Có tới 29/63 tỉnh (thành) thờ ơ, không gửi kết quả chấm điểm và không được xếp loại công tác quản lý, tổ chức lễ hội dân gian năm 2015.
Bộ VH, TT và DL vừa tổ chức trực tuyến Tổng kết công tác quản lý, tổ chức lễ hội dân gian năm 2015 ở ba điểm cầu Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh. Mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực so với những năm trước, nhưng câu chuyện tổ chức lễ hội vẫn là tâm điểm “nóng”. Tại buổi tổng kết, Bộ cũng đề ra phương hướng nhiệm vụ năm 2016.
Yếu kém trong công tác quản lý
Theo báo cáo tổng kết nội dung lễ hội diễn ra tại các địa phương trong năm 2015 phù hợp truyền thống văn hóa, từ lễ hội có quy mô lớn đến các lễ hội có quy mô nhỏ trong phạm vi làng, xã.
Trong đó, phần lễ được tổ chức trang trọng, linh thiêng và thành kính. Phần hội được tổ chức phong phú hấp dẫn, bảo tồn có chọn lọc những phong tục tập quán tốt đẹp của nhân dân theo hướng lành mạnh, tiến bộ, tiết kiệm. Gắn kết các hoạt động văn hóa, thể thao với quảng bá du lịch, giới thiệu hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, truyền thống văn hóa lâu đời, tốt đẹp, độc đáo của dân tộc, khẳng định bản lĩnh trí tuệ, tầm thức hướng về cội nguồn của cộng đồng.
 |
| Năm 2015, không ít người phải chứng kiến cảnh đau lòng ẩu đả đến ngất xỉu tại hội cướp phết cầu may. Ảnh Internet |
Các sinh hoạt lễ hội truyền thống đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân, góp phần giáo dục đạo lý uống nước nhờ nguồn, tạo sự gắn kết trong cộng đồng.
Tuy vậy, công tác quản lý lễ hội năm 2015 vẫn chưa tốt. Hiện tượng thương mại hóa lễ hội, lợi dụng lễ hội để trục lợi, bán vé vào lễ hội, vi phạm Quy chế tổ chức vẫn tồn tại.
Một số lễ hội còn duy trì tập tục chứa đựng những yếu tố phản cảm, gây bức xúc dư luận. Vẫn còn hiện tượng đốt nhiều vàng, mã không đúng nơi quy định ở một số di tích, lễ hội gây tốn kém, lãng phí, gây nguy cơ cháy, nổ cao. Số lễ hội khác có biểu hiện bạo lực, tranh cướp, chen lấn, xô đẩy, tranh giành khách làm mất trật tự an ninh, ùn tắc giao thông…
 |
| Đừng bức tử lễ hội bằng những hành động kém văn hóa. Ảnh: Internet |
Nhiều di tích, lễ hội vẫn còn tình trạng lén lút đổi tiền hưởng chênh lệch giá, vi phạm quy định về lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Vệ sinh môi trường một số nơi chưa làm tốt, thu gom rác thải chưa kịp thời…
Tại buổi lễ tổng kết BTC cũng đã công bố kết quả chấm điểm và xếp loại về công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Cụ thể có 8 tỉnh (thành) được xếp loại A gồm: Hà Nam, Long An, An Giang, Hải Dương, Lào Cai, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế; 25 tỉnh (thành) đạt loại B; 01 tỉnh (thành) xếp hạng C.
Nhưng điều đáng buồn, nhiều địa phương bỏ ngoài tai chỉ đạo của Bộ về việc gửi kết quả chấm điểm và xếp loại về công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Trong đó, có đến 29/63 tỉnh (thành) không gửi kết quả chấm điểm và không được xếp loại.
Chung tay xây dựng “lễ hội đẹp”
Ngoài ra, cũng tại lễ tổng kết, những “điểm nóng” trong công tác lễ hội trong những năm qua cũng được đại diện các tỉnh thành lý giải và đưa ra phướng hướng giải quyết.
Đối với Lễ hội “Cầu trâu” (Hương Nha, Phú Thọ): Bộ trưởng đã tổ chức cuộc đối thoại trực tiếp với cộng đồng hai xã Hương Nha và Xuân Quang (Phú Thọ). Tại cuộc đối thoại Bộ trưởng chỉ đạo, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thông phải khơi trong, gạn đục, giữ gìn những giá trị tốt đẹp, còn những tập tục còn chứa đựng yếu tố phản cảm gây bức xúc dư luận, phải xem xét, đánh giá lại để điều chỉnh cho phù hợp.
 |
| Chung tay xây dựng những hình ảnh lễ hội đẹp, an toàn và văn hóa |
Đối với tập tục “Chém lợn” ở lễ hội Ném Thượng (Khắc Niệm, Bắc Ninh) Bộ VH, TT và DL đã phối hợp với Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia tổ chức lấy ý kiến của các nhà khoa học đưa ra giải pháp phù hợp, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Bên cạnh việc giữ gìn di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, cần tiếp thu các giá trị văn hóa mới phù hợp với thuần phong, mỹ tục.
Bên cạnh đó, Bộ Bộ VH, TT và DL đã làm việc với Sở Bộ VH, TT và DL Bắc Ninh và chính quyền phường Khắc Niệm để tuyên truyền vận động, đồng thời yêu cầu địa phương không thực hiện nghi thức “chém lợn” giữa sân đình.
 |
| Cần loại bỏ những nghi thức phản cảm trong lễ hội để lễ hội muôn phần đẹp hơn. |
Trước đó Bộ VH, TT và DL đã tổ chức tọa đàm, hội thảo chuyên đề với sự tham gia của các nhà khoa học, nhà văn hóa, cơ quan quản lý, cơ quan thông tấn báo chí thống nhất quan điểm cần loại bỏ những lễ hội có nghi thức phản cảm. Đặc biệt chính quyền địa phương đã cam kết không thực hiện nghi thức chém lợn giữa sân đình trong mùa lễ hội năm 2016.
Đối với tập tục “Cướp phết” ở lễ hội Phết (Hiền Quan, Tam Nông, Phú Thọ), Bộ VH, TT và DL đã văn bản chỉ đạo Sở VH, TT và DL tỉnh/thành cần đề xuất với UBND các cấp thay đổi hình thức tổ chức lễ hội cho phù hợp. Đồng thời tổ chức tham vấn ý kiến cộng đồng, điều tra xã hội học, rà soát lễ hội đảm bảo việc tổ chức lễ hội theo đúng tinh thần chỉ đạo tại các văn bản của Đảng, Nhà nước.
Về vấn đề thương mại hóa trong lễ hội, Bộ VH, TT và DL chỉ đạo, tăng cường vai trò quản lý của các cấp, rà soát hệ thống lễ hội, tổ chức lễ hội đảm bảo lành mạnh, thiết thực, tiết kiệm.
Chú thích ảnh: Lễ hội “Chém lợn” tại Ném Thượng (Khắc Niệm, Bắc Ninh) một trong những điểm nóng của mùa lễ hội năm 2015
