Cảnh Dương (Quảng Bình) là một trong số ít địa phương còn lưu giữ và phát triển được tiếng hát ru đặc trưng của mình thông qua các lễ hội. Trong cơn bão công nghệ số, làm sao để giữ được nét đẹp của các lễ hội hát ru truyền thống và phát triển thành sản phẩm du lịch đặc sắc là điều không phải dễ dàng.
Các chương trình liên hoan văn nghệ hát ru cần được nhân rộng.
Những vùng đất còn lễ hội hát ru
Tại ngôi làng chài với gần 400 hình thành Cảnh Dương của tỉnh Quảng Bình, lời hát ru đã trở thành một điều gì đó thiêng liêng và giá trị, theo suốt đời sống sinh hoạt người dân.
Bất cứ người Cảnh Dương nào cũng đều được nuôi lớn bằng tiếng ru “bôồng bôổng bôông bôông”. Và cũng không người Cảnh Dương xưa nào ở ngôi làng nhỏ này không biết hát ru. Hát ru vần với điệu ru như nhịp điệu của sóng gió như lời người mẹ, người bà, người em gái nhắn gửi người đàn ông ngoài khơi xa . Đó còn là lời ru mà người đàn ông hướng về đất liền gửi những lời thương nhớ.
Hát ru đã trở thành nhịp sống đời thường của người dân, hòa quyện vào trong làn sóng hơi thở của biển, góp phần tạo nên không gian văn hóa đậm đà của người dân Cảnh Dương. Cũng chính bởi có thời gian phát triển lâu đời và mang nhiều nét khác biệt so với lời hát ru của Bắc Bộ hay Tây Nguyên, từ năm 2017, câu lạc bộ dân ca Cảnh Dương ra đời và tổ chức nhiều lễ hội nhằm tôn vinh tiếng hát ru.
Dù CLB chỉ mới có tuổi đời được 3 năm nhưng người thành lập câu lạc bộ lại là những người cao niên trong vùng, họ thấm nhuần giá trị và ý nghĩa mà tiếng ru mang lại trong đời sống ở Cảnh Dương. Nhằm lưu giữ và truyền lại những tài sản văn hóa dân gian, đặc biệt là làn điệu hát ru vô giá này cho thế hệ sau, nghệ nhân Lê Thành Lộc cùng với 4 thành viên cao tuổi đã trình bày nguyện vọng với UBND xã Cảnh Dương cho phép thành lập CLB dân ca Cảnh Dương. Cũng từ đây, ông Lộc nhận sứ mệnh từ người thầy của mình, trở thành người “tiếp lửa” cho văn hóa dân gian làng biển Cảnh Dương, trong đó có làn điệu hát ru độc đáo, riêng có.
Không chỉ đóng vai trò chủ chốt trong các lễ hội quan trọng của làng như lễ hội cầu ngư, những năm qua, CLB dân ca Cảnh Dương còn đi biểu diễn phục vụ nhiều nơi. Trong đó, rất nhiều lần, CLB tham gia các chương trình văn nghệ thiện nguyện như chương trình “Ấm lòng người bệnh”, do Báo Văn hóa phối hợp với Bệnh viện đa khoa Bắc Quảng Bình tổ chức.
Hay ở vùng Tây Nguyên, các lễ hội âm nhạc cổ truyền hằng năm đều được tổ chức nhằm tôn vinh và lan tỏa giá trị ý nghĩa của tiếng hát ru. Điển hình là chương trình “Âm vang khúc hát truyền thống - dân ca, hát ru” với chủ đề “Từ tay mẹ” tại Làng dân tộc Giẻ Triêng, Khu làng II là. Đại diện đồng bào sẽ giới thiệu nét văn hóa truyền thống gia đình các dân tộc Tây Nguyên, chia sẻ câu chuyện về gia đình, nếp sống qua nhiều câu hát ru, hoạt động chế tác nhạc cụ, dệt vải truyền thống; giới thiệu mâm cơm trong mỗi nhà dân tộc Tây Nguyên.
Tuy nhiên, các lễ hội hát ru hiện nay đang dần trở nên nhạt nhòa và không tạo được sức hút với công chúng. Một thời gian, Hội Liên hiệp Phụ nữ các tỉnh đã tổ chức các chương trình Liên hoan hát ru từ cấp cơ sở đến tỉnh, và đã được sự hưởng ứng khá nhiệt tình của đông đảo mọi người bởi nó gợi ý thức sưu tầm và phát triển nhiều làn điệu hát ru vốn đã bị lãng quên theo thời gian. Nhưng hoạt động có ý nghĩa thiết thực này, đến nay ít người nhắc tới.
Những lễ hội tôn vinh lời hát ru hiện nay chủ yếu nằm trong chương trình liên hoan dân ca và chỉ nổi bật ở một số địa phương. Mặt khác, các chương trình, lễ hội hát ru hiện nay không tạo được sự thu hút với công chúng, đặc biệt trong giới trẻ. Lực lượng chủ chốt của các lễ hội hát ru này lại đa phần là những người cao tuổi hoặc người làm nghệ thuật với định hướng tổ chức chưa có nhiều sáng tạo. Bởi vậy, dù mang ý nghĩa về mặt văn hóa nhưng hiệu quả mang lại không cao, lễ hội ít người biết tới.
Mặt khác, việc bảo tồn tiếng hát ru ở một số vùng dân tộc gặp khó khăn khi không có người trẻ tiếp nối. Điển hình, với dân tộc Raglai, vì không có chữ viết nên những bài hát ru chỉ được lưu truyền qua phương thức duy nhất là truyền miệng, vì vậy, sẽ dễ mất đi khi những người già “khuất núi”. Làm thế nào để những người mẹ Raglai trẻ biết hát ru, truyền cho con những giá trị văn hóa dân gian ngay từ thủa ấu thơ là vấn đề đặt ra hiện nay.
