Thứ trưởng Bộ NN - PTNT Trần Thanh Nam khẳng định: Bộ NN - PTNT sẽ cùng Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập một tổ công tác chuyên hỗ trợ, phát triển hoạt động sản xuất nông nghiệp hữu cơ.
Tin nên đọc
Thử thách và cơ hội cho thực phẩm hữu cơ
Quảng Nam: Hơn 800 cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm
Thực phẩm gắn mác sạch có thực sự sạch?
Thực phẩm gắn mác sạch có thực sự sạch?
Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nam nhấn mạnh, tổ công tác này sẽ đến từng doanh nghiệp để tìm hiểu các khó khăn và đưa ra hướng giải quyết hợp lý.
Cơ chế chưa hoàn chỉnh
Vị thứ trưởng này cũng cho biết thêm, cơ chế chính sách cho phát triển nông nghiệp hữu cơ đã có nhưng chưa hoàn chỉnh. Vì vậy, “Bộ sẵn sàng ngồi lại với doanh nghiệp để cùng nhau tìm cách thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp hữu cơ”, ông Nam cho biết.
Trong tháng 8 tới đây, Bộ NN - PTNT cũng sẽ thực hiện chuyến công tác qua châu Âu, Nhật Bản… để tìm kiếm đối tác, sau đó, phân bổ về cho các địa phương có thực hiện nông nghiệp hữu cơ. Vì thực tế, dù sản xuất hữu cơ đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm nhưng hiện nay nước ta vẫn chưa có tổ chức nào cấp giấy chứng nhận cho sản phẩm hữu cơ. Việc chứng nhận các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đang phải phụ thuộc hoàn toàn vào các tổ chức nước ngoài như Control Union, IMO, JAS…
Cách đây gần 10 năm, ngày 29/12/2006 Bộ NN - PT NT đã ký quyết định 4094 QĐ/BNN – KHCN ban hành hành Tiêu chuẩn Ngành số 10TCN 602: 2006 mang tên: “Hữu cơ - tiêu chuẩn về sản xuất nông nghiệp hữu cơ và chế biến”.
Thế nhưng kể từ đó đến nay, vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể cho việc cấp chứng nhận và giám sát chất lượng sản phẩm nông nghiệp hữu cơ để làm cơ sở cho các đơn vị sản xuất, chế biến và các đối tượng quan tâm khác thực hiện. Dẫu biết việc xây dựng một chứng nhận hữu cơ nghiêm túc và có uy tín là việc không hề dễ dàng và hẳn là không thể vội vàng. Thế nhưng sự chậm trễ mà Tiêu chuẩn 10TCN 602:2006 là một ví dụ cần xem lại khi xây dựng một chính sách dài hơi không chỉ cho ngành nông nghiệp hữu cơ.
Ông Võ Minh Khải - Giám đốc Cty cổ phần Viễn Phú (Cà Mau) cho biết, gạo organic của Cty đã nhập khẩu vào nhiều thị trường như Anh, Nga, Singapore, Pháp, Đức. Đối với thị trường trong nước, mặc dù tỷ lệ tiêu thụ không cao nhưng mặt hàng này đang được đông đảo người tiêu dùng sử dụng hằng ngày.
Sắp tới, công ty sẽ có thêm 7 doanh nghiệp Nhật Bản đến hợp tác cùng phát triển các sản phẩm gạo, tôm, cá hữu cơ để cung cấp cho thị trường nước này. Tuy nhiên, “dù đơn hàng của tôi nhiều, nguồn hàng không đủ đáp ứng nhưng vốn liếng đã đầu tư hết vào cải tạo đất và xây dựng cơ sở hạ tầng, đến nay không đủ vốn để mở rộng sản xuất”, ông Khải chia sẻ.
Ở góc độ nhà phân phối, bà Phạm Phương Thảo – Giám đốc hệ thống phân phối thực phẩm hữu cơ Organica đang rất “đau đầu” với nguồn cung thực phẩm hữu cơ mới. Vì theo bà Thảo, VN mới chỉ có khoảng mười đơn vị được cấp chứng nhận hữu cơ với chủng loại sản phẩm rất khiêm tốn. Trong khi đó, nhiều cá nhân, đơn vị giới thiệu đang sản xuất thực phẩm hữu cơ nhưng không có giấy chứng nhận nên các Cty không dám nhập hàng từ họ.
|
Cơ sở sản xuất rau hữu cơ tại huyện Đơn Dương, Lâm Đồng. |
"Nhà nước cần xây dựng chính sách đồng bộ về phát triển nông nghiệp hữu cơ… Nhưng điều đầu tiên là cần có một cơ sở cấp giấy chứng nhận hữu cơ của Việt Nam". |
Đồng bộ cách nào?
Ông Lê Thành, Chủ tịch Cty Organic Life cho biết ông mong đợi Nhà nước có chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ; giúp các DN sản xuất tiếp cận được các nguồn vốn viện trợ từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB), các nguồn vốn ODA từ các quốc gia khác; xác định và công bố những vùng nào thích hợp để trồng nông sản hữu cơ.
Với góc nhìn của một nhà đầu tư như ông Thành hay của những doanh nghiệp lớn, xuất khẩu sẽ là hướng đi mà họ nhắm đến. Với họ, việc lấy các chứng nhận hữu cơ đạt chuẩn Mỹ hay châu Âu để vào từng thị trường phù hợp là điều không quá khó khăn.
Thế nhưng, với những doanh nghiệp nhỏ phục vụ thị trường trong nước chưa có chứng nhận để có thể minh chứng với khách hàng. Với họ, hàng loạt câu hỏi được đặt ra, như khi nào Việt Nam có chứng nhận hữu cơ cho riêng mình? Những ai có thể tham gia cấp chứng nhận này? Rất tiếc, những câu hỏi này chưa có lời giải thỏa đáng.
Thật ra, tại Việt Nam, doanh nghiệp vẫn có thể đăng ký với tổ chức Control Union để họ kiểm định quá trình canh tác và cấp chứng nhận hữu cơ như cách Viễn Phú hay Tập đoàn TH đã làm. Tuy nhiên, chi phí quá cao. Bên cạnh đó, một chứng nhận hữu cơ khác được Liên đoàn quốc tế các phong trào nông nghiệp hữu cơ (IFOAM) phát triển cũng có mặt tại Việt Nam là PGS Việt Nam.
Điểm hạn chế là triết lý hệ thống chứng nhận hữu cơ PGS Việt Nam (Hệ thống đảm bảo các bên cùng tham gia) chỉ hướng đến những hộ nông dân nhỏ giúp họ canh tác và đưa sản phẩm hữu cơ ra thị trường, chứ chưa hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất nhỏ. Và một điểm hạn chế khác, PGS Việt Nam hiện mới chỉ hiện diện ở Hà Nội, Hòa Bình, Hà Nam, Quảng Nam và Bến Tre.
Vậy khi nào Việt Nam sẽ có chứng nhận hữu cơ chính thức cho riêng mình?