Làn sóng di cư dồn dập và lo ngại khủng bố đã làm dấy lên nỗi lo sợ lớn hơn về tình hình an ninh khu vực châu Âu năm 2016.
Quan ngại mới
Với nỗi ám ảnh sâu đậm và đứng trước làn sóng người di cư dồn dập đổ về, ngày 4/1 Thụy Điển bắt đầu siết chặt kiểm soát nhập cảnh ở biên giới với Đan Mạch.
|
Người tị nạn Syria tại Thổ Nhĩ Kỳ phải sống cuộc sống thiếu thốn. (Ảnh: Reuters) |
Chỉ vài giờ sau khi quyết định của Thụy Điển về kiểm soát thị thực ở khu vực cầu Oresund kết nối với Đan Mạch có hiệu lực, Chính phủ Đan Mạch tuyên bố cũng sẽ tổ chức các điểm kiểm soát thị thực ở biên giới với Đức do lo ngại dòng người tị nạn sẽ đổ dồn vào nước này.
Đến lượt mình, Đức - nước cùng với Thụy Điển đang phải gánh chịu số lượng kỷ lục những người di cư tới - đã cảnh báo rằng khu vực đi lại tự do Schengen “đang bị đe dọa”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Đức Martin Schaefer nói: “Tự do đi lại là một nguyên tắc quan trọng - một trong những thành tựu lớn nhất (của Liên minh Châu Âu - EU) trong những năm qua. Khu vực Schengen rất quan trọng, song nó đang bị đe dọa”. Hai nước Thụy Điển và Đan Mạch có lý do của mình.
Bộ trưởng Tư pháp và Di cư Thụy Điển Morgan Johansson cho rằng, biện pháp này nhằm “ngăn chặn tình hình nguy cấp khi chúng ta không thể tiếp tục đáp ứng thích đáng những người tìm kiếm quy chế tị nạn được nữa”.
Theo đó, người di chuyển giữa các nước lân cận với nhau phải trình thẻ căn cước để kiểm tra. Đây là lần đầu tiên việc kiểm tra căn cước được tiến hành kể từ cuối năm 1950, khi một hiệp định về đi lại không cần hộ chiếu được áp dụng trước khi có Hiệp ước Schengen cách đây 20 năm.
Còn Thủ tướng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen nói: “Chúng tôi đơn thuần là phải phản ứng trước quyết định của phía Thụy Điển… Chuyện này chẳng có gì vui vẻ cả”.
Ông Rasmussen cảnh báo, quyết định kiểm soát biên giới của Thụy Điển có thể gây ra hiệu ứng đôminô đối với Đan Mạch, nước đã nhận được 21.000 đơn xin tị nạn trong năm 2015 so với 163.000 đơn của Thụy Điển.
“Rõ ràng là EU không thể bảo vệ đường biên giới bên ngoài và các nước khác sẽ buộc phải đưa ra những lệnh kiểm soát biên giới. Các lãnh đạo châu Âu phải có phản ứng trước điều đó”.
Được biết, ngay trong ngày 4/1, lực lượng an ninh bổ sung cũng có mặt ở đầu cầu Oresund phía bên Đan Mạch, điểm nhập cảnh chính cho những người mong muốn bắt đầu một cuộc sống mới ở Thụy Điển.
Mỗi ngày có hàng chục ngàn người qua lại trên chiếc cầu này, trong đó có khoảng 8.600 người đi làm hàng ngày giữa Copenhagen (Đan Mạch) và thành phố Malmo ở phía Nam của Thụy Điển.
Theo quy định mới, tất cả hành khách đi tàu đều phải rời khỏi tàu tại ga Kastrup ở Copenhagen và thực hiện kiểm tra trước khi lên lại tàu. Một công ty an ninh tư nhân tại nhà ga sẽ kiểm tra và chụp lại thẻ căn cước của hành khách trước khi cho họ lên tàu.
Các nhân viên thuộc cơ quan vận hành tàu DSB của Đan Mạch khẳng định có một lượng nhỏ hành khách phải quay trở về, song không xác định họ là người di cư hay chỉ là người đi làm bị thiếu thẻ căn cước.
Phát ngôn viên của DSB Tony Bispeskov cho biết: “Nếu họ không có căn cước photo thì chúng tôi đành phải nói rằng chúng tôi không thể cho họ lên tàu”. Hàng rào tạm cũng được dựng lên tại ga Kastrup nhằm ngăn chặn nhiều người cố tìm cách lẻn lên các tàu tới Thụy Điển.
Michael Randropp, phát ngôn viên của hiệp hội những người đi làm Kystbanen nói: “Cứ như là chúng tôi dựng Bức tường Berlin ở đây vậy. Chúng ta đang đi lùi lại về mặt thời gian”.
Các biện pháp mới được đưa ra do Thụy Điển - nước có tỷ lệ người tị nạn so với dân số cao hơn bất kỳ nước nào ở châu Âu - cho biết nước này không thể đáp ứng được thêm dòng người di cư không kiểm soát.
Với hơn một triệu người di cư tới châu Âu năm 2015, phần lớn là người tị nạn chạy trốn chiến tranh và bạo lực ở Syria, Afghanistan và Iraq, châu Âu đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng di cư lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới lần thứ hai.
Một số nước tham gia Hiệp ước Schengen, gồm Đức, Áo và Pháp, đã phải tái áp đặt việc kiểm soát biên giới hồi năm ngoái. Đặc biệt tại Đức, theo thông báo mới nhất từ cảnh sát nước này, số vụ tấn công, cướp và quấy rối phụ nữ trong đêm giao thừa vừa qua tại thành phố Cologne đã tăng lên 516 trường hợp, trong đó 40% vụ việc liên quan đến các vụ tấn công tình dục.
Con số này tăng mạnh so với 379 trường hợp được công bố trước đó. Các kẻ tình nghi liên quan đến loạt vụ việc đa phần là người xin tị nạn và người di cư bất hợp pháp. Nỗi ám ảnh một “kịch bản 11/9” trong năm mới 2016 cũng như những mặt trái của làn sóng người tị nạn đã và đang khiến châu Âu đau đầu, loay hoay đi tìm lời giải…