Burkina Faso phá âm mưu đảo chính

Tổng thống Roch Marc Kabore

Trong thông báo, ông Simon Compaore cho biết, khoảng 30 tay súng từng là thành viên thuộc Trung đoàn bảo vệ tổng thống (RSP) của cựu Tổng thống Blaise Compaore định giải cứu các tù nhân bị bắt giam do tham gia vụ đảo chính hồi tháng 9/2015, sau đó tấn công Phủ Tổng thống.

Theo kế hoạch, các tay súng kể trên sẽ tiến hành đảo chính hôm 8/10 và bắt giữ "một số nhân vật trong chính quyền".

Mưu đảo chính

Đến nay mới có khoảng 10 đối tượng tham gia âm mưu đảo chính bị bắt giữ. Trước đó (24/1), quân đội từng bắt 11 đối tượng sau vụ tấn công kho vũ khí gần thủ đô Ouagadougou. Và 11 người bị bắt đều là cựu thành viên của RSP.

Sáng 22/1, hàng chục cựu thành viên của RSP đã tấn công và cướp đi một số vũ khí trong kho vũ khí của quân đội tại khu vực Yimdi, cách thủ đô Ouagadougou 20 km về phía Tây.

Hơn 8 tháng trước (24/2), chính phủ Cote d’Ivoire thông báo, cựu Tổng thống Blaise Compaore, người đang đối mặt với lệnh bắt giữ, đã được cấp quốc tịch nước này. Nếu không được cấp quốc tịch, ông Blaise Compaore sẽ bị bắt vì cựu Tổng thống đang phải đối mặt với tội danh ám sát Tổng thống Thomas Sankara trong cuộc đảo chính năm 1987.

Trước đó (15/1), tòa án Burkina Faso đã ra lệnh bắt giữ Chủ tịch Quốc hội Cote d'Ivoire Guillaume Soro vì bị tình nghi có liên quan tới cuộc đảo chính hồi tháng 9/2015. Lệnh này do Interpol và Bộ Ngoại giao Burkina Faso đưa ra.

Ông Guillaume Soro bị cáo buộc tiếp tay cho các thủ lĩnh nhóm đảo chính thông qua những cuộc điện thoại với cựu Ngoại trưởng Burkina Faso Djibrill Bassole. Những động thái kể trên diễn ra sau khi tân Tổng thống Burkina Faso, ông Roch Marc Kabore bổ nhiệm nội các mới (13/1) với các thành viên là người chưa từng phục vụ dưới thời cựu Tổng thống Blaise Compaore.

Truy nã cựu Tổng thống

Theo giới truyền thông, sau khi được Ủy ban Bầu cử Độc lập Quốc gia Burkina Faso công bố kết quả, và trở thành Tổng thống đầu tiên ở nước này sau nhiều thập kỷ, ông Roch Marc Kabore đã phát lệnh truy nã quốc tế đối với cựu Tổng thống Blaise Compaore vì bị cáo buộc có dính líu tới vụ sát hại Tổng thống Thomas Sankara, nhà cách mạng được nhiều người ở Tây Phi coi là anh hùng gần 30 năm trước (15/10/1987).

Ông Blaise Compaore lên nắm quyền sau cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Thomas Sankara hồi tháng 10/1987. Và 9 năm sau (1996), RSP được thành lập. Hơn 5 năm trước, trong sắc lệnh thông báo trên truyền hình tối 21/4/2011, Tổng thống Blaise Compaore, đã tự bổ nhiệm mình làm Bộ trưởng Quốc phòng.

Trước đó (15/4/2011), ông Blaise Compaore giải tán chính phủ và bổ nhiệm Thiếu tá Honore Nabere Traore làm Tham mưu trưởng quân đội, thay thế tướng Dominique Djindjere, sau khi xảy ra binh biến do các thành viên trong RSP tiến hành.

Và ông Blaise Compaore buộc phải từ chức ngày 31/10/2014 sau làn sóng biểu tình quy mô lớn phản đối kế hoạch sửa đổi hiến pháp nhằm "dọn đường" để ông tranh cử nhiệm kỳ thứ 3 sau hơn 27 năm cầm quyền.

Ông Blaise Compaore đã bị lật đổ bằng cuộc nổi dậy “mùa xuân đen tối”, nhưng người biểu tình không chấp nhận để Tổng tư lệnh quân đội Navere Honore Traore tạm thời nắm quyền. Bởi họ cho rằng, ông Navere Honore Traore quá thân cận với Tổng thống Blaise Compaore vừa bị lật đổ.

Và 2 năm trước (1/11/2014), quân đội Burkina Faso tuyên bố ủng hộ Trung tá Isaac Zida, Phó tư lệnh RSP, chứ không tuân theo tuyên bố của Tổng tư lệnh quân đội Navere Honore Traore.