Cảnh Dương, ngôi làng nơi những người đàn ông hát ru.
Dấu ấn một bản sắc du lịch
Hát ru, hát dân ca là một phần hiện hữu trong cuộc sống mỗi con người, đặc biệt là với người phụ nữ, nó tô điểm thêm nét đẹp, sự thông minh, dịu dàng, thuần khiết. Với nhiều vùng miền, lời ru mang ý nghĩa đặc biệt mà không bất cứ loại hình nghệ thuật nào có thể thay thế được. Chẳng hạn, đối với một số dân tộc ở nước ta, hát ru được xem là thứ âm nhạc thiêng liêng và ý nghĩa. Hát ru của người Raglai có phần đặc biệt hơn, bởi người Raglai rất ít nói, ít biểu lộ tình cảm qua lời nói mà chỉ bày tỏ lòng mình qua âm nhạc; bởi vậy, qua các bài hát ru, có thể nhận thấy một phần “hồn” Raglai trong đó.
Hay với những người đàn ông bám biển ở Cảnh Dương, họ hát ru như một cách để vơi đi nỗi nhớ, thêm yêu nghề biển. Lời ru lúc này họ hát cho bạn thuyền nghe, cũng là hát cho tâm trạng của chính mình giữa trùng khơi biển cả. Những câu hát ru lúc này không còn những giai điệu à ơi, ru hỡi hời ru ngọt ngào, đầm ấm như thường lệ mà lại có một giai điệu rất riêng: Bôồng bôổng bôồng bôồng hò hẻ hò he...
Trong du lịch, âm nhạc cổ như một điều bí mật níu chân du khách. Là một nghệ thuật cổ có lịch sử từ xa xưa, hát ru mang những đặc điểm cũng như thông điệp mà người xưa muốn truyền lại. Và với các thế hệ hiện tại và tương lai, đây chính là tài sản thừa kế mà cần phải giải mã để hiểu, để biết và tiếp tục truyền lại. Từ đó nhìn nhận, lời hát ru với tư cách là sản phẩm được chắt lọc từ những gì tinh túy trong văn hóa hồn Việt xứng đáng được tôn vinh và phát triển hơn thế.
Hiện nay, việc tổ chức các lễ hội, liên hoan hát ru hằng năm là cách mà nhiều địa phương đang thực hiện để bảo tồn tiếng hát ru. Các chương trình này đã thu hút đông đảo phụ nữ các cấp tham gia. Đây cũng là nơi để các bà, các chị như có dịp thể hiện tài năng và tình yêu của mình với những ký ức tuổi thơ ngọt ngào qua những lời hát ru “à ơi…” hay những bài dân ca đậm đà của quê hương.
Bên cạnh đó, việc bảo tồn và tôn vinh lời hát ru cần có định hướng và cách làm mới mẻ, sáng tạo, gắn với phát triển văn hóa - du lịch của từng địa phương. Chẳng hạn, với thể loại nhạc truyền thống như Nhã nhạc Cung đình, tỉnh Thừa Thiên - Huế nhiều năm qua đã làm tốt trong việc quảng bá âm nhạc truyền thống này, gắn với dịch vụ du lịch thưởng ngoạn cảnh đẹp trên sông Hương. Hình thức này vừa góp phần bảo tồn được giá trị âm nhạc truyền thống, vừa đưa nhã nhạc trở thành một sản phẩm du lịch mang nét đặc sắc của đất Cố đô.
Hay như ở các quốc gia trên thế giới cũng có những cách làm riêng biệt để đưa âm nhạc truyền thống vào hoạt động du lịch. Ở Hàn Quốc, để vào nhà hát xem các nghệ nhân diễn Samulnori hoặc Pansori (sân khấu - âm nhạc truyền thống Hàn Quốc) phải mua vé với giá khoảng 30.000 đến 40.000 won. Ngoài chất lượng biểu diễn nghệ thuật - âm nhạc, dĩ nhiên, các nhà hát ở Nhật Bản và Hàn Quốc được đầu tư, trang bị tiện nghi, đáp ứng cả những yêu cầu về thẩm mỹ, kỹ thuật và cung cách phục vụ. Người xem được nhìn, nghe, cảm nhận trong một trạng thái thoải mái nét văn hóa rất riêng của mỗi đất nước qua từng buổi diễn.
Gìn giữ tiếng hát ru là cách để du lịch văn hóa có thêm cơ hội phát triển, đồng thời góp phần tạo ra đặc điểm vùng và lan tỏa giá trị âm nhạc cổ truyền dân tộc.
Tối 18/4, hàng vạn du khách thập phương đổ về Quảng trường Bình Minh (thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An) để theo dõi chương trình khai mạc Lễ hội du lịch Cửa Lò 2024.
Hôm nay, Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ lần thứ XI năm 2024 với chủ đề “Đậm đà hương vị phương Nam” chính thức bắt đầu diễn ra tại Quảng trường quận Bình Thủy, TP.Cần Thơ.
Có nhà xưởng nhưng không phải nhà máy đạt chuẩn GMP nhưng Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ Minh Vương lại ngang nhiên quảng cáo trên website:minhvuongltd.com là đơn vị chuyên sản xuất, gia công các sản phẩm như Detox mâm xôi Clollagen, trà túi
Sở Y tế Hà Nội vừa phạt hành chính Công ty TNHH Ricenow Việt Nam do nơi chế biến, bảo quản có côn trùng... cống rãnh thoát nước thải khu vực cửa hàng, nhà bếp bị ứ đọng.
Ông Nguyễn Văn Việt, Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tuyên Quang được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Nội vụ của tỉnh.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.
30 °C
31 °C
27 °C
29 °C
