Không phải DN dệt may nào cũng nhận thức được giá trị của tài sản trí tuệ để giảm thiểu rủi ro, nâng cao năng lực cạnh tranh của mình khi Việt Nam gia nhập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương.
Vấn đề được đề cập tại Hội thảo: “Sử dụng công cụ sở hữu trí tuệ để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành dệt may Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế” do Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT), Bộ KH&CN, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) phối hợp tổ chức hôm qua, 6/5.
|
Ảnh minh họa. |
Tài sản vô hình - vô giá
Khảo sát của Brand Finance- một trong 3 công ty dịnh giá thương hiệu trên thế giới và là công ty duy nhất được cấp chứng chỉ ISO về lĩnh vực này cho thấy: Nếu như trên thế giới, tài sản vô hình đóng góp đến 53% giá trị DN thì ở Việt Nam, con số này chỉ là 38%.
Ông Nguyễn Tiến Mạnh- đại diện Brand Finance nhấn mạnh, đó chỉ là với các công ty hàng đầu có thương hiệu của Việt Nam. Không có tỷ lệ riêng cho ngành dệt may song với một ngành dệt may chủ yếu là gia công như Việt Nam thì theo đại diện của Brand Finance, các DN Việt Nam cần phải chú trọng nhiều hơn nữa trong việc đầu tư cho loại tài sản này.
Một số liệu được Brand Finance, đưa ra là trong năm 2015, Việt Nam đã thu hút được cam kết đầu tư nước ngoài trị giá 3,67 tỷ USD, khoảng 40% trong số đó dành cho ngày công nghiệp dệt may và may mặc.
“Rõ ràng các DN dệt may nước ngoài đang chọn Việt Nam đầu tư để hưởng lợi từ TPP…” ông Mạnh nhận định. Số liệu của Cục SHTT cho biết, đến nay mới có 30 trong tổng số 49 công ty thành viên của Vinatex có đăng ký nhãn hiệu với tổng số 265 đơn/214 văn bằng bảo hộ.
Con số của Vinatex đưa ra 266 nhãn hiệu (tính đến tháng 3/2016), tuy nhiên con số này trong tổng số bao nhiêu nhãn hiệu của ngành dệt may thì đại diện Vinatex cũng không khẳng định được.
Điều đáng nói là đăng ký bảo hộ quyền SHTT về nhãn hiệu được xem là thông dụng nhất (nó là dấu hiệu, là sự phân biệt hàng hóa dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau), nhưng cho đến nay vẫn có đến 19 trong tổng số 49 công ty thành viên của Vinatex vẫn không đăng ký bảo hộ nhãn hiệu.
Còn ở mức độ cao hơn, đăng ký bảo hộ quyền SHTT về kiểu dáng công nghiệp và sáng chế, với DN ngành dệt may Việt Nam vẫn là con số 0.
Theo ông Lê Ngọc Lâm, Phó Cục trưởng Cục SHTT, kiểu dáng công nghiệp trong dệt may không chỉ đơn thuần là các mẫu mã mà còn là chất liệu sợi, vải (như vải từ sinh nhiệt, dệt thông minh…) hay sáng chế là biện pháp công nghệ hữu hiệu để nhà sản xuất hàng dệt may vượt lên trong quá trình cạnh tranh…
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN, Cục trưởng Cục SHTT, ông Trần Việt Thanh cũng thừa nhận, việc sử dụng, khai thác cũng như định giá tài sản SHTT ở Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập.
Nhiều DN nói chung, trong đó có DN dệt may chưa nhận thức vai trò SHTT là công cụ quan trọng giúp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Bên cạnh đó, các cơ quan nhà nước cũng còn chậm ban hành những cơ chế hỗ trợ như định giá, thương mại hóa loại tài sản này. Do đó cũng chưa đưa SHTT thành ngành kinh tế thông dụng, có những đóng góp giá trị cao cho DN và của nền kinh tế…
Đừng để “nước đến chân mới nhảy”…
Trong số các DN đã đăng ký bảo hộ quyền SHTT về nhãn hiệu thì May 10 là DN dẫn đầu về số lượng nhãn hiệu được bảo hộ (55/266 nhãn hiệu- số liệu của Vinatex).
Đây là DN đầu tiên của ngành dệt may quan tâm đến vấn đề này từ rất sớm (năm 1992). “Khi đó chúng tôi mới đăng ký nhãn hiệu May 10 và được UBND TP hỗ trợ một nửa kinh phí…”, ông Thân Đức Việt, Phó TGĐ TCty May 10 nhớ lại.
Không chỉ đăng ký bảo hộ trong nước, năm 2008 DN này đã đăng ký thương hiệu May 10 tại EU và Hoa Kỳ và mới đây, năm 2016 thương hiệu này được đăng ký tại Bang Texas Mỹ.
Không chỉ quan tâm đến việc bảo hộ thương hiệu, DN này còn áp dụng nhiều giải pháp để bảo vệ thương hiệu và quyền lợi người tiêu dùng bằng các biện pháp chống hàng giả như áp dụng mã số mã vạch, sử dụng tem chống hàng giả với 3 cấp độ, đặc biệt công nghệ sợi chống hàng giả (sợi này được dệt và nhãn sử dụng, khi phóng đại lên 500 lần sẽ thấy logo, số điện thoại và tên công ty…)
Với sự đầu tư bài bản, hiệu quả kinh tế mang lại cho DN không hề nhỏ. Đây là DN có kim ngạch xuất khẩu đứng đầu Tập đoàn chiểm gần 10% kim ngạch xuất khẩu của cả tập đoàn. “Giờ đây nói đến sơ mi của Việt Nam là người ta nghĩ ngay đến May 10”, Phó TGĐ May 10 không giấu được tự hào.
Tuy nhiên, ông Việt cũng tỏ ra lấy làm tiếc khi nhiều DN hiện nay vẫn chưa quan tâm đến tài sản vô hình này mà chỉ khi có tranh chấp xảy ra mới nhận thấy việc đăng ký quyền SHTT quan trọng như thế nào.
“Bên cạnh chính sách hỗ trợ các DN trong việc bảo hộ thương hiệu, cần phải tuyên truyền sâu rộng tới các DN bảo vệ thương hiệu của mình bằng cách đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa của mình trong và ngoài nước…”, ông Việt đề nghị.
“Tôi có cảm giác các DN dệt may Việt Nam cứ đâm đầu kinh doanh mà quên đi đầu tư cho thương hiệu, khách hàng sẵn sàng trả giá cao hơn nếu sản phẩm có thương thiệu. Đã đến lúc các DN dệt may Việt Nam chuyển từ gia công theo mẫu thông số có sẵn để sản xuất thương hiệu gốc…”, đại diện Brand Finance đưa ra lời khuyên.