Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) cho biết, dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) đã xuất hiện tại một số tỉnh, thành phố ở nước ta. Việc cần làm lúc này là các bộ, ngành liên quan phối hợp địa phương triển khai ngay các giải pháp phòng, chống dịch, ngăn chặn sự lây lan ra diện rộng.
|
Cán bộ thú y huyện Yên Ðịnh (Thanh Hóa) phun hóa chất tiêu độc, khử trùng chung quanh khu vực chôn lấp lợn bệnh. |
Nguy cơ lây lan nhanh
Theo báo cáo của Bộ NN và PTNT, tính đến ngày 28-2, DTLCP đã xảy ra tại 96 hộ, 33 thôn, 20 xã, 13 huyện của sáu tỉnh, thành phố gồm: Hưng Yên, Thái Bình, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Nội và Hà Nam, với tổng số lợn bị mắc bệnh và tiêu hủy gần 2.350 con.
Ðến ngày 1-3, DTLCP tiếp tục xuất hiện tại một hộ chăn nuôi ở tỉnh Hải Dương. Mặc dù, ngay sau khi phát hiện ổ dịch, các địa phương xử lý tiêu hủy toàn bộ số lợn bị mắc bệnh, đồng thời tổ chức vệ sinh, phun thuốc sát trùng khu vực có dịch, đường ra vào ổ dịch và các khu vực chăn nuôi, nhưng nguy cơ DTLCP lây lan nhanh là rất cao.
Theo Trưởng phòng Dịch tễ (Cục Thú y) Nguyễn Văn Long, nguyên nhân DTLCP lây nhiễm vào nước ta có thể là do: Việc buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là tại các tỉnh biên giới phía bắc vào dịp Tết Nguyên đán vừa qua. Lượng khách đi du lịch qua đường bộ, đường hàng không và đường biển vào Việt Nam rất lớn, nhất là từ các nước châu Á, hằng ngày có hàng nghìn người qua lại, thường có thói quen mang theo thực phẩm là thịt lợn cho nên có thể đưa mầm bệnh vào.
Ngành chăn nuôi chủ yếu chăn nuôi nhỏ lẻ, mật độ dày, khó hoặc không thực hiện đầy đủ, thường xuyên các biện pháp vệ sinh phòng bệnh. Thời tiết nắng ấm bất thường cũng tạo điều kiện để dịch phát sinh. Ngoài ra, vi-rút gây bệnh có khả năng lây lan chậm trong các đàn lợn nhiễm bệnh, làm lợn chết rải rác, gây khó khăn cho các hộ chăn nuôi, thú y cơ sở trong phát hiện sớm các ổ dịch.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, có một nguyên nhân nữa, đó là việc sáp nhập cơ quan thú y cấp huyện vào Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp khiến công tác phòng, chống dịch bệnh động vật còn lúng túng, kém hiệu quả. Một số địa phương chưa chủ động giám sát, nắm bắt thông tin và báo cáo tình hình dịch bệnh, không triển khai tiêm phòng vắc-xin, không xử lý các trường hợp vi phạm.
Mặt khác, mức hỗ trợ hộ chăn nuôi có lợn mắc bệnh dịch buộc phải tiêu hủy theo quy định hiện nay là 38.000 đồng/kg lợn hơi, thấp hơn so với giá thị trường, thủ tục thanh toán còn nhiều vướng mắc, lại kéo dài, dẫn đến việc người dân giấu lợn bị bệnh, bán chạy lợn bệnh, lợn nghi bệnh...
Ðồng bộ các biện pháp khống chế dịch
Ngày 1-3, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ NN và PTNT khẩn trương xử lý dứt điểm các ổ DTLCP, không để phát sinh ổ dịch mới. Thủ tướng yêu cầu tiêu hủy nhanh lợn bị bệnh; vệ sinh, phun thuốc, khử trùng; đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp mua bán, vận chuyển lợn bị bệnh; kiểm soát chặt các cửa khẩu; có cơ chế hỗ trợ tiêu hủy lợn; xử lý nghiêm các địa phương giấu thông tin dịch bệnh. Ðồng thời Thủ tướng Chính phủ sẽ trực tiếp phát động một chiến dịch toàn quốc ngăn ngừa DTLCP.
