Tết Thanh minh của người Tày ở Lạng Sơn

Ngày 3/3 âm lịch hàng năm, người Tày tại Lạng Sơn rộn ràng đón Tết thanh minh, mọi gia đình sắm sửa làm cỗ xôi, thịt gà, mua bánh trái đi tảo mộ.

Với đạo lý "uống nước nhớ nguồn", vào dịp mùng 3 tháng 3 âm lịch hằng năm, tết Thanh minh trở thành ngày tết quan trọng trong đời sống tâm linh của người Tày. Tết Thanh minh tuy không phải là cái tết lớn, nhưng lại gắn liền với đạo đức, với bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những tiền nhân đã khuất. Đây chính là dịp để mọi người báo hiếu, trả nghĩa, đền đáp ơn sinh thành, tạo dựng của tổ tiên.

Bà con thường đến mộ từ lúc sáng sớm, thắp hương xin phép thần thổ địa rồi phát cỏ cây, dọn dẹp khu mộ sạch sẽ.

Trong ngày tảo mộ, các khu nghĩa địa trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Các cụ già thì lo khấn vái tổ tiên nơi phần mộ. Thanh niên bày mâm cúng thắp hương, cắt vàng mã, trẻ em cũng được theo cha mẹ hay ông bà đi tảo mộ, trước là để biết dần những ngôi mộ của gia tiên, sau là để tập cho trẻ kính trọng tổ tiên.Những người quanh năm đi làm ăn xa cũng trở về vào dịp này để tảo mộ gia tiên và sum họp gia đình.

Nhiều gia đình bày mâm cúng bên những ngôi mộ của người thân đã khuất. (Ảnh: Người đưa tin)

Thường người ta đi từ sáng sớm cho đến tối và mỗi gia đình đều đi đủ những ngôi mộ của người đã khuất. Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho sạch sẽ, đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo suy nghĩ của họ là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất. Sau đó, người tảo mộ thắp hương, đốt vàng mã hoặc đặt thêm bó hoa cho linh hồn người đã khuất.

Khắp các bìa rừng, đồi núi, các ngôi mộ được cắm cây nêu, bao nhiêu ngôi mộ là bấy nhiêu cây nêu bay theo gió tháng Ba, báo hiệu con cháu đã hoàn tất việc tảo mộ.

Một gia đình người Tày quây quần bên mâm cơm sau khi đã kết thúc công việc tảo mộ.