Hà Nội 24 °C
TP Hồ Chí Minh 29 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 27 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 24°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 29°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 27°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

Đối đầu Mỹ-Trung Quốc có nguồn gốc sâu xa

Pháp luật 4 phương
13/09/2020 07:50
Trung Hiếu
aa
Trung Quốc mạnh gần ngang ngửa Mỹ về mặt quân sự và kinh tế. Thực tế này đã thúc đẩy xung đột giữa 2 quốc gia trên nhiều mặt trận.


Quan hệ Mỹ-Trung Quốc xấu đi trong thời gian qua là do nhiều nguyên nhân, trong đó có các nhân tố đến từ nền chính trị đối nội của cả hai nước này. Nhưng nhân tố quan trọng nhất đó là một sự thay đổi cấu trúc đáng kể: Trung Quốc đang trở nên gần ngang cơ với Mỹ về mặt kinh tế và quân sự.

Anh342.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh ghép: AFP.

Trước hết nói về kinh tế. Tầm nhìn và các cải cách của nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình đã dọn đường cho một thời kỳ tăng trưởng kinh tế nhanh và kéo dài của Trung Quốc. Đất nước này đã trở thành một công xưởng lớn toàn cầu.

Kể từ cuối thập niên 1970, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc hiếm khi dưới 5%, trong khi tăng trưởng của Mỹ chỉ khoảng 2,5% trong cùng thời kỳ. Điều này mang lại cho Trung Quốc không chỉ sự giàu có mà còn cả các cơ hội để sở hữu được các công nghệ hiện đại.

Trên cơ sở kinh tế mạnh hơn và công nghệ mới, Trung Quốc có điều kiện nâng cấp đáng kể năng lực quân sự của mình. Trung Quốc đã chế tạo, mua sắm các chiến hạm, chiến đấu cơ, và tên lửa hiện đại cho quân đội mình.

Qua rồi giai đoạn vàng trong quan hệ Mỹ-Trung

Nửa sau của cuộc Chiến tranh Lạnh chứng kiến sự khởi đầu của kỷ nguyên vàng trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc.

Sau Cách mạng Văn hóa, Trung Quốc lựa chọn chiến lược tìm kiếm sự thịnh vượng thông qua con đường hòa hoãn và áp dụng kinh tế thị trường. Đây là một điều kiện tiên quyết cho quan hệ mới với Mỹ. Nhưng còn có một điều quan trọng nữa quy định mối quan hệ giữa hai bên. Do Trung Quốc yếu hơn Mỹ rất nhiều nên chính sách đối ngoại của Trung Quốc khi ấy phản ánh tư tưởng của ông Đặng là Bắc Kinh nên tránh các chính sách có thể khiến Mỹ bực mình.

Có lẽ phép thử nghiêm khắc nhất với cách tiếp cận này của Trung Quốc là vụ máy bay Mỹ ném bom nhầm vào Đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade, Nam Tư, vào năm 1999, khiến 3 công dân Trung Quốc thiệt mạng.

Khi đó bất chấp áp lực phải có một phản ứng mạnh mẽ hơn, nhà lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân phải lựa chọn chính sách bày tỏ tức giận trong khi vẫn giữ cho quan hệ song phương không thay đổi.

Tương tự, về phía Mỹ, khi nước này mạnh hơn Trung Quốc nhiều, họ có thể chịu được việc phải nhân từ với đối thủ của mình, tức là dung thứ cho nhiều điều mà Trung Quốc gây ra cho Mỹ. Chính phủ Mỹ khi đó sẵn lòng “kiên nhẫn” với Trung Quốc, hy vọng vào thời điểm Trung Quốc mạnh bằng Mỹ thì thiện chí của Mỹ sẽ có thể thuyết phục được Trung Quốc làm bạn mình thay vì làm thù.

Mặc dù có khá hơn so với trước, quân đội Trung Quốc vào thời hậu Chiến tranh Lạnh không tạo ra trở ngại lớn đối với thế tự do chiến lược của Mỹ trong khu vực.

