụa chân dung bé gái tại nhà đấu giá Chọn tháng 7 vừa qua bị họa sĩ Nguyễn Văn Đông tố là tranh chép lại từ tác phẩm của anh.
Bức tranh lụa chân dung bé gái tại nhà đấu giá Chọn tháng 7 vừa qua bị họa sĩ Nguyễn Văn Đông tố là tranh chép lại từ tác phẩm của anh.

“Tôi đầu tiên đưa lên Facebook chia sẻ với anh em, nhưng không ngờ nhiều anh chị em họa sĩ cũng có tranh bị chép, rồi bị đem đi bán, cũng bức xúc như thế, chỉ mong có cách giải quyết triệt để” là những trăn trở của họa sĩ Đặng Tiến. Đồng tình, họa sĩ Thu Trần cũng chia sẻ “đây là một nỗi đau của nghệ sĩ Việt, khi các họa sĩ vẫn ngồi đây mà tranh của họ bị chép ngang nhiên ở khắp nơi mà không biết làm thế nào”.

Điều khó khăn nhất với thị trường mỹ thuật Việt Nam chính là người ta không thể phân biệt thật giả. Mỗi khi có những tố giác về nạn chép tranh, giả tranh, đều là do họa sĩ hoặc người thân của họa sĩ tự lên tiếng, chủ yếu thông qua mạng xã hội như Facebook. Vậy các cơ quan chức năng, các chuyên gia thẩm định, nhà phê bình, bình luận đang ở đâu? Ai có thể bảo vệ cho các nghệ sĩ cũng như những “đứa con trí tuệ” của họ?

Bảo tàng đã không còn là “thánh đường” của mỹ thuật?

Ai cũng hiểu rằng bảo tàng mỹ thuật là “thánh đường” tối thượng để bảo chứng cho một tác phẩm nghệ thuật. Song, ở Việt Nam, đến cả những cơ sở có tiếng như Bảo tàng quốc gia cũng không thể chắc chắn tất cả những tác phẩm họ đang giữ là tranh gốc hay tranh chép.

Được biết, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, vào khoảng những năm 1960, hàng trăm bức tranh đã được đưa khỏi bảo tàng để đề phòng trường hợp Hà Nội bị ném bom, thay thế bởi những bức tranh chép. Sau đó, nhiều bức tranh thật có thể đã biến mất, tranh chép trở thành thật, không ai còn phân biệt được đâu là thật, đâu là giả.

Cũng nhắc lại một câu chuyện từng gây rúng động giới mỹ thuật Việt, ngay buổi khai mạc triển lãm “Những bức tranh trở về từ châu Âu” tại Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM năm 2016, họa sĩ Thành Chương bất ngờ tố bức tranh được trưng bày dưới tên họa sĩ Tạ Tỵ vẽ năm 1952, giống hệt với tác phẩm “Trừu tượng” được ông vẽ vào khoảng năm 1970.

Sau khi thẩm định lại, 15 bức tranh bị cho là giả và 2 bức tranh bị cho là mạo danh trong số 17 bức tranh được trưng bày tại triển lãm. Vấn đề là, 17 bức tranh thuộc triển lãm đều do một nhà thẩm định xác nhận, tên Jean-François Hubert, được coi là “chuyên gia cao cấp về nghệ thuật Việt Nam và châu Á của nhà đấu giá danh tiếng Christie’s Hồng Kông”. Nhà thẩm định “nổi tiếng” này đồng thời cũng thẩm định, chứng thực nhiều tác phẩm nghệ thuật khác ở Việt Nam.

Sự phát giác của họa sĩ Nguyễn Thành Chương hé lộ một sự thật đáng xấu hổ rằng thị trường mỹ thuật Việt Nam, tuy ngày càng nổi danh trên thế giới, có những tác phẩm đạt mốc triệu đô, lại đang bị “xâm chiếm” bởi “bệnh dịch” tranh giả. Vấn nạn cũng được những tờ báo lớn của thế giới như New York Times quan tâm, đưa tin.

Họa sĩ Thành Chương bất ngờ tố bức tranh ghi tên của họa sĩ Tạ Tỵ là tác phẩm “Trừu tượng” của ông.
Họa sĩ Thành Chương bất ngờ tố bức tranh ghi tên của họa sĩ Tạ Tỵ là tác phẩm “Trừu tượng” của ông.

Quả thực, thị trường tranh Việt đầu thế kỷ 20 ngày càng được thế giới biết đến và sẵn sàng trả giá cao, gắn liền với các họa sĩ tên tuổi như Lê Phổ, Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm, Nguyễn Văn Nhân, Trần Bình Lộc, Trần Duy… Trong hàng ngàn bức tranh của nhiều thế hệ họa sĩ Việt được bán trên thế giới, tác phẩm “Đời sống gia đình” của họa sĩ Lê Phổ đã đạt mức giá khoảng 1,17 triệu đô tại phiên đấu giá Modern and Contemporary Art của nhà Sotheby’s vào đầu tháng 4 năm 2017.

Tuy nhiên, kể cả những nhà đấu giá lớn thế giới cũng nhiều lần bị nghi ngờ bán những bức tranh Việt giả, nhái. Trong một cuộc triển lãm ở Hồng Kông năm 2016, một nhà bán đấu giá đã bán ra bức tranh “Thuyền trên sông Hương” của Tô Ngọc Vân với giá 57.000 USD và bức tranh “Lady of Hue” của Lê Văn Đệ với giá 89.000 USD.

Tác phẩm y hệt 2 bức tranh trên hiện vẫn được treo ở Bảo tàng Mỹ thuật Hà Nội, được cán bộ bảo tàng xác nhận có được 2 bức tranh này lần lượt vào năm 1965 và 1976. Họa sĩ Bùi Thanh Phương, con trai họa sĩ Bùi Xuân Phái cũng từng phát hiện ra hơn 200 bức tranh giả của bố mình được bán rộng rãi ở nhiều nhà đấu giá danh tiếng trên thế giới.

Thiệt hại lớn cho nền mỹ thuật Việt Nam

Không ít người trong giới chuyên ngành, phê bình, truyền thông báo chí, đều không khỏi nghi ngờ về một đường dây “rửa tranh” tồn tại từ nhiều năm qua, do lỗ hổng về hành lang pháp lý đối với ngành mỹ thuật Việt Nam.

Theo nhiều nguồn thông tin, quy trình “rửa tranh” có thể khái quát như sau: Những người làm tranh giả muốn thông qua triển lãm ở một bảo tàng có tiếng ở Việt Nam để hợp thức hóa, biến tranh giả thành tranh thật. Dấu của Bảo tàng Mỹ thuật chứng nhận đã được triển lãm tại đó là một khẳng định bức tranh là thật. Sau đó, họ mang ra nước ngoài bán tại các nhà đấu giá danh tiếng với giá cao như tranh thật.

Theo quy định của một nhà đấu giá nổi tiếng thế giới, các thương vụ mua bán tác phẩm mỹ thuật luôn kèm theo bảo đảm: trong vòng 5 năm, nếu người mua có thể chứng minh tác phẩm là giả sẽ được hoàn trả lại tiền. Tuy nhiên, mỗi khi họa sĩ Việt lên tiếng về những bức tranh giả được mua bán ở nước ngoài, đa số đều chỉ nhận được sự im lặng.

Lý do không khó hiểu. Để xác thực một bức tranh, các chuyên gia có thể xem xét bề ngoài của nó, truy vết về lịch sử những người sở hữu hoặc sử dụng công nghệ để kiểm tra thời gian hoặc vật liệu có bức tranh có phù hợp với thời đại của người nghệ sĩ đó hay không.

Bức tranh gần triệu USD của họa sĩ Lê Phổ.
Bức tranh gần triệu USD của họa sĩ Lê Phổ.

Song, tại Việt Nam, tài liệu về tác phẩm không được lưu trữ đầy đủ, vẫn chưa có phòng thí nghiệm nào để phân tích các tác phẩm nghệ thuật. Người ta cũng không có dữ liệu lưu trữ về các vật liệu được nghệ sĩ sử dụng để vẽ tranh trong thời chiến.

Tranh cãi, chia sẻ trên mạng xã hội hoặc phát biểu của họa sĩ hay người thân của tác giả không thể là bằng chứng đầy đủ để chứng minh những bức tranh được nói đến là giả mạo, cũng như chứng minh tác phẩm của họ là nguyên gốc. Vì vậy, “gánh nặng” được “dồn” hết lên mắt nhìn của người thẩm định. Nhưng nếu người thẩm định cũng có thể “mua được” thì câu chuyện thật, giả gần như đi vào ngõ cụt.

“Các nhà sưu tầm trên thị trường bắt đầu xa rời việc sưu tập tranh Việt Nam. Vì họ sợ, không biết bỏ đồng tiền thật ra có mua được tranh thật, nên ngại không dám đầu tư nữa. Ấy là một thiệt hại lớn cho nền mỹ thuật Việt Nam”, họa sĩ Phạm An Hải chia sẻ.

bài liên quan
TP.HCM: Rộn ràng Hội Báo toàn quốc 2024

TP.HCM: Rộn ràng Hội Báo toàn quốc 2024

Sáng 15/3, Hội Báo toàn quốc năm 2024 với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Tiên phong, đổi mới vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân” chính thức khai mạc tại TP.HCM.
Hơn 100 cơ quan báo chí sẽ tham gia Hội Báo toàn quốc 2024 tại TP.HCM

Hơn 100 cơ quan báo chí sẽ tham gia Hội Báo toàn quốc 2024 tại TP.HCM

Hội Báo toàn quốc năm nay quy tụ hơn 100 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, các cấp Hội Nhà báo Việt Nam tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Đã có 77 phương tiện cơ giới đường bộ, ô tô điện đủ điều kiện hồ sơ để đăng kiểm trong 2 ngày 24, 25/2 trên địa bàn huyện đảo Cô Tô.
UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái vừa có văn bản yêu cầu làm rõ việc công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY