Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 31 °C
Hải Phòng 26 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 23 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 31°C
  • Hải Phòng Hà Nội 26°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 23°C

Cái Tết thứ hai của đồng bào Ma Coong

Pháp luật hình sự
07/09/2019 16:10
Trần Nguyên Phong
aa
Lễ hội Đập trống của người dân tộc Ma Coong và Lễ hội đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang của tỉnh Quảng Bình vừa được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cả hai lễ hội này được xem như những “cái Tết” thứ 2 của không chỉ bà con Ma Coong với những ý niệm thiêng liêng đặc biệt…


Linh thiêng đêm đập trống giữa rừng di sản

Hàng năm, cứ vào đêm rằm 16 tháng Giêng (Âm lịch), tại bản Cà Roòng, xã Thượng Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình), Lễ hội Đập trống truyền thống của người Ma Coong sẽ được khai hội.

j

Già làng người Ma Coong thực hiện lễ cúng tế Giàng và vị Già bản tiên tổ.

Đây là lễ hội đặc biệt, mang âm hưởng vừa thiêng liêng vừa phồn thực có tự bao đời nay và được xem là một cái Tết khác của cộng đồng dân tộc này, ngoài Tết Nguyên đán truyền thống của người Việt. Vào đêm trăng sáng nhất tháng Giêng, lúc ánh trăng vừa ló rạng sau đỉnh núi, cũng là lúc gái trai, già trẻ người Ma Coong sống ở khắp 18 bản trên miền biên viễn Việt – Lào này, trong những bộ váy áo đẹp nhất đã tề tựu đông đủ ở bản Cà Roòng.

Sự kiện này cũng thu hút rất đông đồng bào các dân tộc khác ở các vùng lân cận, các bản biên giới nước bạn Lào và du khách thập phương về dự hội. Theo truyền thuyết của người Ma Coong, ngày xưa vùng đất của họ đang ở xuất hiện một con khỉ ác màu vàng, hằng đêm nó thường vào rẫy của bà con dân bản ăn ngô, phá lúa và cây trái của bà con.

Từ khi có khỉ ác xuất hiện, người Ma Coong liên tục mất mùa đói kém, đau ốm triền miên. Họ tìm đủ mọi cách khác nhau để đuổi khỉ ác nhưng dường như bất lực. Đêm trước ngày rằm tháng Giêng, vị già bản lớn tuổi, uy tín nhất của đồng bào đã nằm mơ thấy Giàng (thần trời) hiện về mách bảo, muốn đuổi khỉ thì hãy làm một chiếc trống thật chắc, tiếng thật vang vọng mang ra đánh vào đêm trăng sáng nhất, khi khỉ ác về phá mùa màng.

Ngay hôm sau, đàn ông người Ma Coong khẩn trương hoàn thành ngay một chiếc trống chắc đẹp, âm thanh to ấm, vang xa tận sâu trong lòng núi đá vôi đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ. Chờ khỉ đến đúng giờ trăng sáng nhất đêm rằm 16, thanh niên mang trống ra thay nhau đánh, khỉ ác hoảng sợ bởi tiếng trống nên trốn khỏi vùng đất này và từ đó không bao giờ trở lại nữa.

Để tưởng nhớ vị già bản tiên tổ người Ma Coong, đền đáp công ơn của Giàng, những của ngon vật lạ, tinh tuý nhất của đất trời đại ngàn Trường Sơn được lựa chọn, bày biện làm lễ cúng tế linh đình vào đêm rằm 16 tháng Giêng hàng năm.

Sau lễ tế, người già làng uy tín nhất trong cộng đồng người Ma Coong sẽ tuyên bố khai hội cũng là lúc tiếng trống mở màn vang lên vào kéo dài mãi dưới ánh trăng rằm soi tỏ, âm vọng vẳng xa khắp núi rừng hùng vĩ. Người Ma Coong tề tựu bên những ché rượu cần, mời mọc chúc tụng nhau…

Chiếc trống hội treo giữa cái sân lớn nhất của bản Cà Roòng được trai tráng, già trẻ dùng dùi (làm bằng thân cây mây rừng) thay nhau đánh vào mặt trống theo tiếng chiêng của người dẫn nhịp, vừa đánh vừa hô vang: “Roa lữ! Roa lữ Giàng ơi!” (Vui sướng quá! Vui sướng quá Trời ơi! - PV).

Từ lễ tế cho đến hoạt động đập trống của người Ma Coong đều mang một ý niệm là cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, bản làng được bình yên, ấm no, hạnh phúc. Đến khi mặt trống bị đánh vỡ thì đêm hội kết thúc, đồng bào chia tay nhau trở về cuộc sống thường nhật và hẹn hò nhau mùa hội năm sau. Đặc biệt, người đánh vỡ được mặt trống được xem là người may mắn nhất trong năm.

Đặc biệt trong đêm hội này, trai gái người Ma Coong, dù có gia đình hay chưa, không phân biệt lạ quen, ở nơi đâu đến đều được hò hẹn, dắt tay nhau vào rừng chuyện trò, tình tự. Sau mỗi mùa lễ hội, rất nhiều cặp nam thanh nữ tú của đồng bào Ma Coong đã thành đôi, nên duyên chồng vợ…

Tết độc lập trên quê hương

Đại tướng Cứ vào dịp hạ tuần tháng 8 hàng năm, đất và người quê hương của cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp - huyện Lệ Thủy (Quảng Bình) như dang rộng lòng ra để đón chào những đoàn khách, những người con xa xứ trên khắp mọi miền trở về quê hương để cùng sum vầy, đón Tết Độc lập và dự Lễ hội Đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang (tổ chức vào ngày 2/9 hàng năm). Ở quê hương xứ Lệ này, từ cụ già móm mém răng đen cho đến trẻ học sinh tiểu học cũng thuộc nằm lòng và đọc lanh lảnh tứ thơ lục bát:

“Dù ai đi Tây, về Đông

Mồng Hai tháng Chín cũng mong về nhà

Về nhà xem hội quê ta

Dưới sông bơi trải, nhà nhà cờ bay”

Lệ Thủy là một vùng quê giàu truyền thống văn hóa, cách mạng của tỉnh Quảng Bình. Mảnh đất này cũng là nơi sản sinh, nuôi dưỡng ý chí cách mạnh kiên trung của người Anh cả Quân đội nhân dân Việt Nam, nhà lãnh đạo quân sự tài ba, kiệt xuất - Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911 – 2013). Người cũng là vị Tổng Tư lệnh Quân đội đầu tiên và duy nhất trong lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam.

Từ giữa tháng 8, khắp các làng quê xứ Lệ đã ắp đầy không khí vui tươi, rực rỡ của biểu ngữ, cờ hoa. Trong mỗi nếp nhà nơi đây, bà con đều đã chuẩn bị chu đáo cho Tết Độc lập với nhiều sản vật đặc trưng của miền quê thanh bình, trù phú này. Đêm 1/9 như lệ thường, bà con thành kính đặt bày mâm ngũ quả, bánh trái dâng lên bàn thờ Bác Hồ và Đại tướng…

Gác lại những ngày lao động vất vả, người dân Lệ Thuỷ náo nức chuẩn bị cho những hội thao tranh tài mừng Tết Độc lập như: thi đấu bóng chuyền, bóng đá, liên hoan văn nghệ, hò khoan Lệ Thủy… Nổi bật và độc đáo nhất trong các hoạt động mừng Tết Độc lập ở quê hương này là Lễ hội Đua, bơi thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang.

Đây là lễ hội văn hóa thể thao cấp tỉnh được tổ chức thường niên từ năm 1946 cho đến nay và vòng chung kết được ấn định vào ngày Quốc khánh Nước CHXHCN Việt Nam 2/9. Sách Ô Châu cận lục của Dương Văn An viết về lễ hội đua thuyền xưa tại đất Khang Lộc (vùng đất 2 huyện: Lệ Thủy và Quảng Ninh ở Quảng Bình ngày nay): “Những năm ít mưa, thổ dân nơi đây mở cuộc đua thuyền, liền được mưa ngay”. Và lễ hội đua thuyền này đã tồn tại ở vùng đất “hai huyện” hơn 500 năm qua.

Trải bao biến thiên bể dâu của lịch sử, lễ hội này đã có lúc lắng trầm xuống. Đến ngày 2/9/1946, Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tròn 1 tuổi, nhân dân Lệ Thủy mừng Tết Độc lập và tổ chức Lễ hội Đua, bơi thuyền quy mô cấp huyện.

Từ đó trở đi, lễ hội này được tổ chức thường niên vào dịp Quốc khánh 2/9 và trở thành món ăn tinh thần, nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân Lệ Thuỷ cầu cho mưa thuận, gió hoà, mùa màng bội thu, ấm no hạnh phúc và luyện rèn sức trai, sức gái để chế ngự thiên nhiên, sẵn sàng chống chọi với mùa mưa bão đang đến gần.

Để chuẩn bị cho lễ hội, các làng phải có được những nghệ nhân “bắt đò đua giỏi”, có bí quyết gia truyền về nghề đóng thuyền bơi (thuyền nam) cũng như thuyền đua (thuyền nữ). Các tay chèo của đội đua, dù là nam hay nữ, phải được tuyển chọn kỹ càng từ những người khỏe nhất trong vùng, dẻo dai và dạn dày sông nước. Từ đầu tháng 8, những âm thanh nhịp nhàng của các thuyền đua bơi tập luyện đã vang vọng trên dòng Kiến Giang, tiếng mõ phách, tiếng bắt nhịp chèo “hô lên, hô lên” hào sảng…

Đúng sáng Quốc khánh, nghìn nghịt người, xe đổ về trung tâm huyện lỵ. Hai bên bờ Kiến Giang rợp cờ hoa, biểu ngữ, người đông chật kín, mặt ai ai cũng hiện lên nét rạng ngời và bắt đầu cổ vũ cho lễ hội. Mặt sông Kiến Giang dậy sóng bởi nhịp chèo đua, khua nước.

Đất và người xứ Lệ bừng lên một không khí lễ hội đặc trưng của vùng quê lúa thanh bình. Tiếng hò liên tiếp như dội vang vào sâu trong các làng xóm bên sông: “Lên hô lên! Hô lên”. Cứ theo nhịp, hàng chục tay chèo đẩy mái chầm vục xuống nước đều răm rắp, thuyền đua như con rồng nước cuộn mình băng lên…

Trải qua hàng ngàn năm, người dân vùng sông nước Kiến Giang gắn bó với dòng Kiến Giang quê hương xứ Lệ. Từ lao động mà kết tinh nghệ thuật chèo thuyền, bơi thuyền. Những người dân dung dị, hiền hòa nơi quê hương Đại tướng đã có một cái Tết hòa cùng đất nước, dân tộc trọn vẹn trong ngày vui Độc lập. Làng bạn, quê mình tranh tài phải có người thắng, kẻ thua nhưng rồi ai cũng hân hoan trong một niềm vui lớn, niềm vui ngày đoàn viên Tết Độc lập…

bài liên quan
Sắp diễn ra lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024

Sắp diễn ra lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024

Lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024 diễn ra từ ngày 28-31/3 tại Khu Du lịch Văn Thánh, TP.HCM sẽ giới thiệu hơn 400 món ngon ba miền Việt Nam cùng các chương trình văn hóa - nghệ thuật truyền thống.
Đong đầy cảm xúc cùng Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Đong đầy cảm xúc cùng Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Tối 24/3, tại tuyến đường Phạm Ngọc Thạch (quận 1), Lễ hội thanh niên TP.HCM (Youth Fest) 2024 đã chính thức khép lại bằng bữa tiệc âm nhạc sôi động với thật nhiều cảm xúc.
Tưng bừng khai mạc Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Tưng bừng khai mạc Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Với chủ đề "Thế hệ mới - Thích ứng - Kết nối và chia sẻ", Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024 đã chính thức khai mạc bằng màn thắp đuốc truyền thống và pháo hoa rực rỡ.
Tối nay bắt đầu Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Tối nay bắt đầu Lễ hội thanh niên TP.HCM 2024

Tối nay 22/3, Lễ hội thanh niên TP.HCM (Youth Fest) 2024 sẽ được khởi động tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM và đường Phạm Ngọc Thạch, quận 1.
Sắp diễn ra Lễ hội văn hóa, du lịch và ẩm thực quốc tế Hà Giang lần thứ I

Sắp diễn ra Lễ hội văn hóa, du lịch và ẩm thực quốc tế Hà Giang lần thứ I

Theo Thông cáo báo chí của Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang, lễ hội dự kiến diễn ra trong 3 ngày, từ 29/3 - 31/3/2024.
Lễ hội Áo dài TP.HCM xác lập kỷ lục Việt Nam

Lễ hội Áo dài TP.HCM xác lập kỷ lục Việt Nam

Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục "Lễ hội Áo dài được tổ chức thường niên liên tục nhất Việt Nam", đánh dấu chặng đường 10 năm tổ chức Lễ hội Áo dài TP.HCM.
Mới nhất
Đọc nhiều
Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Hành vi này của Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa đã bị UBND tỉnh Hải Dương xử phạt nghiêm minh.
Công ty TNHH Cơ điện Yongxin nợ hơn 5 tỷ đồng tiền thuế

Công ty TNHH Cơ điện Yongxin nợ hơn 5 tỷ đồng tiền thuế

Cục thuế tỉnh Bắc Giang vừa ban hành Quyết định cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản đối với Công ty TNHH Cơ điện Yongxin.
Bệnh nhân chạy thận nhân tạo có thể được hưởng BHYT lên đến 100%

Bệnh nhân chạy thận nhân tạo có thể được hưởng BHYT lên đến 100%

Trả lời về mức chi trả bảo hiểm y tế cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM cho biết, mức hưởng BHYT từ 80-100% tùy theo đối tượng tham gia, theo thực tế chi phí điều trị tùy thuộc mức độ bệnh lý của mỗi người bệnh.
Tin bài khác
Quảng Bình: Bắt giữ nhóm đối tượng, thu giữ hơn 10kg ma túy tổng hợp

Quảng Bình: Bắt giữ nhóm đối tượng, thu giữ hơn 10kg ma túy tổng hợp

Lực lượng Công an thu giữ chiếc va ly màu đen bên trong 26 gói nilon có chứa hơn 25.000 nghìn viên ma túy tổng hợp dạng thuốc lắc, có trọng lượng hơn 10kg.
TP.HCM: Khởi tố 27 đối tượng trong đường dây khai thác cát trái phép

TP.HCM: Khởi tố 27 đối tượng trong đường dây khai thác cát trái phép

Liên quan đến đường dây khai thác cát trái phép, Cơ quan Cảnh sát điều tra (PC01) - Công an TP.HCM đã khởi tố và xử lý hình sự tổng cộng 27 bị can.
Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Lực lượng chức năng vừa tạm giữ hình sự 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quận Hà Đông (Hà Nội).
Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Một đường dây tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Bình Thuận triệt phá, bắt giữ 5 đối tượng.
Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Một nữ sinh học lớp 7 bị một người đàn ông hành hung, tát liên tục, sự việc được quay lại và đưa lên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.
Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Tại cơ quan Công an, Huynh và Duy khai nhận đã bán ma túy cùng nhau, các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm rồi đem bán.
Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai vừa phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bắt khẩn cấp 2 đối tượng gây ra hàng loạt vụ cướp tài sản.
Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY