Báo chí muốn đổi mới thì phải tìm về những giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng
Phát biểu đề dẫn Hội thảo “Báo chí kiến tạo” do Tạp chí Thông tin và Truyền thông tổ chức, sáng 21/12/2022, ông Nguyễn Văn Bá, Tổng biên tập Báo VietNamNet dẫn thông điệp đặc biệt mà Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã đặt ra cho các cơ quan báo chí: “Báo chí muốn đổi mới thì phải tìm về những giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng: Xác thực, dẫn dắt, tiên phong, đổi mới, dấn thân. Giữ cái bất biến ấy để ứng vạn biến. Muốn đi xa thì càng phải về gần”.
Ông Nguyễn Văn Bá, Tổng biên tập Báo VietNamNet phát biểu đề dẫn Hội thảo.
Tuy nhiên, theo ông Bá, trên thực tế, trước sức ép từ truyền thông xã hội, công nghệ, một số tờ báo, nhà báo có biểu hiện “đánh mất mình”. Thời gian gần đây, trên một số tờ báo tràn lan những thông tin tiêu cực về kinh tế, vụ án hay những vụ học sinh tự tử. Những thông tin này không phải là “fake news” (tin giả) và bạn đọc phần nào đó cũng cần được thông tin về những vụ việc này.
“Vấn đề là liều lượng thông tin tiêu cực quá nhiều tạo nên bức tranh xã hội không tươi sáng, chưa phản ánh thực tế cuộc sống”, Tổng biên tập Báo VietNamNet nhấn mạnh và cho biết, từ thực tế đó, tại nhiều cơ quan báo chí nước ngoài và tại Việt Nam, xu hướng “báo chí giải pháp” (solutions journalism), "báo chí truyền cảm hứng” (inspirational journalism) hay tin tức kiến tạo (constructive news) đã và đang chiếm ưu thế.
Với mục đích cung cấp những vấn đề lý luận cũng như thực tiễn về các xu hướng “Báo chí kiến tạo” trên thế giới cũng như việc áp dụng tại Việt Nam; đồng thời làm rõ những nội dung xung quanh mô hình “Báo chí kiến tạo”, Hội thảo “Báo chí kiến tạo”, do Tạp chí Thông tin và Truyền thông tổ chức tập trung phân tích thực chất của “Báo chí kiến tạo”; gợi mở về báo chí kiến tạo cho các cơ quan báo chí Việt Nam; cách thức hạn chế khuynh hướng thông tin tiêu cực trong báo chí và giải pháp để báo chí lấy lại niềm tin của công chúng (đặc biệt là giới doanh nghiệp, doanh nhân).
Kinh doanh ở Việt Nam đang rủi ro và đắt đỏ hơn hay không vì… báo chí?
Tham luận tại Hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ý kiêm Trưởng ban pháp chế VCCI khẳng định, thông tin từ báo chí rất cần thiết, với người dân và đặc biệt với doanh nghiệp.
“Những kết quả khảo sát của VCCI nhiều năm gần đây cho thấy doanh nghiệp biết đến chính sách, pháp luật của nhà nước, doanh nghiệp hiểu về các hiệp định thương mại… phần lớn đến từ các cơ quan báo chí”, ông Đậu Anh Tuấn cho biết và khẳng định, vai trò của báo chí rất lớn, doanh nghiệp cần báo chí, nhưng doanh nghiệp cũng e ngại báo chí như nhiều doanh nghiệp thường “than thở”.
Ông Đậu Anh Tuấn đề xuất thành lập Quỹ dành cho những phóng viên điều tra xuất sắc.
Ông Tuấn khẳng định, báo chí là kênh quan trọng để phổ biến ý tưởng, dự thảo chính sách, pháp luật trên diện rộng, “đánh động” doanh nghiệp và cộng đồng về những ý tưởng, dự thảo chính sách, pháp luật có thể ảnh hưởng đến hoạt động của họ để từ đó doanh nghiệp và cộng đồng quan tâm góp ý cho các dự thảo hoặc ít nhất cũng có sự chuẩn bị cho kế hoạch kinh doanh trong tương lai của mình.
Tuy nhiên, Phó tổng thư ý kiêm Trưởng ban pháp chế VCCI cũng chỉ ra những sai sót trong đăng tải thông tin, trong phân tích vụ việc của nhiều cơ quan báo chí thời gian qua.
