Sau cái ngày đưa chồng về nơi an nghỉ cuối cùng, bà Lợi luôn tỏ ra buồn rầu, già đi trông thấy. Không buồn sao được khi bà vừa mất ông, lại vừa bị đứa con rất mực yêu thương hắt hủi, chiếm đoạt mảnh đất là nguồn sống duy nhất của mình.
|
Bà Lợi bị đứa con rất mực yêu thương chiếm đoạt mảnh đất là nguồn sống duy nhất. |
Bà Lợi (ngụ huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang) có tới bốn người con ba gái, một trai. Cách đây tròn một năm, chồng bà bạc phước mất đi để lại cho bà sự cô đơn, quạnh quẽ. Ba cô con gái lớn đều lấy chồng ở xa, hoàn cảnh cũng khó khăn nên chẳng chăm sóc hay an ủi được gì cho mẹ.
Đứa con trai út ở với bà thì gần đây tự nhiên nó đổ đốn, coi bà chẳng ra gì. Bởi vậy, nhìn bà lúc nào cũng buồn rầu, đăm chiêu và già đi trông thấy. Cố tìm nguyên nhân, nhưng vắt óc mãi bà cũng chẳng nghĩ ra được lý do nào chính đáng.
Có chăng, bà chỉ lờ mờ nhận ra cái sự thay đổi ấy có liên quan đến thừa kế tài sản gì đó. Nhưng, đấy cũng chỉ là ý nghĩ thoáng qua, bà không để ý tới nữa. Bẵng đi một thời gian, một hôm nghe con nói đến chuyện đất cát, nhưng bà vẫn không thể nào hiểu nổi.
Ba cô con gái khi đi lấy chồng, ông bà đều cho mỗi đứa bốn công ruộng. Còn thằng út đang còn ở chung thì coi như “Giàu út ăn, nghèo út chịu”, ông bà chẳng nói thế là gì. Bà nhẩm tính: Còn lại chín công ruộng và mảnh đất vườn ở mặt tiền đường liên xã, bà cho thuê bốn công lấy tiền thuốc thang dưỡng già; thằng út làm năm công lấy lúa ăn, cộng với tiền làm thuê của nó cũng đắp đổi được qua ngày.
Tính là vậy nhưng đột nhiên chồng bà đổ bệnh, 3 tháng sau thì mất. Cú sốc này chưa kịp nguôi, bà lại bị thêm cú sốc khác khi phát hiện thằng út “thay mặt” ông bà đứng tên mình trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Ban đầu bà có hỏi, nó không chịu nói, cả nhà ép, nó nói ngang: “Tôi không đứng tên thì ai đứng tên, không lẽ bà chết mang theo xuống mồ được sao”? Hỏi ra mới biết, năm 2008 nó lén ông bà đi làm thủ tục cấp giấy mà không hề hay biết.
Trong hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đang còn lưu, nó khai là cha mẹ cho, nhưng chẳng hề có tờ giấy nào cho tặng. Vậy là mọi dự định cho thuê đất để thuốc thang, dưỡng già của bà không thực hiện được. Đúng là chết đâu có mang theo, của cải cũng thuộc cả về con thôi, nhưng đứng ở tình cảnh này bà phải làm gì khi mọi chuyện đã lỡ?
Kiên trì hòa giải Tư vấn cho bà Lợi, một luật gia cho hay: Không chỉ chuẩn mực đạo đức xã hội quy định, mà Luật Hôn nhân và Gia đình (HN&GĐ) cũng quy định con phải “Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình”.
Đúng là hành động của người con vừa trái pháp luật, vừa trái đạo đức xã hội. Vậy nên, tốt nhất vẫn là hòa giải trong nội bộ gia đình về mâu thuẫn giữa hai mẹ con, về tranh chấp quyền sử dụng đất (QSDĐ).
Nếu trong gia đình hòa giải không được, bà có thể nhờ tổ hòa giải của ấp hòa giải, mà cơ sở là đạo đức xã hội và pháp luật quy định tại các Điều 70 Luật HN&GĐ và Điều 202 Luật Đất đai năm 2013.
Trường hợp hòa giải thành, bà xác định trước sau gì số đất này cũng cho con trai của bà thì không cần phải sang tên sổ đỏ đứng tên mình làm gì cho rắc rối. Còn việc khiếu kiện chỉ là biện pháp cuối cùng, khi bà không còn sự lựa chọn nào khác.
Theo đó, bà có quyền khiếu nại quyết định cấp sổ đỏ đến UBND cấp huyện, nơi đã cấp Giấy chứng nhận cho trai của ông bà trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày nhận được hay biết được quyết định cấp sổ đỏ cho con trai của bà trên phần đất của mình.
Trong đơn khiếu nại phải ghi rõ ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại (ông/bà); tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại (UBND huyện); nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu giải quyết của người khiếu nại.
Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ. Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu của Chủ tịch UBND cấp huyện, ông/bà có quyền khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án cấp huyện.
Bà cũng có quyền khởi kiện UBND huyện và quyết định cấp sổ đỏ ra Tòa trong thời hạn một năm, kể từ ngày nhận được hay biết được quyết định cấp sổ đỏ, mà không cần thông qua thủ tục khiếu nại quyết định cấp giấy.
Cuối đơn khởi kiện, ông bà phải cam đoan không đồng thời khiếu nại quyết định cấp sổ đỏ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu thời hiệu khiếu nại hoặc khởi kiện đã hết, bà có quyền khởi kiện vụ án dân sự về tranh chấp QSDĐ tại Tòa án, đồng thời yêu cầu hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận và Giấy chứng nhận QSDĐ, nhưng trước hết phải có biên bản hòa giải tranh chấp của UBND xã nơi có đất.