Luật Hôn nhân và Gia đình (HNGĐ) năm 2014 đã quy định tuổi kết hôn của nữ là đủ 18 tuổi, tuổi kết hôn của nam là đủ 20 tuổi. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng quy định về tuổi kết hôn cho thấy tình trạng tảo hôn vẫn diễn ra, dù cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp, giải pháp can thiệp.
Điểm a Khoản 1 Điều 8 Luật HNGĐ 2014 quy định điều kiện về độ tuổi kết hôn của hai bên nam, nữ: “Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên”. Quy định này về cơ bản là sự kế thừa của pháp luật HNGĐ Việt Nam, góp phần làm cho việc kết hôn và quan hệ hôn nhân được lành mạnh, góp phần thực hiện tốt chức năng xã hội của hôn nhân.
Ở góc độ y tế, từ đủ 18 tuổi trở lên, cơ thể người phụ nữ mới trưởng thành về sinh lý và có thể mang thai, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh. Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thanh Cao cũng đánh giá, việc quy định về độ tuổi kết hôn theo Luật HNGĐ 2014 là sự kế thừa hợp lý dựa trên cơ sở khoa học và cơ sở xã hội, phản ánh sự phù hợp với mức độ phát triển tâm sinh lý của con người Việt Nam.
Việc quy định độ tuổi kết hôn còn gắn liền với khả năng phát triển về tư duy nhận thức, gắn với mức độ độc lập, tự chủ của chủ thể để thực hiện các chức năng gia đình. Theo ông Cao, việc tính tuổi tròn như Luật HNGĐ 2014 (nam từ đủ 20, nữ từ đủ 18) là để tránh vận dụng tùy tiện quy định về độ tuổi kết hôn. Trước đây, chỉ cần bước sang tuổi 18 đối với nữ và 20 tuổi đối với nam là được phép kết hôn.
Điều đó dễ dàng tạo ra những kẽ hở nhất định để các bên kết hôn vi phạm điều kiện về độ tuổi. Đồng thời, việc quy định về độ tuổi kết hôn như Luật HNGĐ đã đồng bộ và thống nhất được với các quy định của pháp luật dân sự, hình sự…
Phát sinh 2 bất cập lớn trong thực tiễn
Có điều, việc quy định tuổi kết hôn chênh lệch của nam và nữ cũng đặt ra vấn đề về bảo đảm bình đẳng giới, về sự đồng bộ với năng lực hành vi dân sự của người thành niên trong Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, người đủ 18 tuổi là người đã thành niên và người đủ 18 tuổi có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Bởi thế, nhiều ý kiến đề nghị xem xét quy định nam, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên được kết hôn để đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với các văn bản luật và điều ước quốc tế có liên quan.
Hơn nữa, khoa học đã chứng minh, nam giới trong độ tuổi 18-55 và nữ giới trong độ tuổi 18-35 thì tinh trùng và trứng có chất lượng tốt, có khả năng sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh. Nếu chất lượng tinh trùng và trứng không tốt sẽ có nhiều nguy cơ sinh ra đứa trẻ bị hội chứng Down hoặc mắc các bệnh rối loạn di truyền. Tuổi càng cao, nguy cơ này càng lớn.
Vì vậy, nếu cho phép nam, nữ cùng từ đủ 18 tuổi trở lên được phép kết hôn thì dưới góc độ y tế là phù hợp. Tuy nhiên, bất cập lớn nhất trong thực tiễn áp dụng quy định về tuổi kết hôn là tình trạng tảo hôn vẫn diễn ra. Đơn cử, tại Sóc Trăng, theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh thì tình trạng tảo hôn có sự biến động không ổn định.
Cụ thể, năm 2015 xảy ra 140 vụ; năm 2016 xảy ra 218 vụ; năm 2017 xảy ra 157 vụ; năm 2018 xảy ra 267 vụ. Tình trạng tảo hôn chỉ được phát hiện khi vợ chồng có con và yêu cầu đăng ký khai sinh. Nhiều trường hợp tảo hôn dẫn đến các hệ lụy như không làm khai sinh cho con đúng quy định ảnh hưởng đến quyền lợi của trẻ, tranh chấp con khi khai sinh của con không ghi tên cha (do chưa đủ tuổi kết hôn, không có đăng ký kết hôn), phát sinh thêm thủ tục công nhận cha cho con sau này (tốn thời gian của cán bộ, người dân, công sức đi thẩm định, mẫu biểu).
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Bùi Thị Hòa chia sẻ, tảo hôn thực ra không phải vấn đề mới và đã có nhiều biện pháp, giải pháp can thiệp nhưng vẫn phổ biến ở khu vực miền núi, dân tộc thiểu số. Theo khảo sát quốc gia về tình hình kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số, tỷ lệ tảo hôn của 53 dân tộc thiểu số lên tới 26,59% (nam 26,04% và nữ 27,12%).
Đáng lưu ý là một số đánh giá gần đây của các chuyên gia đã chỉ ra rằng tảo hôn đang có xu hướng tăng ở khu vực trung tâm đô thị. Nghiên cứu của nhóm bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy, trong năm 2017 – 2018, tỷ lệ sinh ở tuổi vị thành niên tại Bệnh viện ở mức cao với 227 sản phụ, trong đó có 178 trường hợp đã lập gia đình. Số sản phụ 17 – 18 tuổi chiếm 83,5%, 34 sản phụ từ 14 – 16 tuổi. Báo cáo sơ kết thi hành Luật HNGĐ 2014 của Bộ Tư pháp thẳng thắn cho biết, vấn đề tảo hôn đang gặp rất nhiều khó khăn về phương hướng giải quyết.
Bà con vùng đồng bào dân tộc hiểu quy định của pháp luật về tuổi kết hôn song do phong tục, tập quán đã đi vào cuộc sống của người dân từ rất lâu đời. Các gia đình thường dựng vợ gả chồng cho con từ rất sớm nên mặc dù việc kết hôn không được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhưng hai bên gia đình vẫn tổ chức đám cưới theo phong tục, tập quán, họ hàng hai bên, cộng đồng dân cư của cả bản vẫn mặc nhiên công nhận đó là một cặp vợ chồng.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Theo Sở Y tế TP.HCM, cơ sở này đã ngang nhiên quảng cáo và hành nghề trái phép trong lĩnh vực khám, chữa bệnh tại địa chỉ số 186 – 186A Cách Mạng Tháng Tám, phường 10, quận 3.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngày 24/4, Công an TP.HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Quận 4 vừa triệt phá nhóm đối tượng “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Ngày 24/4, thông tin từ Công an TP.HCM cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt 8 bị can về hành vi “Tổ chức đánh bạc” và 4 bị can về hành vi “Đánh bạc”. Các quyết định và lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố phê chuẩn.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Một nhóm 52 đối tượng vừa bị lực lượng chức năng Công an huyện Đông Anh, Hà Nội triệu tập để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng trên địa bàn.
Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, đây là vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 7 công nhân tử vong, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, gây đau thương mất mát đến nhiều gia đình công nhân.
Ngày 20 và 23/4/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can và các quyết định tố tụng đối với 06 đối tượng liên quan đến vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.