Đơn cử, một cơ quan cấp bộ phối hợp với VCCI lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp đối với dự thảo Nghị định. Tuy nhiên, sau đó khá nhiều báo lại đưa tin “VCCI đưa ra dự thảo…”, thậm chí một số báo còn phỏng vấn chuyên gia phản đối việc VCCI soạn thảo văn bản này, khiến cộng đồng hướng sự chú ý không phải về bản thân nội dung dự thảo mà lại về VCCI.
“Đây là sai sót rất khó chấp nhận, khi mà VCCI không phải cơ quan Nhà nước và hoàn toàn không có thẩm quyền soạn thảo hay ban hành văn bản pháp luật như các cơ quan bộ khác”, ông Tuấn chỉ ra.
Bên cạnh đó, ông Tuấn cho biết phải giật mình khi một nhà đầu tư nước ngoài trong cuộc gặp gần đây hỏi thẳng thắn về việc ông có thấy kinh doanh ở Việt Nam đang rủi ro và đắt đỏ hơn hay không vì… báo chí.
“Thì ra dưới con mắt của các nhà đầu tư, những vụ vội vàng đăng tải thông tin sai lệch về sản phẩm, dịch vụ khiến doanh nghiệp khốn đốn, thậm chí dễ dàng phá sản, những hành động “tống tiền” doanh nghiệp của một số phóng viên kém đạo đức của một số báo, sự yếu kém và chậm trễ của hệ thống tư pháp trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp… tất cả đều được tính toán là rủi ro và chi phí về đầu tư. Với những nhà đầu tư lớn và kỹ tính thì họ càng e ngại về rủi ro này ở Việt Nam hơn bao giờ hết”, ông Tuấn nói.
Nhận định, báo chí đang đóng góp quan trọng trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhưng báo chí cũng có thể đang làm môi trường đầu tư và kinh doanh rủi ro hơn và đắt đỏ hơn, ông Tuấn mong ước rằng doanh nghiệp và báo chí là hai đối tác quan trọng của nhau.
“Báo chí cần thông tin, doanh nghiệp cần diễn đàn. Cả hai đối tác hướng tới một mục tiêu chung về một xã hội phát triển tốt đẹp hơn. Thậm chí mong ước có được những quỹ đấu tranh bảo vệ quyền tự do ngôn luận, quỹ dành cho những phóng viên điều tra xuất sắc mà doanh nghiệp chung tay đóng góp”, ông Tuấn bày tỏ.
Luật sư Vũ Danh Quế đề xuất Quốc hội sớm thảo luận và ban hành Luật tài trợ.
Sẽ xây dựng Trung tâm hỗ trợ chuyển đổi số báo chí
Chia sẻ về giải pháp xây dựng nền “Báo chí kiến tạo”, Luật sư Vũ Danh Quế cho rằng nghề báo cực kỳ vất vả, nguy hiểm, thu nhập không đủ sống. Do đó, muốn phát huy vai trò, nhiệm vụ của báo chí thì trước tiên phải giải quyết và nâng cao được cuộc sống của các nhà báo và cơ quan báo chí.
Luật sư Danh Quế cũng hoàn toàn đồng tình với đề xuất của ông Đậu Anh Tuấn là cần có quỹ hỗ trợ các phóng viên xuất sắc và những cơ quan báo chí lành mạnh.
Mặt khác, vị luật sư cho rằng, hiện nay Việt Nam đang thiếu cơ sở pháp lý cho các cơ quan báo chí kêu gọi tài trợ, quảng cáo trong khi ở các nước đã có Luật tài trợ. “Do đó, Luật tài trợ cần sớm được Quốc hội thảo luận và ban hành để các cơ quan báo chí có cơ sở pháp lý để triển khai”, luật sư Danh Quế đưa ra giải pháp.
Chia sẻ tại Hội thảo, bà Mai Hương Giang, Phó cục trưởng Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, qua đo quét của Cục Báo chí, những chùm bài, bài viết được chia sẻ nhiều nhất… thường có yếu tố liên quan đến vụ việc tiêu cực có yếu tố cướp, giết, hiếp… Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhiều lần khẳng định con số tỷ lệ bài liên quan đến tiêu cực cần giảm xuống dưới 10%, vì cao hơn sẽ trở thành dòng chảy chính.
