Vĩnh Phúc: Xiết chặt nạn “cát tặc” lộng hành trên sông Lô

Nhức nhối nạn “cát tặc”

Từ lâu, nạn “cát tặc” lộng hành trên sông Lô diễn biến phức tạp, nhiều đơn vị dù không được cấp phép khai thác nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động xâm lấn cả vào đất nông nghiệp của người dân gây sạt lở bờ sông.

Để tìm hiểu thực trạng khai thác cát trên sông Lô, phóng viên Pháp Luật Plus đã tìm đến những địa điểm được cho là đang bị sạt lở nghiêm trọng do hoạt động khai thác cát trên sông gây ra.

Có mặt ở xã Tứ Yên, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc, đập vào mắt chúng tối là hình ảnh những tàu cát đang hoạt động nhộn nhịp trên sông. Ở nhiều địa điểm xuất hiện tình trạng bờ sông và đất canh tác của người dân bị sạt lở.

Đất canh tác nông nghiệp của người dân xã Đôn Nhân bị sạt lở.

Người dân địa phương cho biết, một số đơn vị khai thác cát trên sông lợi dụng đêm tối tiến sát vào bờ để khai thác cát. Khi có lực lượng chức năng đến kiểm tra, chủ tàu lại cho thuyền ra giữa sông, thấy vắng bóng là họ lại tiếp vào bờ “ăn cát”.

Chị Nguyễn Thị Loan, Trưởng thôn Yên Mỹ, xã Tứ Yên, cho biết: Công ty Thái An bắt đầu khai thác cát rầm rộ cả ngày lẫn đêm, từ 2 - 3 tháng trở lại đây, làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Vị trí khai thác lại gần bờ, gây mất an toàn cho hành lang đê.

Để giữ đất và hoa màu không bị “hà bá” kéo xuống sông, người dân địa phương đã cắt cử người ra trông coi và sua đuổi tàu cát không cho tiến sát vào bờ.

Một địa điểm khác là xã Đôn Nhân, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc, có rất nhiều tàu đang khai thác cát trên sông. Ở một số vị trí, xuất hiện tình trạng sạt lở bờ kè và đất canh tác nông nghiệp của người dân.

Qua tìm hiểu được biết, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã lập nhiều đoàn thanh kiểm tra về hoạt động khai thác cát trên sông Lô nhưng tình trạng các “cát tặc” vẫn diễn ra. Dù không được cấp phép, nhưng nhiều đơn vị vẫn lợi dụng đêm tối đưa tàu quốc vào sát bờ “ăn cát” dẫn tới việc tranh giành vị trí, gây sạt lở đất canh tác của nhân dân.

Có 11 đơn vị được cấp phép khai thác cát trên sông Lô.

Theo quan sát, một số địa điểm tại xã Đôn Nhân đã xảy ra tình trạng sạt lở, trong đó có kè Áp Trúc và đất canh tác nông nghiệp của người dân xã Đôn Nhân.

Để xiết chặt tình trạng “cát tặc” lộng hành trên sông Lô, từ năm 2013, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã rà soát để quy hoạch các khu vực có trữ lượng cát sỏi và cấp phép cho các doanh nghiệp nhằm mục đích quản lý có đầu mối, thu ngân sách cho tỉnh... bảo vệ đê, kè.

Từ khi xiết chặt hoạt động khai thác cát trên sông Lô, nạn "cát tặc" lộng hành trên địa bàn huyện đã có đôi chút thuyên giảm.

Cơ quan chức năng nói gì?

Theo số liệu mà chúng tôi – PV có được, huyện Sông Lô có tới 28 km đường sông, 10 xã, thị trấn giáp sông Lô, đã có 8 đơn vị được cấp phép khai thác và 3 đơn vị được Cục đường thủy nội địa Việt Nam ban hành văn bản chấp thuận cho phép nạo vét luồng đường thủy nội địa.

Các công ty được cấp phép khai thác cát sỏi trên sông Lô bao gồm: Công ty CP tư vấn đầu tư Xây dựng Bắc Ái; Công ty CP khai thác và chế biến lâm khoáng sản Hoàng Phát; Công ty TNHH An Viên; Công ty CPTM Thái An; Công ty TNHH vận tải và xây dựng Vĩnh Phúc; Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Phúc Lợi Hà Nội; Công ty CP khoáng sản Đông Dương Ava.

Các đối tượng lợi dụng đêm tối vào bờ "ăn cát"

Ba công ty được cấp phép nạo vét bao gồm: Công ty TNHH ĐTTM và dich vụ Phúc Vinh; Công ty xây dựng và thương mại Linh Hải; Công ty TNHH xây dựng và phát triển hạ tầng Vân Hội.

Liên quan đến tình trạng sạt lở kè và đất canh tác nông nghiệp của người dân xã Đôn Nhân, ông Nguyễn Đức Thịnh – PCT UBND xã Đôn Nhân thông tin: “Các hộ dân có đất nông nghiệp cho rằng hoạt động khai thác cát sỏi khiến sạt lở bờ kè và đất nông nghiệp. Sau khi tiếp nhận thông tin, UBND xã đã báo cáo cơ quan cấp trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo kiểm tra và xác định việc sạt lở do nhiều nguyên nhân như xả lũ, biến đổi dòng chảy... trong đó có nguyên nhân do hoạt động khai thác khoáng sản gây ra".

“UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng cho lập dự án xây dựng bờ kè tại địa điểm sạt lở và có phương án giải quyết đối với phần diện tích bị sạt lở của nhân dân” – ông Thịnh cho biết thêm.

Thông tin với Pháp Luật Plus, ông Lê Tiến Anh - Chủ tịch UBND huyện Sông Lô, ông Tiến Anh cho biết: “Tình trạng khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện Sông Lô trước đây rất phức tạp. Các đối tượng thường lợi dụng lúc đêm tối cho tàu cuốc vào các bãi bồi hút cát, gây sạt lở đất canh tác của người dân, khiến người dân bức xúc.

Tuy nhiên, trước tình trạng như vậy UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo quyết liệt tình trạng khai thác cát trên Sông Lô nên đến nay đã đi vào ổn định. Các đơn vị khai thác đều được cấp phép theo đúng quy định của nhà nước. Và khai thác đúng điểm mỏ được cấp phép, chấp hành đầy đủ nghĩa vụ theo quy định Luật khoáng sản".

Cần xiết chặt hơn nữa công tác quản lý cấp phép khai thác cát trên sông Lô

Cũng về vấn đề này, ông Hoàng Đức Dũng - Trưởng phòng TN&MT huyện Sông Lô ông cho biết thêm: Trước tình hình phức tạp của việc khai thác cát trên Sông Lô như vậy UBND huyện Sông Lô đã thành lập ban chỉ đạo công tác quản lý cát sỏi trên địa bàn huyện, các thành viên chủ lực công an và phòng TN&MT để kiểm soát tình hình khai thác cát. Trước đây, tình trạng khai thác tràn lan, phức tạp chúng tôi gần như không có ngày nghỉ".