Qua việc lựa chọn người kế vị Vua Bhumibol Adulyadej vừa qua đời ở Thái Lan có thể hiểu được đặc thù, bản sắc nền quân chủ lập hiến ở nước này.
|
Nhà Vua Bhumibol Adulyadej chụp ảnh cùng Hoàng hậu Sirikit và Thái tử Maha Vajiralongkorn. (Ảnh: AFP) |
Thái tử Maha Vajiralongkorn đã đề nghị không kế thừa ngai vàng ngay mà chờ cho tới khi hết thời gian để tang một năm.
Người đảm trách những nhiệm vụ của nhà vua ở Thái Lan trong thời gian 1 năm này là ông Prem Tinsulanda, cựu Thủ tướng và Chủ tịch Hội đồng ngai vua, hiện đã 96 tuổi.
Hội đồng này được chính Vua Bhumibol Adulyadej thành lập và chỉ định thành viên làm cơ chế tư vấn cho nhà vua. Ông Prem đứng đầu hội đồng này từ năm 1988 và trên cương vị đó đảm trách nhiệm vụ đại diện cho nhà vua.
Như thế có nghĩa là cho tới khi vị thái tử kia chính thức đăng quang, ông Prem là người đứng đầu nhà nước ở Thái Lan.
Cho tới năm 1932, Thái Lan là một nền quân chủ tuyệt đối. Nhưng từ thời điểm đó đến nay thì là một nền quân chủ lập hiến.
Nếu coi quốc hội với quyền lập hiến và lập pháp là biểu hiện đặc trưng nhất cho dân chủ thì ở Thái Lan từ đó có sự kết hợp giữa quân chủ và dân chủ.
Về luật pháp, ở nước này song song tồn tại Luật về Hoàng gia và hiến pháp. Hiến pháp Thái Lan đã nhiều lần thay đổi nhưng Luật về Hoàng gia về cơ bản không thay đổi.
Trong khi hiến pháp quy định rất cụ thể về quyền hạn của Hoàng gia, tức là vai trò của chế độ quân chủ, thì Luật về Hoàng gia chủ yếu quy định về việc kế thừa người đứng đầu nền quân chủ ở Thái Lan.
Theo đó, vị quân vương đương nhiệm có quyền tấn phong người kế nhiệm và quy định hiện tại trong đó chỉ tính đến con gái của vua trong trường hợp vua không có con trai.
làm Thái tử. Theo hiến pháp hiện hành thì quốc hội sẽ quyết định, tức là có quyền đồng ý hay không đồng ý.
Trên thực tế, quốc hội sẽ không phủ quyết sự chuẩn bị nhân sự kế thừa của nhà vua. Nhưng quy định và quy trình kế thừa ngai vàng như thế ở Thái Lan khác hẳn so với ở những nền quân chủ lập hiến khác trên thế giới hiện tại.