Hà Nội 27 °C
TP Hồ Chí Minh 30 °C
Hải Phòng 27 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 24 °C
  • Hà Nội Hà Nội 27°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 30°C
  • Hải Phòng Hà Nội 27°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 24°C

Sức mạnh phản biện báo chí

Góc nhìn Plus
10/07/2020 16:42
Võ Tuấn Anh
aa
Trước khi được gửi đi dự thi Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VII năm 2012, loạt bài 5 kỳ “Chứng minh nhân dân mẫu mới: Chưa “ra lò” đã phiền toái” của nhóm tác giả Võ Tuấn Anh và Phan Thanh Quý đã bàn, thậm chí bàn rất sâu và kiên trì về một vấn đề “nóng bỏng” của xã hội lúc bấy giờ, liên quan tới thẩm quyền quản lý của ngành Công an.


Anh126.

Năm 2012, nhận định CMND mẫu mới là vấn đề được cả xã hội quan tâm, PLVN đã theo đuổi đề tài này với loạt bài 5 kỳ.

Nhạy cảm và đụng chạm

Đúng một tháng trời, chúng tôi lăn lộn với đề tài chứng minh nhân dân (CMND) mẫu mới gây phiền toái. Giờ, lật ra xem lại, nghĩ lại vẫn thấy “lạnh sống lưng”, vì lượng thông tin quá dày, “nóng” và liên tiếp chỉ trong chừng đó thời gian.

Làm loạt bài này, chúng tôi đã được lãnh đạo Ban Biên tập, Ban Bạn đọc ưu ái về chỉ tiêu bài vở, để tập trung thông tin về vấn đề CMND. Vẫn nhớ, khi cầm tờ thống kê nhuận bút của tháng đó trên tay, anh em trong Ban đùa nhau rằng: “Tháng này ăn mỳ tôm nhá!”. Dù thế, sự hào hứng vẫn luôn có trên khuôn mặt của các đồng nghiệp sau mỗi sáng, khi từng số báo ra.

Trong một tháng trời đó, chúng tôi thường rời Tòa soạn khá muộn nhưng tới Tòa soạn rất sớm, để cà phê sáng cùng đồng nghiệp, để nghe ngóng mọi người bàn tán về loạt bài này ra sao. “Được lắm!”; “Phải theo tiếp”… các đồng nghiệp đã cổ vũ ngay từ những kỳ báo đầu tiên như thế.

Theo mạch viết, đến kỳ thứ tư, khi chúng tôi đăng bài “Đã quản vân tay lại “đòi” thêm gì nữa?”, chứng minh rõ việc quản lý công dân không cần đề tên cha, mẹ trên căn cước, đã tạo ra sức mạnh phản biện cho cả loạt bài. Lúc bấy giờ, một số đồng nghiệp báo bạn bắt đầu gọi điện chia sẻ, hưởng ứng; nhiều bạn đọc gọi điện, gửi thư về Tòa soạn bày tỏ ý kiến đồng tình với cách đặt vấn đề của PLVN.

Tuy nhiên, sau mỗi trang báo, đặc biệt là những bài có tính phản biện xã hội như thế, đã vấp phải không ít khó khăn, với những chuyện thật khó chia sẻ cùng đồng nghiệp và bạn đọc vào thời điểm đó.

Tôi vẫn nhớ, vào khoảng 9h sáng ngày bài báo đầu tiên được xuất bản, đang trên đường tới Tòa soạn thì một nhân vật (là cán bộ công an của một quận) được đề cập trong bài, hốt hoảng gọi điện cho phóng viên: “Báo viết gì mà tôi bị sếp “triệu” lên làm báo cáo, giải trình nghe gấp gáp lắm?”.

Ngay trong ngày hôm đó, chúng tôi mang theo tờ báo đến tận nơi để xem người này bị “sếp triệu lên” vì lẽ gì. Sau đó, chính “sếp” của nhân vật này cũng đã liên lạc với chúng tôi, đề nghị được “chỉnh” lại lời mà thuộc cấp của ông đã phát ngôn trên PLVN được cho là đụng chạm, để “cứu” cả đơn vị khỏi việc “tày đình” là đã nói ngược với quan điểm, chủ trương của ngành Công an về câu chuyện CMND thời điểm đó.

Trước lời đề nghị khá bất ngờ này, với sự nhạy cảm của người làm báo, chúng tôi có một niềm tin nội tâm rất lớn rằng chủ trương CMND mẫu mới không hẳn chỉ có người dân phản đối. Vì thế, ngay ngày hôm sau, những thông tin phản hồi “đặc biệt” này tiếp tục được đăng tải trên PLVN.

“Át chủ bài” của loạt bài

Anh em báo giới quan tâm vấn đề chúng tôi theo đuổi khi đó, nói rằng “át chủ bài” của loạt này chính là ý kiến của lãnh đạo một đơn vị thuộc Bộ Công an, vì vị này đã thẳng thắn đề nghị không đề cập tên cha, mẹ trên CMND, với lý do không phục vụ được gì nhiều cho nghiệp vụ điều tra, quản lý công dân.

Đây thực sự là tiếng nói mạnh dạn của người trong cuộc, góp phần nâng tính thuyết phục của loạt bài trước công luận, bởi ngay trong ngành Công an cũng có người không thuận với chủ trương này.

Lãnh đạo Ban Biên tập và Chi hội Nhà báo Báo PLVN chúc mừng hai nhóm tác giải đoạt hai Giải Báo chí Quốc gia lần thứ VII, năm 2012.

Điều đáng nói, thoạt đầu không một ai trong số những người mà chúng tôi tiếp xúc, phỏng vấn (từ những bà mẹ đơn thân đến một số vị đại biểu Quốc hội, nhà nghiên cứu xã hội học, luật sư…) biết được chủ trương đưa thêm tên cha, mẹ vào tấm CMND mẫu mới. Phần lớn đều ngạc nhiên và có chung một câu hỏi: “Làm sao có thể như vậy được?”.

Sự phản ứng này càng chứng tỏ cho chúng tôi thấy, chủ trương này có dấu hiệu bất ổn, không chỉ làm lộ thông tin đời tư của cá nhân trên tấm căn cước, mà còn chưa chuẩn về quy trình trưng cầu dân ý, vì đó là một vấn đề nhạy cảm, liên quan tới toàn bộ người dân. Việc chọn chi tiết này để khai thác, phản biện, không chỉ giúp PLVN bám theo được dòng chảy của một vấn đề mang tính thời sự xã hội “nóng bỏng” lúc đó, mà còn là yếu tố giúp loạt bài “ghi điểm” trong mắt độc giả.

Cứ mỗi kỳ báo, chúng tôi đều sắp xếp để một chuyên gia, nhà quản lý, người làm công tác lập pháp có uy tín, tâm huyết… xuất hiện, lên tiếng bàn luận các góc cạnh của vấn đề như: Bảo vệ quyền trẻ em; quyền bí mật đời tư công dân; trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật; nghiệp vụ quản lý tàng thư căn cước và điều tra tội phạm… Tóm lại, tất cả những người chúng tôi từng trao đổi, mời lên báo đều khẳng định bãi bỏ quy định ghi tên cha, mẹ trên CMND là cần thiết, là tôn trọng pháp luật và văn minh.

Nhớ lại thời điểm nhận tin “chiến thắng” của loạt bài từ Thường trực Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia năm đó, ông Nguyễn Văn Pha, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã nói với chúng tôi: “Chỉ tính riêng việc mời được nhiều chuyên gia, nhà quản lý, giới luật học, đại biểu Quốc hội… cùng PLVN trao đổi về chủ đề này, đủ thấy loạt bài được tổ chức thực hiện công phu và có sức ảnh hưởng đến xã hội”.

Còn chúng tôi, những người thực hiện loạt bài này thì chỉ suy nghĩ giản dị rằng, báo chí nói chung và PLVN nói riêng, trong quá trình thực hiện sứ mệnh của mình, điều quan trọng nhất là phải tiếp nhận, phản ánh và phúc đáp chính xác, nhanh nhất có thể những yêu cầu của bạn đọc, của xã hội và thời cuộc. Loạt bài này trên PLVN đã được thực hiện trên tinh thần đó.

bài liên quan
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Tạm giữ gần 28.000 sản phẩm vi phạm tại các cửa hàng điện thoại

Tạm giữ gần 28.000 sản phẩm vi phạm tại các cửa hàng điện thoại

Cục Quản lý thị trường TP HCM tạm giữ gần 28.000 đơn vị sản phẩm tại 3 điểm kinh doanh phụ kiện điện thoại.
Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Mới nhất
Đọc nhiều
TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, đơn vị vừa phát hiện một hộ kinh doanh về chăm sóc da trên địa bàn Quận 7 ba lần bị xử phạt do lấn sân sang phẫu thuật thẩm mỹ, liên tục đổi địa bàn hoạt động.
Nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi của người Thái ở Tây Bắc

Nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi của người Thái ở Tây Bắc

Tây Bắc là một vùng đất xinh đẹp, thơ mộng với những bản làng dân tộc thiểu số mang đậm bản sắc văn hóa.
Khởi động mùa du lịch biển, lượng khách du lịch đến Nghệ An tăng nhanh

Khởi động mùa du lịch biển, lượng khách du lịch đến Nghệ An tăng nhanh

Thông tin được đưa ra tại phiên họp thường kỳ tháng 4/2024 do UBND tỉnh Nghệ An tổ chức.
Tin bài khác
Hiệu quả từ những cơ chế đúng đắn

Hiệu quả từ những cơ chế đúng đắn

Sau một thời gian các đoạn cao tốc đi vào vận hành và nhận được những phàn nàn từ những người đi trên cao tốc về vấn đề không có trạm dừng nghỉ, cơ quan chức năng đã quyết liệt vào cuộc. Đại diện Cục Đường cao tốc cho biết, bảo đảm trong năm 2024, các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đều có trạm dừng nghỉ.
Bài học từ buýt nhanh BRT

Bài học từ buýt nhanh BRT

Thông tin tuyến buýt nhanh BRT của Hà Nội sẽ chấm dứt hoạt động, chính thức được đưa ra mới đây, khi đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) làm việc với UBND TP Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ 2009 - 2023.
Nhân lực chất lượng cao

Nhân lực chất lượng cao

Mới đây, khi dự và chỉ đạo tại Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Bình Định, diễn ra tại TP Quy Nhơn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang lưu ý tỉnh Bình Định phải hết sức chú trọng chăm lo việc đào tạo nguồn nhân lực, bởi chất lượng của nguồn nhân lực mới chính là yếu tố quan trọng nhất để thu hút và giữ chân nhà đầu tư.
Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.
Lời cảnh báo từ những dòng sông

Lời cảnh báo từ những dòng sông

Trung tuần tháng 3, trong một buổi đoàn công tác Bộ NN&PTNT khảo sát các công trình chống hạn mặn, lãnh đạo một tỉnh miền Tây đã đưa ra một đề xuất táo bạo. Ông cho biết địa phương đang phải gồng mình chống chọi với đợt cao điểm nắng nóng và hạn mặn khốc liệt. Mặn xâm nhập hệ thống sông rạch ảnh hưởng cuộc sống hàng chục nghìn hộ dân. Vì vậy, ông đề xuất dẫn nước từ các sông Hậu, Sài Gòn, Đồng Nai về để hạn chế khô hạn, sụt lún, thiếu nước.
Chỉ đạo đúng đắn về quy hoạch địa phương

Chỉ đạo đúng đắn về quy hoạch địa phương

Cách đây 2 ngày (23/3) khi dự Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang lưu ý địa phương nắm chắc 8 từ khóa “tuân thủ”, “linh hoạt”, “đồng bộ”, “thấu hiểu”.
“Bắt bệnh” thị trường vàng

“Bắt bệnh” thị trường vàng

Giá vàng “nhảy múa” đã không còn là chuyện riêng của những người kinh doanh vàng và khách hàng có nhu cầu tích trữ, giữ tiền bằng vàng. Đáng nói, sự biến động của thị trường vàng thời gian qua không phải lần đầu.
8,5 triệu và 8,84 tỷ đồng

8,5 triệu và 8,84 tỷ đồng

Sự việc một khách hàng ở Quảng Ninh bị một ngân hàng gửi đơn thông báo thu hồi khoản nợ xấu do chi tiêu gần 8,5 triệu đồng bằng thẻ tín dụng từ năm 2013 và qua 11 năm, nợ lãi phát sinh tới nay lên tới 8,84 tỷ đồng; đang thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận.
Tháo gỡ khó khăn về vốn

Tháo gỡ khó khăn về vốn

Hôm qua (14/3), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã chủ trì Hội nghị triển khai nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.
Văn hóa giao thông

Văn hóa giao thông

Dù vì bất cứ lý do gì thì hành vi của hai người đàn ông đi xe máy cố ý chạy lên đường Vành đai 2 trên cao là đường chỉ dành cho xe hơi; sau đó tạt đầu ô tô, đánh người là sai rõ ràng. Tuy nhiên, câu chuyện này cũng đặt ra vấn đề, vì sao lại xảy ra việc “xung đột ứng xử” giữa người đi xe hơi và người đi xe máy? Có phải vì “tại anh, tại ả, tại cả đôi bên”?
thu tuong chinh phu yeu cau bao dam cung ung dien trong thoi gian cao diem

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
bo gtvt de nghi khac phuc viec nhieu cao toc khong co song dien thoai

Bộ GTVT đề nghị khắc phục việc nhiều cao tốc không có sóng điện thoại

Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
hang khong tiep tuc tang chuyen phuc vu dip nghi le 304 15

Hàng không tiếp tục tăng chuyến phục vụ dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5

Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
khai mac le hoi den hung va tuan van hoa du lich dat to nam giap thin 2024

Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024

Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
giam thieu lao dong tre em vi thanh nien

Giảm thiểu lao động trẻ em vị thành niên

Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.