Bà Giang cho hay, vừa qua Cục Báo chí đo quét các thông tin về dịch Covid-19 và nhận thấy, giai đoạn đầu đại dịch xuất hiện tại Việt Nam, khoảng 30-40% tổng số tin bài trên các báo là về Covid-19, khiến Bộ Thông tin và Truyền thông có thời điểm phải yêu cầu giảm tỷ lệ này xuống. Thời điểm đó, Cục Báo chí gọi tên đó là báo chí phản ánh.
Đến giai đoạn tiếp theo, khi có vaccine, báo chí chuyển sang hướng dẫn cho người dân về tiêm vaccine, phòng bệnh… đó là báo chí hướng dẫn. Giai đoạn thứ ba là giai đoạn phục hồi sau dịch, gọi là báo chí giải pháp hay báo chí kiến tạo.
“Qua công tác đo quét, chúng tôi nhận thấy, báo chí giải pháp hay báo chí kiến tạo sẽ giúp ích rất lớn cho công tác quản lý và là những câu chuyện xã hội cần”, bà Giang nhấn mạnh.
Phó Cục trưởng Cục Báo chí cũng thông báo, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã đồng ý với đề xuất của Cục Báo chí, cho phép xây dựng Trung tâm hỗ trợ chuyển đổi số báo chí. Trung tâm sẽ kết hợp với các công ty công nghệ, các cơ quan quản lý hỗ trợ cơ quan báo chí trong việc chuyển đổi số, để từ đó tạo ra nguồn thu và kinh tế báo chí.
“Báo chí không chỉ giúp doanh nghiệp quảng bá hình ảnh, thương hiệu, sản phẩm đến mà còn có những kiến nghị xây dựng chính sách, pháp luật phát triển kinh tế - xã hội, giúp cộng đồng doanh nghiệp không ngừng lớn mạnh. Báo chí cũng chỉ ra những việc chưa chuẩn mực, điều còn thiếu sót trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, giúp doanh nghiệp nhìn nhận, đánh giá hoạt động của mình, ngày càng hoàn thiện và phát triển doanh nghiệp trong khung khổ pháp luật”.
Việc bỏ lại xe khi bị Cảnh sát giao thông tạm giữ sẽ ảnh hưởng như thế nào trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính sau này? Người vi phạm giao thông không nộp phạt, bỏ lại xe của mình sẽ bị xử lý như thế nào?
Ứng dụng ngân hàng số phiên bản mới - PVConnect của PVcomBank không chỉ mang đến những trải nghiệm hiện đại, mà còn tập trung tối ưu tương tác với người dùng.
Theo đó, các doanh nghiệp này bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính do vi phạm công bố thông tin, cùng với đó là các tài liệu liên qua đến phát hành trái phiếu.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngày 24/4, Cục Hàng không Việt Nam cho biết, vừa có văn bản gửi các hãng hàng không Việt Nam xem xét, bổ sung ngay tải cung ứng trên các đường bay nội địa dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 căn cứ nguồn lực và việc tối ưu hóa đội tàu bay.
Ngày 24/4, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết vừa phát hiện và xử lý nghiêm hộ kinh doanh tắm hơi, massage trên địa bàn quận 7, gắn biển hiệu Hàn Quốc, ngang nhiên quảng cáo là phòng khám điều trị suy giãn tĩnh mạch thuộc Top 1 Châu Âu.
Vừa qua, Cục Quản lý Dược đã thông báo thu hồi toàn quốc dung dịch uống Calcium-Nic extra có tác dụng bổ sung canxi và Vitamin không đạt tiêu chuẩn chất lượng do USA - NIC Pharma sản xuất.
Đêm 19 và đêm 20/4 tại các huyện trên địa bàn tỉnh Cao Bằng lại tiếp tục xảy ra mưa dông, lốc gây ảnh hưởng, thiệt hại đến nhà ở và hoa màu của nhân dân.
Lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động: Căn cứ Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, người lao động (NLĐ) bảo đảm điều kiện về thời gian đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu.
Ngày 22/4, TƯ Đoàn tổ chức gặp mặt báo chí thông tin về Hành trình “Điện Biên Phủ - Khát vọng non sông”. Bên cạnh đó, Hội đồng Đội TƯ tổ chức Liên hoan Chiến sĩ nhỏ Điện Biên tại tỉnh Điện Biên từ ngày 24 - 26/4, với sự tham gia của 200 đại biểu thiếu nhi và 64 đại biểu phụ trách tiêu biểu trên cả nước.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.
