Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phòng vệ thương mại

Khó thi hành án đối với doanh nghiệp giải thể

Việt Nam đặt mục tiêu có 15 doanh nghiệp tư nhân vốn hóa 1 tỷ USD vào năm 2025

Vũng Tàu: Dự án Metropolitan bị bị kẹt trong vụ án hình sự, doanh nghiệp cầu cứu

Chân dung Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương Y Thanh Hà Niê Kđăm

Tây Ninh tập huấn các quy định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp

Đối mặt với áp lực từ hàng hóa nhập khẩu

Việt Nam hiện đã tham gia 14 hiệp định thương mại tự do (FTA), 13 hiệp định đã có hiệu lực. Đây là một con số chứng tỏ mức độ hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam, mang lại nhiều lợi thế cho hàng hóa Việt Nam. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập (VCCI) “nhiều cơ hội nhưng thách thức không nhỏ”.

Bà Trang phân tích, thách thức trước hết chính là cạnh tranh trên thị trường nội địa. Rà soát cho thấy, các nguồn cung hàng hoá vào Việt Nam cũng đồng thời là những nước bị kiện phòng vệ thương mại (PVTM) nhiều nhất trên thế giới. Ví dụ như Trung Quốc, nguồn nhập khẩu (NK) lớn nhất vào Việt Nam đã bị kiện hơn 1.550 vụ trong 25 năm (từ năm 1995). Rõ ràng rủi ro mà doanh nghiệp (DN) Việt Nam đang phải chịu trước nguồn hàng hoá NK nước ngoài rất lớn.

Đặc biệt, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang gặp khó khăn như hiện nay, xu hướng bảo hộ thương mại toàn thế giới tăng lên, Việt Nam càng có nhiều lý do để lo ngại. Nhất là những nguồn hàng dư thừa, tồn đọng sẽ chuyển sang Việt Nam theo nhiều cách.

“Rủi ro từ hội nhập đã bắt đầu được cảm nhận khá rõ ràng. Hàng hoá nhập vào Việt Nam cạnh tranh không lành mạnh, họ bán phá giá để cạnh tranh, lâu dài gây thiệt hại cho người tiêu dùng và nền kinh tế. Để đối phó, Tổ chức thương mại thế giới đã ghi nhận những công cụ giúp nền sản xuất nội địa chống lại những điều này, do đó, nhu cầu cần công cụ để bảo vệ nền sản xuất trong nước là rất cao”, bà Trang nói.

Ở chiều xuất khẩu (XK), hàng hóa Việt Nam cũng đang phải chịu sức ép gia tăng từ các biện pháp PVTM. Theo số liệu từ Cục PVTM (Bộ Công Thương), số lượng các vụ kiện PVTM đối với hàng hóa XK của Việt Nam đang ngày càng tăng. Số liệu cho thấy, đến hết tháng 9/2020, Việt Nam đối mặt với 189 vụ kiện nhưng chỉ sau 15 ngày, đến giữa tháng 10/2020, số lượng vụ kiện đối với hàng hóa Việt Nam đã lên đến 193 vụ, đứng thứ 15 trên thế giới.

PVTM là thực tế tất yếu

Ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục PVTM cho rằng, không khó lý giải cho việc hàng hóa XK của Việt Nam bị gia tăng các vụ kiện PVTM bởi PVTM là biện pháp tồn tại trong thương mại quốc tế khá lâu. Những nước càng hội nhập, càng tự do hóa thương mại thì sẽ đối mặt với việc sử dụng các biện pháp PVTM ngày càng nhiều, kim ngạch XK tăng cao thì phải đối mặt với nhiều vụ việc là điều bình thường. Khi hàng hoá của Việt Nam được ưu đãi trong các FTA với mức độ cắt giảm thuế quan lớn thì doanh nghiệp Việt có lợi thế XK hơn các nước khác, năng lực sản xuất tăng lên để theo kịp tiến độ XK hàng hóa… càng gặp nhiều nguy cơ với PVTM.

Do đó, ông Dũng lưu ý, DN cần phải coi biện pháp PVTM là thực tế tất yếu phải đối mặt, phải đặt vấn đề PVTM là một phần trong chiến lược kinh doanh của mình. Bởi chính các vấn đề liên quan đến biện pháp PVTM cũng là một yếu tố góp phần bảo vệ sản xuất trong nước và nguyên liệu đầu vào.

Bà Trang cũng đồng tình khi khẳng định, các cơ quan nhà nước không thể coi PVTM như một mục tiêu để xây dựng nhưng DN thì cần phải xây dựng chiến lược PVTM, phải coi đây là một vấn đề quan trọng trong xây dựng chiến lược phát triển DN. Nếu không coi trọng về PVTM, DN thường sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong cạnh tranh, không chỉ ở thị trường XK mà còn ngay chính thị trường trong nước.

Đề cập đến việc DN phải có bộ phận chú trọng đến vấn đề PVTM, bà Phạm Châu Giang, Phó Cục trưởng Cục PVTM chia sẻ 2 câu chuyện liên quan đến việc DN xuất hàng đi và “chịu trận” hoàn toàn trước thông tin hàng hóa bị áp thuế NK cao. Đó là chuyện một DN chuyên XK túi không dệt, khi ký hợp đồng XK đi không kiểm tra các vấn đề liên quan đến PVTM, chỉ khi đến hải quan nước bạn mới biết mặt hàng này đang bị áp thuế PVTM với mức thuế cao nhất (35%). Một DN khác khi xuất hàng sang một nước châu Âu, hàng chuẩn bị cập cảng nước ngoài mới biết mức thuế quan ưu đãi áp dụng cho mặt hàng của DN đã hết hạn ngạch ưu đãi.

“Khi có chuyện, DN gọi cho Bộ Công Thương thì chúng tôi cũng không biết phải làm thế nào để giúp, bởi nếu các nước đã đưa ra những biện pháp PVTM thì Bộ cũng không thể can thiệp được. Đó là lý do buộc DN khi đã tham gia kinh doanh cần hiểu biết, nắm bắt được ngành nghề, sản phẩm mình kinh doanh, sản xuất, luôn để ý đến các biện pháp PVTM với sản phẩm của mình để đối phó kịp thời” - bà Giang nói.