Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng, tham gia ngày càng nhiều các hiệp định thương mại, việc nghiên cứu kỹ và thực thi một cách đầy đủ các quy định về bản quyền là rất cần thiết.
“Độ ta không độ nàng” là cái tên được nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây. Trên thực tế, đây là một ca khúc do một người có nghệ danh Cô Độc Thi Nhân ở Trung Quốc sáng tác, thể hiện và công bố. Tại Việt Nam, ca khúc này lần đầu tiên được cover (hát lại) vào tháng 4 vừa qua và đột ngột trở nên “hot” chỉ sau một thời gian ngắn. Đầu tháng 6 là khoảng thời gian trào lưu cover bài hát này bùng nổ.
Hàng loạt các ca sỹ, nghệ sỹ, người nổi tiếng đã “đua nhau” thực hiện các bản thu, MV nhạc Hoa lời Việt ca khúc này, trong đó có thể kể đến như Phương Thanh, Khánh Phương, Kasim Hoàng Vũ, Quách Tuấn Du, Hamlet Trương… Có những bản cover chuyển ngữ, có những bản cover được thay lời mới. Trào lưu trên đã thực sự tạo nên cơn sốt cho ca khúc này tại Việt Nam.
Nhiều bản cover “Độ ta không độ nàng” có lượng người nghe với lượt view cao ngất. Điển hình như MV của Thiên An đạt lượt xem tới 46 triệu lượt.
“Cơn sốt” ở Việt Nam đối với ca khúc trên đã khiến chính người dân ở Trung Quốc ngạc nhiên. Một số khán giả Trung Quốc thẳng thắn cho hay: “Thật thú vị. Nhiều khán giả Trung Quốc còn chưa nghe ca khúc này nhưng lại quá nổi tiếng ở Việt Nam”. Điều đáng nói ở đây là “Độ ta không độ nàng-----” chỉ là ca khúc trong phim, từng gây chú ý nhưng không quá nổi tiếng để trở thành một hiện tượng hay trào lưu.
Ca khúc này bị nhiều người chê rỗng tuếch và nội dung vô nghĩa. Trong khi đó, về phần âm nhạc thì không có gì đáng nói so với những ca khúc khác. Trước cơn sốt bất ngờ đối với ca khúc này tại Việt Nam, cuối tháng 6 vừa qua, một đơn vị cho biết họ nắm quyền ca khúc “Độ ta không độ nàng” ở Việt Nam đã gửi công văn đến từng kênh phát sóng ở Việt Nam, yêu cầu thu tiền tác quyền 5 triều đồng/bản cover và 33% doanh thu mà nghệ sĩ cover có được từ bài hát.
Giới chuyên môn nhận định, trên thực tế, đây là mức giá “mềm” và những ca sĩ Việt đã cover ca khúc này cần phải tuân thủ quy định về tác quyền. Đó là lý do nhiều video của Trấn Thành, Phương Thanh, Anh Duy… biến mất dù đạt hàng triệu lượt xem. Câu chuyện về bản quyền của ca khúc trên tiếp tục “nóng” lên trong những ngày gần đây khi các nghệ sỹ đã lên tiếng với các luồng ý kiến trái chiều đối với việc mua bản quyền của đơn vị nắm giữ bản quyền “Độ ta không độ nàng”.
Ca sĩ Phương Thanh chỉ trích đơn vị trên trục lợi. “Nếu một bài hát chưa và không ai biết, công ty các bạn mua độc quyền và làm cho nó hot lên được, tôi mới nể trí tuệ, tư duy của các bạn. Còn chờ khi nó đang quá hot nhờ vào rất nhiều nghệ sĩ và ca sĩ trẻ cùng hát thì việc các bạn mua độc quyền rồi kinh doanh chỉ là những kẻ nhanh tay biết trục lợi mà thôi”, Phương Thanh nói.
Nữ ca sỹ cũng nhấn mạnh bản thu của mình chỉ nhằm mục đích truyền bá Phật pháp, không kinh doanh nên không sai luật. Nhiều khán giả và đồng nghiệp đồng tình với Phương Thanh nhưng cũng không ít người tỏ ý khác. Ca sỹ Khánh Phương chấp nhận trả phí tác quyền để giữ sản phẩm. “Miếng bánh béo bở không bao giờ có thể sử dụng miễn phí.
Đó là điều tất yếu về bản quyền… Còn việc một đơn vị lên tiếng về bản quyền là điều sớm muộn cũng diễn ra”, nam ca sỹ này nói. Nhạc sỹ Nguyễn Văn Chung cũng khẳng định hành động cover mà không xin phép là vi phạm luật bản quyền.
Phản hồi những chỉ trích của ca sỹ Phương Thanh, phía nắm giữ bản quyền “Độ ta không độ nàng” khẳng định đã làm việc với tác giả Cô Độc Thi Nhân từ tháng 3/2019, tức 3 tháng trước khi bài hát bắt đầu được nhiều người và các ca sĩ nổi tiếng thể hiện cũng như trở thành làn sóng lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội nhưng do quá trình làm việc phát sinh nhiều vấn đề nên gần đây mới đạt thỏa thuận. “Tác giả Cô Độc Thi Nhân đồng ý ủy quyền cho chúng tôi toàn bộ vấn đề bản quyền ở Việt Nam, bao gồm thủ tục bồi thường thiệt hại, ra tòa án… ”, đại diện đơn vị nắm bản quyền khẳng định.
Đơn vị này cũng nhấn mạnh họ không chỉ nắm quyền quản lý phần bản quyền tác giả của tác phẩm mà còn có bản quyền đối với các bản ghi âm nhạc (beat nhạc và giai điệu) của nhiều phiên bản Độ ta không độ nàng, trong đó có cả bản do tác giả Cô Độc Thi Nhân thể hiện. Người đại diện cho biết thêm họ có thể thay mặt chủ sở hữu đưa ra quyền quyết định cấp phép hoặc không cho bên thứ 3 sử dụng hoặc yêu cầu các bên vi phạm thanh toán khoản phí bản quyền cho chủ sở hữu.
Họ cũng có toàn quyền thực hiện các hành động cần thiết (bao gồm biện pháp pháp lý) để chống lại hoạt động khai thác trái phép tác phẩm. Trả lời câu hỏi về phản ứng của tác giả Cô Độc Thi Nhân khi bài hát được cover ở Việt Nam, đại diện đơn vị cho biết: “Tất nhiên, khi sản phẩm bị xâm hại bản quyền và chưa được sự cho phép thì chủ bản quyền không đồng ý. Chính vì vậy, họ mới ủy quyền cho các đơn vị bản quyền tại Việt Nam cũng như lãnh thổ khác”. Người này cũng khẳng định hoàn toàn có quyền xử lý những trường hợp vi phạm.
Nguyên tắc bảo hộ đương nhiên
Vụ lùm xùm mới nhất nói trên một lần nữa dấy lên những thắc mắc về vấn đề bản quyền. Bản quyền hay Quyền tác giả là hình thức bảo hộ của luật pháp đối với tác giả của các tác phẩm như bài hát, tranh vẽ, phim ảnh…
Luật này ở từng nước có khác nhau, do đó không có một luật bản quyền quốc tế. Tuy nhiên, gần 180 nước trên thế giới đã phê chuẩn Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật (gọi tắt là Công ước Bern), hiện do Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) quản lý.
Công ước này vạch ra những tiêu chuẩn tối thiểu đối với việc bảo hộ các tác phẩm và quyền của các tác giả đối với tác phẩm đó. Công ước Bern dựa trên 3 nguyên tắc cơ bản và chứa một loạt các điều khoản xác định mức bảo hộ tối thiểu được cấp. Trong 3 nguyên tắc cơ bản được nêu trong Công ước có nguyên tắc bảo hộ đương nhiên, là sự bảo hộ không lệ thuộc vào bất kỳ thủ tục hình thức nào như là thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận, việc nộp lưu chiểu, hoặc các thủ tục tương tự khác.
Nguyên tắc thứ 2 được nêu trong Công ước là nguyên tắc đối xử quốc gia, theo đó quy định các tác phẩm có nguồn gốc từ một trong các quốc gia thành viên của Công ước (tức các tác phẩm mà tác giả là công dân của một quốc gia hoặc các tác phẩm được xuất bản lần đầu tại một quốc gia) phải được bảo hộ như nhau ở các quốc gia ký kết khác.
Hay nói cách khác, theo nguyên tắc này, các quốc gia thành viên thực hiện bảo hộ tác phẩm có nguồn gốc từ các quốc gia thành viên khác tương tự như sự bảo hộ tác phẩm của công dân quốc gia mình. Sự bảo hộ đó không kém thuận lợi, không thấp hơn sự bảo hộ đối với công dân thuộc quốc gia mình.
Nguyên tắc này đặt ra sự bình đẳng trong đối xử với công dân và pháp nhân của các quốc gia thành viên. Nguyên tắc thứ 3 được xác lập trong Công ước là nguyên tắc độc lập bảo hộ. Nguyên tắc này nêu yêu cầu cho các quốc gia thành viên việc bảo hộ để công dân và các pháp nhân được hưởng và thực thi các quyền được cấp theo Công ước là độc lập với những gì được hưởng tại nước xuất xứ của tác phẩm.
Theo Công ước Bern, 3 nguyên tắc nói trên phải được thực hiện tại tất cả các quốc gia thành viên, nhằm đảm bảo lợi ích chính đáng cho công dân và pháp nhân có tác phẩm được bảo hộ. Đó cũng là sự bình đẳng về quyền, nghĩa vụ và lợi ích của các nước thành viên Công ước. Điều 5 của Công ước Bern cũng quy định rõ, đối với những tác phẩm được Công ước này bảo hộ, các tác giả được hưởng quyền tác giả ở các nước thành viên không phải là quốc gia gốc của tác phẩm.
Vẫn theo Công ước, việc hưởng và thực hiện các quyền này không lệ thuộc vào một thể thức, thủ tục nào; hoàn toàn độc lập không tùy thuộc vào việc tác phẩm có được bảo hộ hay không ở quốc gia gốc của tác phẩm.
Do đó, ngoài những quy định của Công ước này, mức độ bảo hộ cũng như các biện pháp khiếu nại dành cho tác giả trong việc bảo hộ quyền của mình sẽ hoàn toàn do quy định của luật pháp của nước công bố bảo hộ tác phẩm đó. Các quyền độc quyền của tác giả theo Công ước bao gồm quyền sao chép, quyền phân phối, quyền dịch, quyền phóng tác, quyền biểu diễn công cộng, quyền kể lại trước công chúng, quyền phát sóng, quyền truyền thông tới công chúng, quyền bán lại tác phẩm nghệ thuật gốc.
Công ước cũng quy định về “quyền đạo đức”, nghĩa là quyền yêu cầu quyền tác giả của tác phẩm và quyền phản đối bất kỳ sự cắt xén, làm biến dạng hoặc sửa đổi hay có những hành động xúc phạm liên quan đến tác phẩm có thể được xem như biểu hiện cho danh dự hoặc danh tiếng của tác giả. Luật pháp của các nước cũng quy định rất rõ chế tài đối với việc vi phạm bản quyền.
Ví dụ, ở Mỹ, việc vi phạm bản quyền có thể dẫn tới việc bị phạt tiền từ 200 đến 150.000 USD mỗi tác phẩm bị xâm hại bản quyền. Bên vi phạm bản quyền cũng có thể bị yêu cầu nộp án phí, phí thuê luật sư… Việc phạt tù cũng có thể được áp dụng, tùy thuộc vào quy mô của hành động vi phạm.
Việt Nam là thành viên của Công ước Berne. Do đó, việc hiểu rõ, thực thi đầy đủ và nghiêm túc các quy định của Công ước này là rất cần thiết, nhất là trong bối cảnh tình trạng vi phạm bản quyền trong thời gian qua vẫn xảy ra thường xuyên.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Lực lượng chức năng Công an TP. HCM vừa phát hiện, triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép 184 bánh ma túy từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Đài Loan, Trung Quốc.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp
Đại tá Trần Liên, nguyên Phó tư lệnh Binh chủng Ra-đa, năm nay đã bước sang tuổi 97 nhưng vẫn nhớ như in về hành trình kéo pháo bằng sức người trong Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 70 năm.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Sơn Động đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành Lệnh bắt bị can đối với ông Nguyễn Văn Quang và bà Vi Thị Thắm.
Lực lượng chức năng Công an TP. HCM vừa phát hiện, triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép 184 bánh ma túy từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Đài Loan, Trung Quốc.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Sơn Động đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành Lệnh bắt bị can đối với ông Nguyễn Văn Quang và bà Vi Thị Thắm.
17h30 ngày 17/4/2024 tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, bé gái tên Đ.T.N.L 12 tuổi ngụ tại Thanh Trì, Hà Nội đã sinh hạ thành công một bé trai nặng 3kg bằng phương pháp mổ đẻ. Cháu L sinh con vì nghi bị xâm hại tình dục từ năm 2023, nhưng cho đến nay hung thủ vẫn đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.
Ngày 16/4, Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, Công an huyện Đơn Dương đã bắt giữ Nguyễn Thanh Hưng (ngụ thôn Nam Hiệp 1, xã Ka Đô, huyện Đơn Dương) liên quan đến vụ án mạng xảy ra tại địa phương.
Qua đấu tranh khai thác, Tùng đã thừa nhận toàn bộ hành vi trộm cắp tài sản tại đám hiếu ở xã Việt Vinh, công an đã thu giữ hơn 100 triệu đồng và 3 chiếc điện thoại di động.
Công an quận Nam Từ Liêm đã tạm giữ đối tượng Nguyễn Xuân Trường (SN: 1991, HKTT: phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm) để điều tra, làm rõ hành vi dùng dao chém vợ cũ và 01 người khác bị thương.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.