Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 29 °C
Hải Phòng 24 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 29°C
  • Hải Phòng Hà Nội 24°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

Chính sách “thuế khuyến khích” của Đan Mạch giảm phát thải các-bon

Pháp luật 4 phương
15/07/2020 12:05
Đỗ Trang / Pháp luật 4 Phương
aa
Thực tế cho thấy, việc đánh thuế đã không dẫn đến sự sụt giảm lớn về phát thải khí CO2 ở hầu hết các quốc gia Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển. Song, chỉ có một ngoại lệ, mô hình thuế các-bon ở Đan Mạch đạt hiệu quả vượt trội hơn hẳn, thậm chí còn được coi là kiểu mẫu để các quốc gia khác học theo.


1

Dự thảo Luật Khí hậu mới đây tại Đan Mạch có thể điều chỉnh tăng mức thuế các-bon

Thuế các-bon không phải là một ý tưởng mới. Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển là những nước đầu tiên đã thực hiện chính sách thuế các-bon từ những năm 1990.

“Tham vọng xanh” của Đan Mạch đến năm 2030

Mới đây, Hội đồng cố vấn độc lập về biến đổi khí hậu cho chính phủ Đan Mạch đã đề xuất tăng thuế các-bon trong dự thảo Luật Khí hậu mới của nước này. Đề xuất này đã ngay lập tức tạo nên hai “làn sóng” dư luận trái chiều. Phía phản đối, các đại diện doanh nghiệp cho biết sẽ buộc phải rời khỏi Đan Mạch bởi chính sách này.

Mặt khác, các nhà hoạch định chính sách cho rằng điều này là cần thiết để đạt được mục tiêu tới năm 2030 sẽ cắt giảm được 70% lượng phát thải khí nhà kính so với năm 1990. Từ sau năm 2030, chi phí để duy trì nền kinh tế các-bon thấp ở nước này sẽ “dễ thở” hơn nhiều – rơi vào khoảng 5,35 tỷ USD hàng năm, ít hơn 1% GDP. Đây được xem là một trong những mục tiêu khí hậu tham vọng nhất thế giới hiện giờ.

Theo lý thuyết, chính sách thuế các-bon là cơ chế áp lên người dân và doanh nghiệp mức giá cố định tương ứng với sản lượng các-bon mà họ thải ra môi trường trên nguyên lý “người gây ô nhiễm phải trả tiền cho thiệt hại do mình gây ra”. Chính sách này góp phần tác động đến ý thức người gây ô nhiễm về hành động của mình và chủ động tự giảm thiểu lượng phát thải khí CO2. Đồng thời, chính phủ cũng tăng thêm khoản thu nhập để giải quyết những vấn đề khác.

2

Đan Mạch phấn đấu tới năm 2030 giảm 70% lượng phát thải CO2 so với năm 1990

Thực tế cho thấy, không phải quốc gia nào cũng thành công với mô hình thuế các-bon. Đơn cử, Na Uy cũng áp dụng thuế các-bon từ sớm nhưng lượng phát thải khí nhà kính trong nước này lại tăng 43% trên đầu người trong giai đoạn 1990–2005. Còn tại Đan Mạch, lượng khí CO2 trên đầu người giảm 25% trong giai đoạn 1990-2005 mà không cần dựa vào năng lượng hạt nhân, cũng không gây ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh kinh tế của nước này. Vậy điều gì đã làm nên sự khác biệt tại đất nước Đan Mạch?

Theo nhà xã hội học Monica Prasat – Đại học Đông Bắc (Hoa Kỳ): “Có nhiều yếu tố tạo nên thành công của mô hình thuế các-bon ở Đan Mạch. Nhưng điều quan trọng nhất là phần lớn thuế này được dùng để trợ cấp cho các doanh nghiệp chấp nhận sử dụng các phương pháp sản xuất năng lượng xanh, sạch, thân thiện môi trường”.

Phần còn lại được sử dụng để khắc phục những vấn đề môi trường khác. Phần tài chính này được công bố công khai cho toàn dân, tạo động lực tích cực cho các bên tham gia vào cơ chế chi trả này. Từ việc nộp thuế, các công ty Đan Mạch có xu hướng chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch. Phía chính phủ cũng đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo nhằm giảm thiệu sự phụ thuộc vào tài nguyên than như trước đây.

Ở nhiều nước, thuế các-bon được quảng bá gần như là “thuốc chữa bách bệnh”. Tuy nhiên, nếu mục đích là giảm lượng khí thải nhà kính thì điều cần đạt được không phải là thu nhiều thuế hơn mà là tác động các nhà sản xuất, người tiêu dùng thay đổi hành vi của họ.

“Thuế khuyến khích”

Vào cuối những năm 1980, Cơ quan Môi trường Đan Mạch đã giới thiệu chính sách thuế môi trường như là một loại “thuế khuyến khích” trước Nghị viện và đạt được sự đồng thuận cao. Năm 1991, chính sách thuế các-bon được chính phủ thông qua.

Theo đó, chính sách thuế nêu rõ 4 mục tiêu chính. Một là giảm lượng khí thải các-bon từ 61,1 triệu tấn (năm 1988) xuống còn 48,9 triệu tấn trước năm 2005 (giảm ít nhất 20%). Hai là tránh sự “cám dỗ” tối đa hóa doanh thu thuế cho ngân sách chính phủ bằng cách trả lại cho các ngành công nghiệp như một khoản trợ cấp dành cho đổi mới môi trường. Ba là khuyến khích các doanh nghiệp “tránh xa” các-bon càng nhiều càng tốt và hướng tới các loại nhiên liệu thay thế sạch hơn. Cuối cùng là khuyến khích tất cả những người sử dụng năng lượng bao gồm các hộ gia đình và các công ty thay đổi hành vi của họ để giảm phát thải các-bon.

Đến năm 1992, thuế các-bon được áp dụng song với với thuế năng lượng hiện hành trên các loại nhiên liệu than, dầu, khí đốt và điện. Để giữ mức thuế hiệu quả, chính phủ đã giảm mức thuế năng lượng khi thuế các-bon được thiết lập. Thuế các-bon lần đầu tiên được áp dụng đối với các hộ gia đình vào năm 1992, các hộ gia đình đã bị tính phí 7,50 USD trên mỗi tấn CO2. Hệ thống thuế được mở rộng để bao gồm các công ty vào năm 1993. Các công ty đã phải trả 14,30 USD mỗi tấn CO2 thải ra môi trường.

Doanh thu thuế được công khai với người dân, có chiều hướng tăng lên qua các năm nhưng lượng khí thải CO2 lại giảm đi. Chính phủ Đan Mạch thu được 485,7 triệu USD vào năm 1994, sau đó là 585,5 triệu USD năm 1995 và 905 triệu USD vào năm 2008. Theo đó, khoảng 40% doanh thu thuế được sử dụng cho trợ cấp môi trường và 60% được trả lại cho ngành công nghiệp.

3

Phần lớn thuế các-bon sẽ được tái đầu tư vào giải pháp, công nghệ xanh

Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ bao gồm các lĩnh vực vận chuyển đường biển, vận tải hàng không, điện và khí đốt. Điều này nhằm đảm bảo các nguồn năng lượng đang sử dụng trong các ngành chính này không bị “áp đảo” bởi yêu cầu năng lượng tái tạo khi vẫn chưa đủ tiềm lực để chuyển đổi. Chính phủ cũng đề nghị giảm 25% thuế năng lượng và thuế các-bon cho các công ty ký thỏa thuận tiết kiệm năng lượng với Bộ Giao thông Vận tải và Năng lượng.

Mô hình thuế các-bon tại Đan Mạch đã dẫn đến việc giảm lượng khí thải các-bon đáng kể. Lượng phát thải các-bon trên đầu người đã giảm 25% từ năm 1990 đến năm 2005. Lượng khí thải các-bon công nghiệp cũng giảm 23% trong những năm 1990 sau khi các doanh nghiệp bị buộc phải tái cơ cấu công nghiệp bằng thuế các-bon. Có thể nói, chính sách này đã góp phần không nhỏ trong việc thay đổi diện mạo của nước này, hướng tới một nền công nghiệp xanh bền vững.

Còn tại Việt Nam, ô nhiễm không khí đã và đang là vấn nạn nhức nhối của nước ta nhiều năm nay. Theo số liệu về kiểm kê khí nhà kính , năm 1998 nước ta phát thải 121 triệu tấn CO2 và tăng gấp đôi 247 triệu tấn CO2 vào năm 2010. Dù vậy Việt Nam vẫn được đánh giá là nước có tổng lượng phát thải thấp trên toàn cầu. Cụ thể, năm 2013 nước ta chỉ phát thải khoảng 259 triệu tấn CO2 trong tổng số 36 tỉ tấn CO2 phát thải của thế giới (khoảng 0,72%).

Tuy nhiên, xu hướng ngày càng gia tăng lượng phát thải khí nhà kính nay đã là một vấn đề nan giải, đặc biệt gây áp lực rất lớn tại các đô thị đông dân cư. Trước tình hình đó, một số chuyên gia đã đề xuất áp dụng mô hình thuế các-bon nhằm giảm thải phát thải các-bon trong nước, hướng tới tham gia thị trường các-bon thế giới.

Đáng nói, thuế các-bon không phải là một ý tưởng mới. Thực tế cũng cho thấy mô hình này không phải lúc nào cũng đạt hiệu quả. Câu chuyện thành công của đất nước Đan Mạch là toàn bộ nỗ lực của chính quyền và người dân, cũng là mong muốn của họ hướng tới lối sống xanh.

