Hai tử tù trong cùng một kiên giam, đã cưa cùm, phá khóa xà lim, vượt qua tất cả các hàng rào canh giữ nghiêm ngặt nhất của trại giam trốn thoát.
Cách đây 16 năm, vào đêm 28/10/2001, tại trại tạm giam Hỏa Lò (tên thường gọi của Trại tạm giam Hà Nội ở xã Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm) đã xảy ra một vụ việc vượt ngục động trời.
Cùng lúc, hai tử tù trong cùng một kiên giam, đã cưa cùm, phá khóa xà lim, vượt qua tất cả các hàng rào canh giữ nghiêm ngặt nhất của trại giam trốn thoát. Đây là vụ trốn tù nguy hiểm nhất trong lịch sử của Trại Hỏa lò gắn liền với hai cái tên Thân "rau muống" và Nam "cu chính".
|
*Hai tử tù Thân "rau muống" và Nam "cu chinh". |
Chân dung hai gã tử tù
Thân "rau muống" và Nam "cu chính" là hai tử tù giam chung trong buồng biệt giam số 3 K3 Trại Hỏa Lò. Thân tên đầy đủ là Nguyễn Văn Thân (quê ở thôn Trung Hà, xã Trung Châu, huyện Đan Phượng, tỉnh Hà Tây nay là TP.Hà Nội).
Với dáng vẻ cao, gầy, da đen tái, dáng người lòng khòng nên giang hồ đặt cho gã cái biệt danh là Thân "rau muống". Học hết lớp 7, Thân đã bỏ làng đi phiêu bạt khắp nơi kiếm sống theo các bè buôn gỗ khắp các tỉnh dọc sông Đà như Hòa Bình, Sơn La…
Năm 1992, sau khi tham gia vào một vụ giết người tại Mộc Châu, bị Công an tỉnh Sơn La truy nã, Thân chạy về quê sống một thời gian sau đó lại tìm đường ra Hà Nội. Thân sống lang thang, ai thuê gì làm nấy, khi thì làm phụ hồ, lúc chở đất đá thuê…
Đến đầu năm 1995, Thân được thuê đào đường chôn dây điện thoại ở khu vực phường Hạ Đình (quận Thanh Xuân). Đêm 24/4/1995, trong khi đánh bạc cùng tốp công nhân làm đường tại quán nước nhà anh Tâm, thường gọi là Tâm "còng" ở phố Hạ Đình, do mâu thuẫn, Thân cùng đồng bọn đã đâm chết anh Tâm và đâm bị thương một thanh niên khác.
Sau khi gây án, Thân bỏ trốn vào miền Nam và dù đã bị Công an TP.Hà Nội phát lệnh truy nã nhưng vốn khôn ngoan, lọc lõi nên Thân đã tạo được cho mình một vỏ bọc khá an toàn tại tỉnh Bình Phước. Với cái tên mới là Nguyễn Thành Đa.
Thân đã đăng ký tạm trú được một cách hợp pháp tại ấp 2, Minh Lập, Bình Long. Thậm chí, Thân còn xây được một ngôi nhà nhỏ và đưa cả vợ Thân là Nguyễn Thị L. từ quê cũng đã tìm vào đây sinh sống cùng với cái tên mới là Nguyễn Thị Nhung.
Để mưu sinh, Thân sống bằng nghề cũ là bốc gỗ thuê cho các chủ buôn bè gỗ. Tuy nhiên chỉ ở đây được 3 năm thì với bản chất hung hãn, Thân lại tiếp tục gây thêm trọng tội. Đêm 8/11/1998, trong khi bốc gỗ thuê ở Trảng Hoa Lư (thuộc địa phận xã Lộc Hóa, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) Thân đã đâm chết một nạn nhân tên Đường, một người cùng làm và đâm bị thương một người khác chỉ vì anh này xông vào can ngăn.
Vậy là, chỉ trong vòng 6 năm (từ năm 1992 đến năm 1998), Nguyễn Văn Thân đã tham gia vào 3 vụ giết người (một ở Sơn La, một ở Hà Nội và một ở Bình Phước), trong đó có 2 vụ y là thủ phạm chính.
Chính vì bản chất côn đồ, hung hãn đã gây ra quá nhiều tội ác như vậy nên trong phiên tòa xét xử Nguyễn Văn Thân vào tháng 2/2000, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt y mức án cao nhất: Tử hình. Ngay sau khi bị tuyên án tử, Nguyễn Văn Thân bị đưa vào giam tại buồng biệt giam số 3 K3 Trại Hỏa Lò mới.
Trong buồng biệt giam số 3 còn có một phạm nhân khác được giam chung cùng với Thân là Nguyễn Hải Nam, tức Nam "cu chinh".
Nam người Hà Nội, nhà ở xóm Dân Chủ, phường Văn Miếu, một địa bàn khá phức tạp gần khu vực ga Hà Nội, nơi mà nói đến, người ta thường vẫn nói rằng "gần ga - xa trường học", nơi những đứa trẻ biết đến cuộc sống mưu sinh lăn lộn nhiều hơn học hành. Khi bị tuyên án tử hình, Nam mới 28 tuổi, thua Thân chẵn chục tuổi, chưa có vợ con và thuộc diện "máu mặt" với 5 tiền án đủ các loại tội.
Trước đó, Nam bị TAND TP Hà Nội tuyên án tử hình vì tội đã đánh chết một phạm nhân ở buồng giam chung 6A với lý do vô cùng tàn độc: khi Nam yêu cầu phạm nhân này phải nằm xuống sàn để cho Nam đánh nhưng anh ta không chịu nằm mà lại đòi ngồi để chịu đòn.
Nóng mặt, Nam đánh chết phạm nhân nói trên và cũng nhận cho mình bản án cao nhất. Mang trên mình bản án Tử hình và được các phạm nhân thường gọi là "ma sống", ai cũng nghĩ rằng, ngày đền tội của Nam và Thân chẳng còn bao xa nữa. Vậy mà hai phạm nhân này bất ngờ...vượt ngục.
Vượt ngục bằng chiếc dũa làm từ...10 bánh xe bật lửa
Sau này, khi bị bắt lại, Nam khai Thân đã có kế hoạch vượt ngục từ trước và bản thân mình "ham sống" nên đã đồng ý thực hiện theo kế hoạch của Thân. Nam vào buồng biệt giam sau Thân mấy tháng. Khi vào đây, Nam thấy Thân đã chuẩn bị khá nhiều dụng cụ để mài cùm và cưa cửa.
Như một chiếc dũa được tạo bởi 10 bánh xe bật lửa buộc ghép lại với nhau, dao lam, mẩu gạch men vỡ có mặt dưới là xi măng cát vàng để tạo độ ma sát, một mẩu gương nhỏ để có thể nhìn thấy người đến gần buồng giam…
Khi được Thân rủ tham gia kế hoạch, Nam ngay lập tức đồng ý. Khoảng hơn 3 tháng sau, với bộ dụng cụ nói trên, Thân và Nam đã mài cùm vẹt đến mức có thể rút được chân ra, đã cưa được 1 lỗ hổng đủ chui qua ở cửa thông gió và 2 song sắt ở cửa sổ tường rào của buồng giam.
Các công cụ hỗ trợ khác cho việc vượt tường rào phía ngoài buồng biệt giam cũng được hai tên tử tù chuẩn bị đầy đủ như dây thừng (được tết từ các túi nilon đồ tiếp tế), chăn chiên, sắt chữ T (được cưa ra từ chính lỗ thông hơi).
Cuối tháng 10-2001, coi như mọi việc đã chuẩn bị xong, cả hai ngồi bó gối chờ đến thời điểm thuận lợi là… bùng. Và, cơ hội ấy đã đến khi vào chiều ngày 27, Hà Nội đột ngột chuyển gió mùa đông bắc, đến đêm thì mưa to.
Trong buồng biệt giam, dù qua nhiều lần cửa, cách biệt với bên ngoài nhưng Thân và Nam đều nhận biết rất rõ sự biến chuyển bất ngờ ấy của thời tiết nên nhận thấy đây là cơ hội thích hợp để tiến hành kế hoạch "vượt ngục" mà chúng chuẩn bị kỹ lưỡng mấy tháng nay.
Kiên nhẫn chờ đợi đến khoảng gần 2 giờ sáng, thời điểm mọi người say giấc nhất, Thân và Nam tiến hành tháo cùm và chui ra ngoài. Khoảng 5 giờ sáng thì cả hai thoát được ra đến đường 70 thuộc xã Xuân Phương, huyện Từ Liêm.
Cuộc vây bắt 17 ngày đêm
Ngay sau khi phát hiện Thân và Nam trốn trại, lệnh báo động đã được phát đi và các đơn vị thuộc Công an TP Hà Nội bắt đầu một chiến dịch truy lùng với quy mô lớn chưa từng thấy.
Thiếu tướng Phạm Chuyên (Nguyên Giám đốc Công an TP Hà Nội) đích thân chỉ huy các lực lượng vây bắt hai tử tù trốn trại. Ước tính có khoảng 500 cán bộ, chiến sĩ đã được huy động, trong đó có nguyên cả Trung đoàn Cảnh sát cơ động. 60 đầu xe để chở quân được sử dụng hết công suất.
Tất cả các tuyến đường thủy, đường bộ, đường không, cửa khẩu có nghi vấn đều được kiểm soát kỹ lưỡng. Thiếu tướng Phạm Chuyên đặt mục tiêu đối với lực lượng vây bắt là phải bắt bằng được hai tử tù, không chỉ là đảm bảo an ninh trật tự mà còn lo lắng không yên khi hai tên này có thể gây thêm tội ác nào khác nữa...
Bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ, lực lượng vây bắt tổng rà soát tất cả các mối quan hệ của 2 kẻ trốn trại từ Hà Nội, Hà Tây đến Phú Thọ, Sơn La, Bình Phước… đã được tiến hành kỹ lưỡng và hết sức khẩn trương. Về phần Thân và Nam, sau khi ra khỏi trại, cả hai mình mẩy ướt sũng vì phải bơi qua con hào bảo vệ và qua ao bèo của Trại, chúng cứ thế chạy bộ trên đường 70.
Trên đường bỏ trốn, chúng gặp một người dân địa phương đi trông cá đêm nên đã được người này cho đi nhờ xe. Đến ngã tư Canh, Thân thôi không đi nhờ nữa và cả hai thuê một chiếc xe ôm. Người này chở cả hai đến một ngôi nhà cách chợ Nhổn khoảng 20 mét.
Họ vào đấy một lúc rồi quay ra trả anh tiền xe ôm. Đây chính là nhà của Hà, một chiến hữu của Nam. Sau khi cho Thân và Nam tiền xe ôm, Hà còn đưa cho 2 chiến hữu thêm 200 nghìn đồng nữa và lấy xe máy chở tiếp về quê Thân.
Về quê, Thân vào nhà một người bạn học cũ xin tiền, quần áo rồi tiếp tục sang Yên Lạc, Vĩnh Phúc để trốn. Tại Yên Lạc, được sự trợ giúp của một số người quen, Thân được đưa bằng thuyền quay lại quê, đào một chiếc hầm ở phía trong một chiếc chòi nơi bãi bồi giữa sông để ẩn náu.
Tuy nhiên chỉ trốn được ít ngày thì thấy động vì trên bến, dưới thuyền, chỗ nào ở vùng này cũng bị vòng vây truy bắt của lực lượng công an không chỉ tại Hà Nội mà cả Phú Thọ, Sơn La, Hà Tây. Không biết phải chạy đi đâu, cả hai tên tử tù chui vào bãi ngô Trung Châu ẩn nấp nhưng rồi bãi ngô cũng bị kiểm soát. Thế là đành phải chui ra, lao bừa ra bờ sông và bị lạc nhau.
Nam, vốn không thuộc thông thổ ở đây nên rơi ngay vào điểm tuần tra của công an và bị bắt tại trận dù đã đội nón sùm sụp giả làm người chăn vịt. Còn Thân thì bơi thuyền sang được đất Yên Lạc, Vĩnh Phúc. Tại đây, Thân được Đắng, một người họ hàng xa cưu mang.
Hàng ngày, Thân chui vào bãi dâu để trốn, đêm mới dám mò về nhà Đắng lấy cơm ăn nước uống. Đắng ra hiệu cho Thân biết có thể vào nhà hay không bằng việc tắt đèn (nghĩa là an toàn - PV), còn nếu sáng đèn (không an toàn-PV).
Đại tá Thanh Hùng (khi ấy đang là Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự) cùng đồng đội sau khi thu thập tin tức đã đưa ra phán đoán rằng, sau khi trốn thoát khỏi bãi ngô Trung Châu, nhiều khả năng Thân sẽ quay lại nhà Đắng. Bởi vì, khi mới trốn trại, Thân đã kéo Nam mò đến đây.
Nhưng hôm ấy Đắng đi vắng chỉ gặp vợ Đắng ở nhà và vợ Đắng đã từ chối chứa chấp. Thế là, một tốp trinh sát hình sự theo sự chỉ đạo của Ban chuyên án vác mì tôm, nước uống, chăn chiếu đến ngủ ở… ngay cạnh nhà Đắng, cố tình để lộ sự có mặt của mình cho Đắng biết.
Phát hiện sự có mặt của tổ công tác ngay sát nhà, Đắng không dám tiếp tế cho Thân và đêm nào cũng chong đèn đến sáng hôm sau. Nhiều lần Thân tìm cách mò vào nhà Đắng nhưng thấy sáng đèn, biết là không an toàn nên Thân phải nằm lì trong bãi dâu với cái đói cồn cào ngày đêm.
Sáng 13/11, vòng vây ở khu vực xã Vĩnh Lạc, Vĩnh Phúc đã khép chặt. Trong đó, điểm được ém nhiều trinh sát hình sự nhất chính là bãi dâu.
Thực ra, đây chỉ là điểm tập kết thân dâu trong sân kho hợp tác xã. Thân đã khéo léo tạo ra một chiếc hầm bằng cách khoét ra một góc của bãi dâu đủ một người chui vào được và nằm lì ở trong đó suốt cả ngày, đợi khi đêm xuống mới mò vào nhà Đắng lấy đồ tiếp tế.
Cho đến trưa ngày 11/3 thì lực lượng truy bắt đã xác định được chắc chắn khu vực có hầm trong cả bãi dâu khá lớn. Trong khi mặt vẫn nghếch ra cửa hầm quan sát động tĩnh thì Thân bất ngờ bị một trinh sát hình sự bò vào hầm từ phía sau kéo tuột chân ra ngoài.
Mãi đến khi bị đưa về Phòng Cảnh sát Hình sự rồi mà Thân vẫn không hiểu vì sao mà các trinh sát hình sự lại tìm ra cái cửa hầm tối mật ấy… Chiến dịch truy bắt gã tử tù nguy hiểm Thân "rau muống" kết thúc sau 17 ngày.
Ngay sau khi bị bắt lại, câu đầu tiên Thân hỏi các trinh sát đó là: "Thằng Nam có bị bắt lại không các anh?". Nghe câu trả lời xong, Thân im lặng.
Về phần Thân và Nam, đã từng có những ngày sống trong xà lim cùng nhau rồi trốn chui trốn lủi cùng nhau, hai năm sau ngày mài cùm vượt ngục, rạng sáng ngày 14/10/2003, cả hai lại "đi" cùng nhau thêm một lần nữa. Lần này là lần đi trả án. Cả hai đã phải đền tội cho những ngày tháng coi thường pháp luật, cho những tội ác đã gây ra...