Pháp Luật Plus

Theo đó, 70 dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài thuộc trách nhiệm tổ chức thẩm định, phê duyệt của VUSTA đều dính vi phạm.

Trước đó như Phapluatplus.vn đã thông tin tại bài viết "Nhiều vi phạm trong việc thực hiện 22 dự án ODA của VUSTA". Cụ thể, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành kết luận kiểm tra công tác quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ và kêu gọi tài trợ từ nước ngoài của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) và các đơn vị trực thuộc trong giai đoạn từ 1/1/2018 đến 30/6/2022.

Theo báo cáo VUSTA trong giai đoạn từ 1/1/2018 đến 30/6/2022 đã phê duyệt trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt 305 khoản tài trợ từ nước ngoài bao gồm: 22 khoản ODA không hoàn lại, 283 khoản viện trợ phi chính phủ nước ngoài hoặc viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức. Tổng giá trị cam kết tài trợ quy đổi tương đương 85,55 triệu USD đã thực hiện giải ngân 57,82 triệu USD.

Toàn bộ các khoản tài trợ nói trên được thực hiện dưới hình thức dự án hỗ trợ kỹ thuật không có các hình thức thực hiện khác như dự án đầu tư, chương trình, phi dự án.

70 dự án thực hiện đều có vi phạm

Đoàn kiểm tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiến hành kiểm tra công tác thẩm định, phê duyệt khoản viện trợ phi chính phủ nước ngoài đối với 70 dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài thuộc trách nhiệm tổ chức thẩm định, phê duyệt của VUSTA và được VUSTA giao cho Ban Hợp tác quốc tế chủ trì thẩm định.

Điều đáng nói đó là cả 70 dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài của VUSTA đều có sai phạm. Cụ thể:

Có 49 dự án chịu sự điều chỉnh Quy chế quản lý sử dụng viện trợ phi Chính phủ nước ngoài ban hành theo Nghị định số 93/2009/NĐ-CP. Có 21 dự án chịu sự điều chỉnh của Nghị định số 80/2020/NĐ-CP.

Đối với 49 dự án được thẩm định, phê duyệt theo quy định tại Quy chế 93 và Thông tư 07/2010/TT-BKHĐT: Toàn bộ các dự án đều không lập báo cáo kết quả thẩm định là vi phạm quy định. Các biên bản thẩm định không ghi ngày tháng, không đúng mẫu, không đầy đủ nội dung và không kết luận về tính phù hợp của khoản viện trợ phi chính phủ ngước ngoài theo quy định.

Đối với 21 dự án còn lại được thẩm định, phê duyệt theo quy định tại Nghị định 80/2020/NĐ-CP: Toàn bộ các dự án đều không đảm bảo đầy đủ nội dung thẩm định theo quy định.

Tiếp tục kiểm tra các văn bản liên quan đến các dự án này, cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện, 49/49 văn kiện dự án phê duyệt thiếu kế hoạch tổng thể thực hiện chương trình, dự án và kế hoạch chi tiết thực hiện trong năm đầu tiên, vi phạm quy định. 49/49 dự án có thời gian thẩm định vượt quá thời hạn theo quy định.

Đi sâu vào các dự án cụ thể cũng đã phát hiện nhiều dự án đã vi phạm quy định như: Việc không xác định chủ dự án, chủ khoản viện trợ trong quyết định phê duyệt dự án “Giáo dục sức khoẻ ban đầu và tăng cường thích ứng với khí hậu tại xóm ấp” do Tổ chức bánh mì cho thế giới tài trợ là vi phạm quy định.

Tại 2 dự án là dự án “Hợp tác cộng đồng vi một Việt Nam thịnh vượng” do Cơ quan viện trợ Ai-len Irish Aid tài trợ, chủ dự án là Trung tâm Hỗ trợ Phát triển cộng đồng LIN và Dự án “Thanh niên kiến tạo” do cơ quan viện trợ Ai-len Irish Aid tài trợ, chủ dự án là Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Bền vững CSDS.

Cũng tại 2 dự án là “Tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong hoạt động phòng chống và loại trừ sốt rét tại Việt Nam” do Tổ chức văn phòng dịch vụ dự án Liên hợp quốc UNOPS tài trợ, chủ dự án là Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng SCDI và Dự án “Hành trình đầu đời - Chương trình đào tạo kỹ năng làm cha mẹ tích cực vì sự phát triển toàn diện của trẻ” do Grand Challenges Canada tài trợ, chủ dự án là Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo phát triển cộng đồng RTCCD.

Cả 2 dự án này có quyết định phê duyệt văn kiện không quy đổi nguyên tệ ra USD hoặc không quy đổi ra VNĐ là vi phạm quy định.

Áp dụng chế độ tài chính trái quy định

Liên quan đến công tác tổ chức quản lý thực hiện VUSTA cũng đã xảy ra nhiều vi phạm như: Tại 49/49 dự án, cơ quan chủ quản, chủ dự án, Ban quản lý dự án không thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo.

Tại dự án “Thúc đẩy tăng trưởng dự án” do Tổ chức PATH Hoa Kỳ tài trợ, chủ dự án là Trung tâm nâng cao Chất lượng cuộc sống LIFE: chủ dự án chỉ căn cứ vào hợp đồng sửa đổi bổ sung lần thứ 11 ký với Nhà tài trợ để bổ sung kinh phí là 4,5 tỷ đồng và gia hạn hoạt động thêm 1 năm nhưng không trình VUSTA phê duyệt bổ sung là vi phạm quy định.

Trong giai đoạn 1/1/2018 đến 30/6/2022 VUSTA đã tiến hành giám sát tại 22 đơn vị. Tuy nhiên, tại 70/70 dự án được kiểm tra đều không có đầy đủ hồ sơ tài liệu thể hiện công tác giám sát, đánh giá dự án của chủ dự án của VUSTA là vi phạm quy định.

Đến thời điểm được kiểm tra VUSTA vẫn chưa ban hành quy chế quản lý và sử dụng viện trợ trong nội bộ cơ quan là vi phạm quy định.

Đoàn kiểm tra của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiến hành kiểm tra đối với công tác quản lý tài chính của dự án cũng đã phát hiện: Việc áp dụng chế độ quản lý tài chính không đúng quy định như chế độ quản lý tài chính của 70 dự án này phải được áp dụng theo quy định của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với viện trợ phi chính phủ nước ngoài không thuộc nguồn thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên tại các quyết định phê duyệt dự án đều ghi cơ chế tài chính áp dụng thông tư 225/2010/TT-BTC .

Tại 21/21 dự án được phê duyệt theo quy định của Nghị định 80/2020/NĐ-CP, nhiều dự án đang được VUSTA phối hợp rà soát với Cục quản lý nợ và tài chính đối ngoại - Bộ Tài chính, không thực hiện được thủ tục xác nhận viện trợ theo quy định. Dẫn đến không thực hiện được thủ tục miễn thuế, hoàn thuế.

Có đến 100% dự án phi chính phủ nước ngoài đều chưa được các chủ dự án lập báo cáo quyết toán gửi VUSTA hoặc đã gửi nhưng chưa được VUSTA thẩm tra, xét duyệt là vi phạm quy định.

Phapluatplus.vn sẽ tiếp tục thông tin khi sự việc có diễn biến mới.