Australia và New Zealand ngày 19/2 mạnh mẽ thúc giục Trung Quốc kiềm chế, không làm gia tăng căng thẳng ở biển Đông sau khi có thông tin Bắc Kinh triển khai tên lửa đất đối không đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
 |
| Hình ảnh đảo Phú Lâm từ vệ tinh do ImageSat International N.V cung cấp ngày 18/2. (Ảnh: Reuters) |
Hãng tin Reuters cho biết, giới chức Mỹ và Đài Loan trong những ngày qua xác nhận việc Trung Quốc đã điều một hệ thống tên lửa đất đối không tân tiến tới đảo Phú Lâm.
“Chúng tôi thúc giục tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông kiềm chế hoạt động xây đảo, quân sự hóa các đảo hay cải tạo đất. Đây là việc làm vô cùng quan trọng để đảm bảo hạ nhiệt căng thẳng ở khu vực” -Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull tuyên bố sau cuộc gặp với người đồng cấp New Zealand John Key tại Sydney.
Ông Turnbull nói rằng, nếu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực sự nghiêm túc về ý định tránh cái gọi là Bẫy Thucydides - một giả thuyết về khả năng mâu thuẫn giữa một cường quốc đang trỗi dậy với một cường quốc leo thang thành chiến tranh - thì ông ta phải giải quyết các tranh chấp thông qua luật pháp quốc tế.
“Ông Tập đúng khi xác định tránh cái bẫy đó là một mục tiêu chủ chốt” - ông Turnbull nhận định.
Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand John Key cho hay, nước này đã tận dụng mối quan hệ của mình với Trung Quốc để thúc giục Bắc Kinh có các biện pháp nhằm giảm căng thẳng.
New Zealand là nước phát triển đầu tiên công nhận Trung Quốc là một nền kinh tế thị trường và chuẩn bị ký một thỏa thuận tự do thương mại với Bắc Kinh.
Các phát biểu nói trên được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Australia Julie Bishop có chuyến thăm Trung Quốc. Tại đây, bà cũng đã nêu vấn đề tên lửa và biển Đông trong các cuộc gặp với giới chức Trung Quốc, trong đó có Ủy viện Quốc vụ viện Dương Khiết Trì.
Đáp lại, ông Dương Khiết Trì, trong một tuyên bố do Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố cuối ngày 18/2 cho biết ông ta đã nói với bà Bishop rằng Australia không phải là một bên tranh chấp và nên thực hiện cam kết không đứng về bên nào, không tham gia hay có bất kỳ hành động nào có thể gây hại tới hòa bình và ổn định khu vực hay quan hệ Trung Quốc - Australia.
Liên quan đến tình hình ở biển Đông, giới chức Mỹ ngày 18/2 cũng cáo buộc Trung Quốc làm gia tăng căng thẳng ở khu vực với việc triển khai tên lửa đất đối không tới đảo Phú Lâm.
Reuters dẫn lời Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby nói rằng hình ảnh từ vệ tinh thương mại cho thấy việc triển khai tên lửa “rất gần đây” đi ngược lại với cam kết của Trung Quốc rằng sẽ không quân sự hóa biển Đông.
“Người Trung Quốc nói một đằng nhưng dường như họ lại làm một nẻo. Chúng tôi không nhìn thấy chỉ dấu nào cho thấy nỗ lực quân sự hóa này sẽ dừng lại. Nó không khiến tình hình trở nên ổn định và an toàn hơn mà trên thực tế đang gây tác động ngược” - ông Kirby tuyên bố tại một cuộc họp báo.
Trước đó hôm 17/2, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng cho biết Mỹ sẽ có các cuộc đối thoại nghiêm túc với Trung Quốc về việc quân sự hóa biển Đông.
Chính phủ Philippines cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước thông tin tên lửa được triển khai ở đảo Phú Lâm.
“Những diễn biến này xói mòn thêm lòng tin và làm trầm trọng thêm tình hình vốn đã căng thẳng ở khu vực” -tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Philippines nêu rõ.