Tuy nhiên, trong các năm gần đây, Trung Quốc đã cài đặt lại các thông số của mình bằng việc thu hẹp khoảng cách với Mỹ và điều này đã xúc tác cho những thay đổi trong tư duy chính trị nội bộ của cả 2 nước về quan hệ này.

Sự tăng trưởng nhảy vọt của Trung Quốc rõ ràng đã khiến nhà lãnh đạo Tập Cận Bình từ bỏ chính sách đối ngoại của ông Đặng Tiểu Bình và chuyển sang áp đặt chính sách chiến lược của Trung Quốc lên cả khu vực, dù cho điều này gây quan ngại lớn cho cả Mỹ và các nước láng giềng của Trung Quốc.

Trước kia tỏ thái độ không rõ ràng về ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương, thì nay Trung Quốc liên tục chỉ trích ảnh hưởng đó, đồng thời theo đuổi các tham vọng lãnh thổ ở Biển Đông và biển Hoa Đông.

Mỹ nhận thức rằng một Trung Quốc hùng cường có thể gây hại lớn cho các lợi ích của Mỹ. Theo báo cáo mới nhất của Bộ Quốc phòng Mỹ, quân đội Mỹ giờ sẽ phải chấp nhận tổn thất lớn nếu họ xung đột quân sự với các lực lượng Trung Quốc ở vành đai Tây Thái Bình Dương.

Trong khi đó, thế mạnh kinh tế của Trung Quốc giúp nước này gây dựng được ảnh hưởng chính trị lớn lao trong khu vực. Thậm chí cả các đồng minh của Mỹ như Hàn Quốc và Australia cũng phải cân nhắc kỹ trước khi đi theo Mỹ đối đầu với Trung Quốc trong một cuộc tranh chấp chính trị hoặc chiến lược.

Mỹ buộc phải ra tay mạnh

Các diễn biến trên giải thích vì sao chính phủ Mỹ đang thực hiện các bước đi lớn để giảm một số khía cạnh trong hợp tác kinh tế Mỹ-Trung Quốc và các hình thức giao lưu song phương khác.

Thậm chí trong các hoạt động mà Mỹ thu lợi tuyệt đối, họ vẫn có xu hướng cắt giảm sự hợp tác mà họ xem là sẽ mang lại thêm lợi ích cho Trung Quốc hoặc sẽ tạo ra các lỗ hổng dài hạn cho Mỹ.

Do vậy Mỹ không còn nương tay trước tình trạng thâm hụt thương mại với Trung Quốc, sự phụ thuộc vào Trung Quốc về một số nguồn cung thiết yếu, sự đối xử không công bằng với các nhà đầu tư nước ngoài ở Trung Quốc, và việc Trung Quốc tiếp cận dễ dàng công nghệ của Mỹ và nền giáo dục của Mỹ.

Từ góc nhìn của Mỹ hiện nay, chính quyền của ông Tập Cận Bình là một sự thụt lùi trong cả chính sách đối nội và đối ngoại. Tuy nhiên, phản ứng của Washington đối với ông Tập có thể nhẹ tay hơn nếu các ý đồ của ông Tập không được hậu thuẫn bởi những năng lực mạnh của Trung Quốc.

Trước đây Mỹ và Trung Quốc có thể gạt sự nghi ngờ lẫn nhau sang một bên, nhưng điều đó đã thay đổi trong kỷ nguyên hai nước đã thực sự cạnh tranh ngang hàng với nhau để giành lấy ảnh hưởng trong cùng một khu vực.

