Tỷ lệ nợ xấu đến cuối tháng 9 giảm xuống 8,61% từ mức 10,08%. Đây là số liệu Thống đốc Lê Minh Hưng vừa báo cáo trong phiên chất vấn ngày 17/11.
Lần đầu tiên đăng đàn trước Quốc hội, nợ xấu là một trong các câu chuyện được các đại biểu tại nghị trường tập trung đặt ra với vị tư lệnh ngành trong một ngày vừa qua. Từ nỗi nghi ngờ của đại biểu về con số nợ xấu đến những vướng mắc khó khăn khi Nghị quyết tạo ra một cơ chế thí điểm về xử lý nợ được thông qua ở kỳ họp Quốc hội trước, Thống đốc Lê Minh Hưng trả lời thẳng, làm rõ các vấn đề được đại biểu Quốc hội nêu và đưa ra các giải pháp khắc phục.
Nợ xấu thực sự là bao nhiêu?
Con số về nợ xấu theo báo cáo trước Quốc hội và tại Báo cáo 716 của Ủy ban Kinh tế theo đại biểu Bùi Văn Xuyền đoàn Thái Bình không giống nhau. Báo cáo 716 của Ủy ban Kinh tế thì nhận định thực chất nợ xấu vẫn còn cao, không phải 3%. Vị đại biểu này đã yêu cầu Thống đốc làm rõ để "cử tri yên tâm".
Khẳng định tại Nghị trường, Thống đốc cho biết số liệu mà Ngân hàng nhà nước cung cấp trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội đã nêu rõ là số liệu nợ xấu nội bảng. Cụ thể, đến cuối tháng 9 năm 2017 là tỷ lệ nợ xấu nội bảng của các tổ chức tín dụng ở mức 2,34%, giảm so với 2,46% vào cuối năm 2016.
Con số nợ xấu thứ hai được tính dựa trên đánh giá thận trọng một số khoản nợ có thể tiềm ẩn trở thành nợ xấu cộng với nợ xấu nội bảng và nợ xấu đã bán cho công ty VAMC.
Theo đó, thì nợ xấu của toàn hệ thống ngân hàng đến cuối tháng 9/2017 khoảng 566.000 tỷ đồng tức là giảm ròng 34.000 tỷ đồng so với con số 600.000 tỷ đồng vào cuối năm 2016. Tỷ lệ nợ xấu, các khoản tiềm ẩn trở thành nợ xấu so với tổng dư nợ cho vay vào cuối tháng 9/2017 là mức 8,61%, giảm so với con số 10,08% cuối năm 2016. Thống đốc khẳng định con số của NHNN với Ủy ban Kinh tế không có gì là khác nhau.
Xử lý nợ xấu sau Nghị quyết 42: Cải thiện nhưng vẫn vướng mắc
Cách đây gần 5 tháng, tại kỳ họp Quốc hội thứ 3 trước đó, Nghị quyết 42 đã chính thức được Quốc hội thông qua và được coi là văn bản pháp luật quan trọng hỗ trợ xử lý nợ xấu. Trả lời trước Quốc hội, Thống đốc cho biết ngay sau tháo gỡ của Nghị quyết 42, NHNN đã có chỉ thị toàn hệ thống, tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc mời đại diện của các bộ, ngành liên quan.
NHNN đã chọn 6 ngân hàng làm điểm từ nay đến cuối năm 2017 để đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu để làm cơ sở cho nhân rộng ra đối với các tổ chức tín dụng còn lại. Sáu ngân hàng này bao gồm Sacombank, ACB, BIDV, Techcombank, VietinBank và Agribank.
Thống đốc cho biết tổng số nợ xấu đã được xử lý từ đầu năm đến nay khoảng 78.000 tỷ đồng. Trong đó, từ ngày 15/8/2017 thì kết quả xử lý nợ xấu đến nay đạt được khoảng gần 15.000 tỷ đồng. Riêng VAMC dự kiến sẽ xử lý nợ xấu 20.000 tỷ đồng trong năm nay.
Từ trước 2013 đến nay tổng số nợ xấu mới xử lý được khoảng 60 ngàn tỷ. Còn nhớ tại kỳ họp thứ 3 trước đó, Thống đốc NHNN ước tính để xử lý khoảng 640 nghìn tỷ trong 6 năm tới, qua đó đạt được mục tiêu kiểm soát nợ xấu ở mức dưới 3%. Con số nợ xấu bình quân cần xử lý mỗi năm ước tính là gần 130 nghìn tỷ đồng. Kết quả như Thống đốc công bố đã hoàn thành 60%.
Theo như nhiều đại biểu cũng như đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, kết quả xử lý nợ xấu còn hạn chế và tình hình nợ xấu trong hệ thống ngân hàng thực tế vẫn còn ở mức cao. Đại biểu Nguyễn Văn Chiến đoàn Hà Nội cho rằng việc xử lý nợ xấu của một số ngân hàng chủ yếu dựa vào việc bán nợ cho VAMC và hiện cũng chưa có một thị trường sôi động về mua bán nợ xấu.
Thống đốc cũng thừa nhận vẫn còn nhiều vướng mắc, dù Nghị quyết 42 là một khuôn khổ pháp lý quan trọng và hữu ích. Tài sản đảm bảo khoản nợ liên quan đến một số vụ án mà các cơ quan pháp luật đang điều tra, xử lý và kê biên dù không số lượng lớn nhưng cũng là điểm nghẽn trong xử lý nợ. Hay như trường hợp khoản nợ có tài sản bảo đảm không đầy đủ hồ sơ pháp lý cũng tương tự.
Giải quyết các vướng mắc này theo vị Tư lệnh ngành đang là những nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên. Thống đốc cũng chỉ ra các giải pháp như phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, Tòa án các cấp, các cơ quan thi hành án để hoàn thiện hồ sơ pháp lý hay trên cơ sở những tài sản đã được nhận bàn giao thì có thể đưa vào xử lý trong thời gian sớm nhất.