Chính vì thế, các nhà hoạch định chính sách của Đan Mạch đã luôn nhắc nhở chính phủ, doanh nghiệp và người dân rằng thuế các-bon chỉ là một dạng thuế “khuyến khích thay đổi hành vi” chứ không đặt nặng thêm áp lực cho xã hội. Công khai, minh bạch việc phân phối doanh thu thuế chính là điểm mấu chốt của chính sách này, tạo niềm tin và động lực cho người dân tham gia.

bài liên quan
Cục Cảnh sát giao thông chăm lo cho các gia đình chính sách

Cục Cảnh sát giao thông chăm lo cho các gia đình chính sách

100 phần quà đã được các đơn vị tiến hành trao tận tay cho các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn tại xã Phú Lạc (huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận).
Phê duyệt Khung chính sách hỗ trợ, tái định cư Dự án đường kết nối Ba Bể sang Na Hang

Phê duyệt Khung chính sách hỗ trợ, tái định cư Dự án đường kết nối Ba Bể sang Na Hang

Tại Công văn số 180/TTg-CN ngày 19/3/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phê duyệt Khung chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường thành phố Bắc Kạn - Hồ Ba Bể kết nối sang Na Hang, Tuyên Quang.
Tăng trưởng của Việt Nam: Chính sách và sự năng động của khu vực tư nhân

Tăng trưởng của Việt Nam: Chính sách và sự năng động của khu vực tư nhân

Theo GS Kenichi Ohno (Viện Nghiên cứu chính sách quốc gia Nhật Bản - GRIPS), các yếu tố bên ngoài có vai trò quan trọng nhưng tác động sẽ giảm đi theo thời gian, nhân tố quan trọng nhất quyết định trình độ của một quốc gia chính là sự năng động của khu vực tư nhân, trong đó, chính sách giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tăng cường tính năng động của khu vực tư nhân và quản lý các yếu tố bên ngoài...
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Xử phúc thẩm Thảo “lụi” cùng đồng phạm trong vụ án “Hủy hoại tài sản”

Xử phúc thẩm Thảo “lụi” cùng đồng phạm trong vụ án “Hủy hoại tài sản”

TAND tỉnh Bình Thuận mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với Nguyễn Văn Thảo (Thảo “lụi”) cùng Lê Minh Khôi và Phan Anh Kim về tội “Hủy hoại tài sản”.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Cảnh sát giao thông được dừng phương tiện trong trường hợp nào?

Cảnh sát giao thông được dừng phương tiện trong trường hợp nào?

Cảnh sát giao thông (CSGT) được quyền yêu cầu dừng phương tiện để kiểm tra trong trường hợp nào?
Đại biểu Quốc hội: Chính sách thuế thu nhập cá nhân có nội dung đã lạc hậu cả chục năm

Đại biểu Quốc hội: Chính sách thuế thu nhập cá nhân có nội dung đã lạc hậu cả chục năm

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) chỉ ra rằng, nhiều chính sách thu biểu hiện sự lạc hậu, bất cập nhưng chậm được xem xét, điều chỉnh, như thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT.
Người tố cáo cần gì?

Người tố cáo cần gì?

Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM vừa ban hành Quy định 1269 về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Trong đó có nội dung mua tin phản ánh về hành vi này với mức phí tối đa 10 triệu đồng.
Vấn đề Sách giáo khoa lại làm "nóng" Nghị trường

Vấn đề Sách giáo khoa lại làm "nóng" Nghị trường

Chiều 01/11, tại Nhà Quốc hội, các ĐBQH tiếp tục bàn luận nhiều nội dung quan trọng về kinh tế xã hội, trong đó có vấn đề Sách giáo khoa.
Phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký Quyết định 1263/QĐ-TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đến năm 2025.
Vì sao Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Hồng xin thôi việc?

Vì sao Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Hồng xin thôi việc?

Ông Nguyễn Văn Hồng - Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ xin nghỉ công tác từ ngày 1/11 theo nguyện vọng cá nhân.
FED giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5%

FED giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% - 5,5%

Uỷ ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) – cơ quan ra quyết định của Fed – giữ nguyên lãi suất ở phạm vi 5.25%-5.5%.
Lễ Tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023

Lễ Tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023

Tối ngày 1/11, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế - 11 Lê Hồng Phong, Hà Nội, Báo Pháp luật Việt Nam long trọng tổ chức Lễ tôn vinh 50 Gương sáng Pháp luật năm 2023.
Thư ngỏ của Tổng Biên tập Báo PLVN nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2

Thư ngỏ của Tổng Biên tập Báo PLVN nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2

Nhân dịp kết thúc Chương trình “Gương sáng pháp luật” lần thứ 2, TS.Vũ Hoài Nam - Trưởng Ban Tổ chức Chương trình bình chọn “Gương sáng pháp luật” Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam có Thư ngỏ gửi tới Quý bạn đọc.
“Khốn khổ” gần 30 năm chờ đợi “sổ đỏ” tại dự án nhà ở của HANHUD

“Khốn khổ” gần 30 năm chờ đợi “sổ đỏ” tại dự án nhà ở của HANHUD

Nhiều năm trôi qua, các hộ dân mua nhà ở Dự án Khu nhà ở Mạ Kim vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), mà nguyên nhân đến từ những vướng mắc trong thủ tục pháp lý.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY