Tăng cường các biện pháp chống oan sai: Giảm tối đa việc bắt giữ hình sự rồi chuyển xử lý hành chính

Vụ án có nhiều dấu hiệu oan sai ở Tuyên Quang, nhân vật chính tiếp tục gửi đơn kháng cáo

Ông Huỳnh Văn Nén yêu cầu bồi thường oan sai 18 tỷ đồng

Kỳ 4: Thẩm phán TANDTC: Nếu có oan sai cần phải xem xét lại

Hạn chế oan sai trong tố tụng hình sự: Xóa bỏ tâm lý “đề phòng” luật sư

Vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn là kinh nghiệm sâu sắc cho các cơ quan tố tụng.

Theo Quyết định số 1681/QĐ-TTg ban hành chương trình thực hiện Nghị quyết số 96/2015/QH13 của Quốc hội về tăng cường các biện pháp phòng, chống oan, sai và bảo đảm bồi thường cho người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành, khi xác định đã có oan, sai phải kịp thời minh oan cho người bị oan, bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, Quyết định này cũng đặt ra yêu cầu thực hiện có hiệu quả việc chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự, không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra oan, sai, chủ động, tích cực điều tra, khám phá kịp thời các loại tội phạm, giảm tối đa các trường hợp bắt, tạm giữ hình sự sau đó chuyển xử lý hành chính.

Theo Quyết định trên, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan hữu trách triển khai, thi hành nghiêm túc các quy định của pháp luật hiện hành liên quan đến công tác phòng ngừa, chống tội phạm và bảo đảm bồi thường cho người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước và các văn bản hướng dẫn thi hành trong bộ, ngành chức năng, đặc biệt là các đơn vị thuộc Cơ quan Điều tra các cấp của Công an nhân dân, trong Quân đội nhân dân.

Bên cạnh đó, chấn chỉnh công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, phân công, phân cấp cụ thể, rõ ràng trong hoạt động điều tra. Nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo các đơn vị điều tra và điều tra viên trong việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn, biện pháp hạn chế quyền con người, đặc biệt là biện pháp tạm giữ, tạm giam bảo đảm đúng quy định của pháp luật.

Các cơ quan chức năng tập trung đẩy nhanh tiến độ giải quyết các đơn kêu oan, đơn khiếu nại bức xúc kéo dài, đơn tố cáo vi phạm trong hoạt động điều tra và các vụ án mà Hội đồng xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm Tòa án nhân dân tối cao đã hủy án để điều tra lại.

Đồng thời, giải quyết kịp thời đơn khiếu nại, tố cáo về bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra. Rà soát các trường hợp bị oan đã có đơn yêu cầu bồi thường để kịp thời giải quyết, có biện pháp giải quyết dứt điểm đối với các trường hợp có đơn yêu cầu bồi thường từ những năm trước còn tồn đọng.

Theo đó, cần chủ động và có giải pháp tích cực trong việc thương lượng đối với người có đơn yêu cầu bồi thường, thẩm định hồ sơ đề nghị bồi thường để trình cơ quan có thẩm quyền sớm cấp kinh phí bồi thường, hạn chế tối đa các trường hợp giải quyết bồi thường thiệt hại chưa thỏa đáng dẫn đến tình trạng người bị thiệt hại khởi kiện đòi bồi thường ra Tòa án.

Đồng thời, xem xét, thực hiện nghiêm túc trách nhiệm hoàn trả đối với người thi hành công vụ đã gây thiệt hại theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Thủ trưởng các cơ quan điều tra kiên quyết không bố trí số cán bộ chưa qua đào tạo về công tác điều tra, không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện để làm công tác điều tra, xử lý tội phạm, kiên quyết loại khỏi bộ máy cơ quan điều tra những cán bộ kém về đạo đức, yếu về chuyên môn nghiệp vụ.

Xử lý nghiêm minh đối với người thi hành công vụ mắc sai phạm, nhất là đối với trường hợp bức cung, dùng nhục hình, làm oan, sai nghiêm trọng. Đơn vị để xảy ra oan, sai, bức cung, dùng nhục hình thì thủ trưởng đơn vị đó phải chịu trách nhiệm liên đới.

Củng cố, chấn chỉnh công tác giám định tư pháp, nhất là giám định về tài chính, ngân hàng, xây dựng, giao thông, cổ vật, di vật, bản quyền tác giả, giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần... phục vụ công tác Điều tra, xử lý tội phạm bảo đảm chính xác, kịp thời.

Thủ tướng cũng chỉ đạo khẩn trương xây dựng và triển khai dự án lắp đặt và vận hành hệ thống thiết bị ghi âm, ghi hình có âm thanh các buổi hỏi cung theo quy định của pháp luật, để ghi nhận chứng cứ, chống bức cung, dùng nhục hình, phòng chống oan, sai trong điều tra các vụ án hình sự.

Tiếp tục xây dựng, sửa chữa, nâng cấp các cơ sở giam, giữ phục vụ công tác quản lý tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự nhằm bảo đảm quyền con người, không để người đang bị giam, giữ và chấp hành án tại các cơ sở giam giữ chết do đánh nhau, tự sát...