Kỷ nguyên cạnh tranh này sẽ không diễn ra trong khoảng thời gian ngắn bởi lẽ nguyên nhân chính cho mối quan hệ xấu đi giữa Mỹ và Trung Quốc có gốc rễ sâu xa chứ không phải vì hai lãnh đạo hiện tại của hai nước./.

bài liên quan
Tháo gỡ khó khăn về vốn

Tháo gỡ khó khăn về vốn

Hôm qua (14/3), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã chủ trì Hội nghị triển khai nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.
Kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai diễn biến tích cực đầu năm 2024

Kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai diễn biến tích cực đầu năm 2024

Ngày 5/3, lãnh đạo Tỉnh uỷ và UBND tỉnh Đồng Nai đã chủ trì hội nghị giao ban kinh tế - xã hội tháng 2 và 2 tháng đầu năm 2024.
Nhất quán mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô

Nhất quán mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô

Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương phải kiên định, nhất quán mục tiêu ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đủ vốn phục vụ nền kinh tế

Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đủ vốn phục vụ nền kinh tế

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 18/CĐ-TTg ngày 5/3/2024 về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2024.
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản 2024 sẽ diễn ra từ ngày 9 - 10/3

Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản 2024 sẽ diễn ra từ ngày 9 - 10/3

Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản lần thứ 9 tại TP.HCM sẽ diễn ra từ ngày 9 -10/3/2024 với chủ đề “Cùng nắm chặt tay nhau - Từ giờ về sau”.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Cảnh sát giao thông được dừng phương tiện trong trường hợp nào?

Cảnh sát giao thông được dừng phương tiện trong trường hợp nào?

Cảnh sát giao thông (CSGT) được quyền yêu cầu dừng phương tiện để kiểm tra trong trường hợp nào?
Đại biểu Quốc hội: Chính sách thuế thu nhập cá nhân có nội dung đã lạc hậu cả chục năm

Đại biểu Quốc hội: Chính sách thuế thu nhập cá nhân có nội dung đã lạc hậu cả chục năm

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) chỉ ra rằng, nhiều chính sách thu biểu hiện sự lạc hậu, bất cập nhưng chậm được xem xét, điều chỉnh, như thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT.
Người tố cáo cần gì?

Người tố cáo cần gì?

Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM vừa ban hành Quy định 1269 về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Trong đó có nội dung mua tin phản ánh về hành vi này với mức phí tối đa 10 triệu đồng.
Vấn đề Sách giáo khoa lại làm "nóng" Nghị trường

Vấn đề Sách giáo khoa lại làm "nóng" Nghị trường

Chiều 01/11, tại Nhà Quốc hội, các ĐBQH tiếp tục bàn luận nhiều nội dung quan trọng về kinh tế xã hội, trong đó có vấn đề Sách giáo khoa.
Phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký Quyết định 1263/QĐ-TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đến năm 2025.
Vì sao Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Hồng xin thôi việc?

Vì sao Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Hồng xin thôi việc?

Ông Nguyễn Văn Hồng - Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ xin nghỉ công tác từ ngày 1/11 theo nguyện vọng cá nhân.
FED giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5%

FED giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5%

Uỷ ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) – cơ quan ra quyết định của Fed – giữ nguyên lãi suất ở phạm vi 5.25%-5.5%.
Lễ Tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023

Lễ Tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023

Tối ngày 1/11, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế - 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội, Báo Pháp luật Việt Nam long trọng tổ chức Lễ tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023.
Thư ngỏ của Tổng Biên tập Báo PLVN nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2

Thư ngỏ của Tổng Biên tập Báo PLVN nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2

Nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2, TS.Vũ Hoài Nam - Trưởng Ban Tổ chức Chương trình bình chọn “Gương sáng pháp luật” Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam có Thư ngỏ gửi tới Quý bạn đọc.
“Khốn khổ” gần 30 năm chờ đợi “sổ đỏ” tại dự án nhà ở của HANHUD

“Khốn khổ” gần 30 năm chờ đợi “sổ đỏ” tại dự án nhà ở của HANHUD

Nhiều năm trôi qua, các hộ dân mua nhà ở Dự án Khu nhà ở Mạ Kim vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), mà nguyên nhân đến từ những vướng mắc trong thủ tục pháp lý.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY