Cuối giờ chiều Ba mươi tháng Chạp năm Bính Thân, tức ngày 30/1/1957, cách đây hơn 60 năm.
Trời mùa đông chóng tối. Khi Bác Hồ từ Phòng khách Phủ Chủ tịch bước xuống sân, ánh sáng ban ngày còn hửng, vậy mà vừa đến bãi Nghĩa Dũng bên bờ sông Hồng đêm đã tối mịt. Thành phố Hà Nội “đã lên đèn”.
Tôi bắt chước các nhà văn viết vậy cho “văn hoa”, chứ thực ra trong khu nhà cấp 4 mới dựng dành cho công nhân Nhà máy đèn Yên Phụ và Nhà máy điện Bờ Hồ, các bóng điện công suất nhỏ, không có chao, bắt trên ngọn các cột gỗ thông dẫn vào khu tập thể, vào giờ cao điểm chẳng sáng hơn những ngọn đèn dầu lạc là bao, có tác dụng chỉ lối đi hơn là soi tỏ mặt đường.
Chiếc xe con dừng lại, cụ già trong bộ áo kaki màu sáng quen thuộc bước xuống, mọi người còn ngỡ ngàng, các em thiếu nhi đã reo lên: “Bác Hồ! Bác Hồ!”.
Hầu hết các gia đình trong khu lao động đang chuẩn bị bữa cơm tất niên cùng nhao ra đường, đang nhốn nháo hỏi nhau: “Bác Hồ có khỏe không? Bác khỏe không?” thì Hồ Chủ tịch đã thoăn thoắt bước vào bên trong khuôn viên khu nhà tập thể.
Mấy em bé trèo lên ngọn một cây to trước cổng khu tập thể phía ngoài bờ rào nhìn vào, trả lời các cô các bác: “Bác khỏe lắm ạ. Bác đi nhanh lắm ạ. Bác đã vào trong nhà rồi ạ”.
Gia đình Bác Hồ thăm đầu tiên đang quây quần quanh mâm cơm cuối năm đặt trên chiếc chiếu trải sát mặt nền. Trong khi mọi người hết sức ngạc nhiên chạy ra đón Bác, chị chủ nhà đẩy vội các bát đĩa thức ăn dở vào giữa mâm cho gọn rồi bưng mâm chạy ù xuống bếp.
Hồ Chủ tịch nhìn lên bàn thờ của gia đình lúc này nghi ngút khói hương, ngắm mâm ngũ quả, mấy đĩa bánh mứt, tỏ vẻ hài lòng. Bác quay lại hỏi chị chủ nhà:
- Cho Bác vào bếp, được không?
Trên cái bếp nhà anh thợ điện, nồi bánh chưng đang sôi. Dọc con sào gác trên cao, lủng lẳng mấy xâu thịt bò, thịt lợn mới mổ cùng vài chùm bánh chưng.
“Đấy là phần được tập thể chia cho. Còn nồi bánh chưng kia, nhà cháu làm thêm cho các cháu nhỏ thoải mái một chút trong mấy ngày nghỉ” – anh chủ nhà chắp tay trình với Bác.
Hồ Chủ tịch lần lượt thăm năm căn hộ liền kề: sau anh Táo là nhà ông Thẩm công nhân điện, nhà anh Khánh chuyên làm thợ đốt lò, nhà chị Huệ nhân viên tạp vụ, nhà bác Vân trước cũng làm ở Nhà máy điện Bờ Hồ nay vừa nghỉ hưu.
Anh Tổ trưởng công đoàn không rõ từ đâu vừa chạy tới, hai tay bưng chiếc ghế gỗ đặt chính giữa căn nhà mời Bác ngồi nhưng Bác Hồ vẫn đứng nói chuyện với công nhân. Mọi người hào hứng tranh nhau trả lời những câu Bác hỏi.
Mới Tết năm ngoái đây thôi, không ít gia đình còn phải chen chúc trong gian nhà lá hẹp thuê ở mãi Ô Chợ Dừa hoặc tận cuối phố Bạch Mai…, nay đều được quây quần về đây, gia đình nào cũng có phòng ốc đàng hoàng, không phải trả tiền thuê nhà.
Điện mới bắt xong đường dây, chưa nghe Công đoàn cho biết rồi đây tiền điện mỗi nhà một tháng phải trả mất bao nhiêu. Giáp Tết, Công đoàn có mổ bò, mổ lợn, nấu bánh chưng bán lại cho anh em với giá rẻ, mỗi nhà mua nhiều hay ít tùy thuộc số nhân khẩu trong gia đình. Dù vậy, nhà nào cần, có thể xin mua thêm. Năm nay không nhà người thợ nào là không có Tết…
Nghe đến đấy, Bác Hồ có vẻ vui. Ngoài sân, lúc này gần như tất cả mọi người trong khu lao động đã chạy tới chen lấn nhau chờ đón Bác. Bác Hồ bước ra khỏi nhà, đứng trên bậc hiên cao để cho mọi người cùng nhìn thấy.
Bác nói: “Thay mặt Trung ương và Chính phủ, tôi chúc Tết tất cả bà con, đoàn kết chặt chẽ, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, cố gắng thi đua và thực hành tiết kiệm, vui vẻ, mạnh khỏe, năm mới tiến bộ mới”.
Bác dặn các em thiếu nhi: “Các cháu phải chăm học, kính thầy cô giáo, vâng lời bố mẹ, anh chị, thương yêu nhau, ăn ở sạch sẽ”, rồi tự tay chia cho mỗi cháu một cái kẹo, miệng cười vui: “Quà Tết của Bác Hồ đây!”
Theo chương trình, tối nay ba mươi tháng Chạp Bính Thân, Bác còn đi thăm và chúc Tết một số nơi nữa, rồi trở về Phủ Chủ tịch kịp dự buổi trình diễn ra mắt của một đoàn nghệ thuật nước ngoài sang thăm nước ta cho mãi tới gần nửa đêm…
… Sáng sớm hôm sau, mùng một Tết Đinh Dậu, theo lời dặn, tôi đạp xe đến Phủ Chủ tịch thật sớm. Anh Vũ Kỳ, thư ký của Bác mời vào phòng tầng trệt cùng mấy anh em sẽ đi theo phục vụ Bác Hồ sáng nay uống chén trà, nhắm lát mứt mừng nhau năm mới, rồi ra sân chờ.
Đúng sáu giờ, Bác Hồ bước lên xe. Đoàn xe của Chủ tịch nước chỉ có hai chiếc. Sau xe của Bác, giản dị như mọi xe chở cán bộ cao cấp thời bấy giờ, chúng tôi ngồi chen nhau trên chiếc “com măng ca” (xe dã chiến hai cầu). Theo chương trình, sáng nay Bác đi thăm và chúc Tết khá nhiều nơi: nông dân, bộ đội, cán bộ miền Nam tập kết, Trường Nhi đồng miền Nam, Trại trẻ Kim Đồng nơi nuôi dạy các trẻ lang thang cơ nhỡ…
Sau khi hoàn tất chương trình thì đã gần trưa. Trên đường trở về nội thành, lúc đoàn đi ngang qua trước công trường xây dựng nhà máy trung quy mô (1), Bác Hồ bảo, cho Bác ghé vào thăm công nhân.
Việc này ngoài dự kiến, không có trong chương trình, mọi người hơi bất ngờ. Trong công trường sáng mùng Một Tết hơi vắng. Hầu hết công nhân xây dựng, phần lớn là thanh niên xung phong chuyển ngành, được mấy ngày nghỉ Tết đã về thăm quê gần hết.
Chỉ còn lại một số người, gia đình sống ở các tỉnh quá xa Hà Nội và các anh em cán bộ, công nhân miền Nam tập kết.
