Bắt đầu từ ngày 1/1/2018, Bộ luật Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực nhiều quy định mới đáng chú ý mà ai cũng phải thực hiện.
|
Bộ luật Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực. |
Quy định mới về tội "hiếp dâm" thay đổi quan niệm, cách hiểu "truyền thống"
Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 thì yếu tố bắt buộc để chứng minh một người phạm tội hiếp dâm là thực hiện việc “giao cấu” với nạn nhân. Đây là khái niệm rất rộng, chính vì vậy dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau, không đúng với bản chất thực tế yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống các tội xâm phạm tình dục.
Bộ luật Hình sự năm 2015 đã mở rộng nội hàm khái niệm “giao cấu” trong cấu thành tội hiếp dâm bằng cách bổ sung trường hợp “thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân”.
Trong Bộ luật Hình sự 2015 quy định về Tội hiếp dâm rất cụ thể tại Khoản 1, Điều 141 như sau: “Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm”.
Lâu nay nhiều người vẫn hiểu sai khái niệm chủ thể tội hiếp dâm chỉ có nam giới; nam giới mới là chủ thể của tội hiếp dâm vì hành vi giao cấu chỉ có nam giới thực hiện được, nhưng ngay ở luật cũ, nữ giới cũng là chủ thể của tội này nhưng cách hiểu của nhiều người chưa đúng nên dẫn đến suy nghĩ và hành vi không ít người bị lệch lạc.
Điểm khác duy nhất của luật mới lần này là kể cả chưa thực hiện hành vi giao cấu nhưng nếu cấu thành các điều kiện khác thì cũng có căn cứ xử lý tội hiếp dâm.
Theo điều luật quy định tại phần giả định mô tả “người nào”, có nghĩa là không phân biệt giới tính, chủ thể của tội phạm này là nam hoặc nữ có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi do luật định có hành vi “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân”, thì bị coi là phạm tội và phải chịu trách nhiệm hình sự.
Theo quy định của Luật Phòng chống bạo lực gia đình quy định “cưỡng ép quan hệ tình dục” là một trong những hành bạo lực gia đình.
Do vậy, đối với tội hiếp dâm quy định tại Khoản 1, Điều 141 bắt buộc phải có yêu cầu khởi tố của người bị hại thì các cơ quan tiến hành tố tụng mới thụ lý giải quyết. Khi thực hiện quyền yêu cầu khởi tố người bị hại cần cung cấp các chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình.
Từ ngày 1/1/2018, 18 tội sẽ bị trừng phạt bằng án tử hình
Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 quy định 18 tội dưới đây có mức hình phạt cao nhất là tử hình gồm: Điều 142: Quy định về hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi; Điều 194: Quy định về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Điều 123: Quy định về hành vi giết người; Điều 353: Quy định về hành vi tham ô tài sản; Điều 354: Quy định về hành vi nhận hối lộ; Điều 421: Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; Điều 422: Chống loài người; Điều 423: Tội phạm chiến tranh; Điều 108: Phản bội Tổ quốc; Điều 251: Mua bán trái phép chất ma túy.
Ngoài 10 tội nêu trên,thì 8 tội còn lại có mức phạt lên tới án tử hình gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (điều 109); Bạo loạn (điều 112); Gián điệp (điều 110); Khủng bố (điều 299); Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (điều 113); Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (điều 114); Sản xuất trái phép chất ma túy (điều 248); Vẫn chuyển trái phép chất ma túy (điều 250).