Ðể khống chế DTLCP, TP Hải Phòng đã xuất hơn bốn tỷ đồng phục vụ công tác phòng, chống dịch trên địa bàn, xử lý triệt để các ổ dịch. Tại Hà Nội, Chi cục Chăn nuôi và Thú y thành phố tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc nhập lợn từ các địa phương, nhất là tại các cơ sở giết mổ lớn ở các huyện Thanh Trì, Chương Mỹ, Mê Linh; đồng thời duy trì các chốt kiểm dịch nhằm ngăn chặn lợn nhập lậu, không rõ nguồn gốc vào thành phố.
Sở NN và PTNT tỉnh Hải Dương tăng cường tuyên truyền về tác hại của DTLCP, các dấu hiệu nhận biết, chẩn đoán phân biệt, biện pháp phòng bệnh chủ động cho người chăn nuôi. Chính quyền huyện Yên Ðịnh (Thanh Hóa) đã lập các chốt chặn 24/24 giờ, nghiêm cấm không để lợn ra vào khu vực có dịch...
Các địa phương chưa có dịch cũng triển khai nhiều giải pháp quyết liệt ngăn chặn DTLCP lây lan. Tại các tỉnh biên giới phía bắc, nhiều đoàn kiểm tra liên ngành đã được thành lập, giám sát chặt chẽ tại cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới đối với người và phương tiện vận chuyển xuất phát từ các nước có DTLCP nhập cảnh vào Việt Nam; kiểm soát chặt hoạt động buôn bán, vận chuyển động vật, sản phẩm động vật, không để lợn và các sản phẩm lợn từ các nước có DTLCP xâm nhập vào nước ta.
Tại TP Hồ Chí Minh, ngoài việc tăng cường ba đoàn kiểm tra liên ngành chốt chặn ở các khu vực cửa ngõ ra, vào thành phố, bốn chốt kiểm dịch cố định của Chi cục Thú y cũng được tăng cường thêm lực lượng để giám sát, lấy mẫu máu kiểm tra ngẫu nhiên tất cả các xe vận chuyển lợn từ miền bắc vào.
Theo Cục trưởng Thú y Phạm Văn Ðông, chính quyền, cơ quan chuyên môn các cấp cần chủ động kiểm tra các điểm buôn bán, giết mổ, trung chuyển lợn; thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc sau mỗi buổi họp chợ, mỗi ca giết mổ lợn; có biện pháp xử lý ngay khi phát hiện DTLCP. Khuyến cáo người dân không nhập lậu gia súc. Tiến hành rà soát, tiêm bổ sung các loại vắc-xin phòng bệnh để tăng cường sức đề kháng cho đàn lợn, không cho lợn ăn thức ăn thừa, chưa qua xử lý chín, bảo đảm thời gian và nhiệt độ tiêu diệt mầm bệnh.
Chủ động vệ sinh tại các cơ sở, vùng chăn nuôi lợn, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi. Ðối với trang trại, cơ sở chăn nuôi quy mô lớn cần tăng cường các biện pháp an toàn sinh học, thường xuyên phun thuốc sát trùng khu vực nuôi, khu vực chung quanh. Khi có lợn bệnh, nghi bị bệnh phải báo chính quyền và cơ quan chuyên môn để lấy mẫu bệnh phẩm; không được bán chạy, giết mổ, vận chuyển sản phẩm từ lợn, từ nơi đang có bệnh đi nơi khác. Ngoài ra, do DTLCP không lây truyền sang các vật nuôi khác, cho nên người chăn nuôi và tiêu dùng hết sức bình tĩnh, không hoang mang, tẩy chay thịt lợn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho người chăn nuôi.
Ðược biết, Bộ NN và PTNT cũng đang xem xét, đề xuất nâng mức giá hỗ trợ các hộ nông dân bị DTLCP sát với giá thị trường. Hy vọng với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, các doanh nghiệp, hộ chăn nuôi và người dân, thực hiện tốt các biện pháp nêu trên, chúng ta sẽ ngăn chặn, khống chế được bệnh DTLCP, bảo vệ sản xuất, đời sống của người dân.