Trong các lán trại, đây đó một số người tụ tập nơi này uống trà, nơi kia đánh cờ tướng, một số nằm dài trên chiếc giường gỗ tạp chờ đến bữa cơm trưa. Bác Hồ lẳng lặng đi ngang qua, nhìn mấy dãy lán rồi thẳng xuống khu nhà bếp.
Hầu hết các lò bếp sáng nay lạnh tanh, mỗi một nơi duy nhất là đỏ lửa. Trên bếp, một nồi cơm to sắp chín, bên cạnh là cái chảo lớn nấu thức ăn đang bốc hơi.
Nhà máy cơ khí Quang Trung. (Ảnh: Tác giả cung cấp)
Bác Hồ bảo chị bếp mở nắp chảo cho Bác nhìn. Chị trưởng bếp vội thưa: “Công nhân về quê gần hết, còn lại công trường có mấy chục người, cho nên sáng nay chị em chúng cháu chỉ đun có mỗi một bếp này”.
Trong chảo là món thịt bò hầm với khoai tây, hành, cà rốt, su hào… Đó là món “chủ lực”, nói theo lời chị bếp trưởng. Ngoài ra, anh em còn có bắp cải tươi luộc, dưa hành, củ kiệu dùng với thịt lợn kho đông lạnh và bánh chưng…
- Trời ấm thế này, thịt kho đông có giữ được không? – Bác hỏi.
Được Bác Hồ trực tiếp hỏi chuyện, các chị cấp dưỡng vui mừng hớn hở lắm.
- Dạ, thưa Bác chúng cháu biết cách giữ ạ.
Bác hỏi tiếp:
- Hôm nay Tết, anh em được mấy bữa “tươi”, còn ngày thường thế nào?
Đến lượt các chị đầu bếp nhìn nhau lúng túng: “Dạ, dạ thưa Bác, chúng cháu làm đúng theo tiêu chuẩn ạ”.
Lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024 diễn ra từ ngày 28-31/3 tại Khu Du lịch Văn Thánh, TP.HCM sẽ giới thiệu hơn 400 món ngon ba miền Việt Nam cùng các chương trình văn hóa - nghệ thuật truyền thống.
Người Thái ở Thanh Hóa có ngôn ngữ, chữ viết cùng những sắc thái văn hóa riêng. Trong xu thế hội nhập, phát triển, văn hóa truyền thống của người Thái có sự tiếp biến, thay đổi cho nên cần bảo tồn gắn với phát huy bền vững bản sắc văn hóa của cộng đồng dân tộc thiểu số này.
Tối 22/3, tại Vịnh Thị Nại, TP Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức khai mạc Tuần lễ Thể thao, văn hóa và du lịch Bình Định 2024 (Amazing Bình Định Fest 2024).
Chiều 18/3, tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phan Ngọc Khuê tổ chức khai mạc triển lãm "Tranh truyện Hàng Trống", một trong những dòng tranh dân gian độc đáo và lâu đời trong văn hóa Việt Nam.
Cục thuế tỉnh Bắc Giang vừa ban hành Quyết định cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản đối với Công ty TNHH Cơ điện Yongxin.
Trả lời về mức chi trả bảo hiểm y tế cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM cho biết, mức hưởng BHYT từ 80-100% tùy theo đối tượng tham gia, theo thực tế chi phí điều trị tùy thuộc mức độ bệnh lý của mỗi người bệnh.
Tối 22/3, 12 giải thưởng Hồ Hảo Hớn năm 2024 đã được trao tại lễ kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024) tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM.
Dự án 14 tuyến xe buýt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với các điểm du lịch, mua sắm và bến xe trung tâm thành phố sẽ được triển khai trong thời gian tới.
Lực lượng Công an thu giữ chiếc va ly màu đen bên trong 26 gói nilon có chứa hơn 25.000 nghìn viên ma túy tổng hợp dạng thuốc lắc, có trọng lượng hơn 10kg.
Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết...
Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản.
Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY