Không chỉ có sự tham gia của các tổ chức y tế, các cơ quan quản lý nhà nước mà vấn đề phòng chống tác hại của thuốc lá còn nhận được sự hỗ trợ về nguồn lực và chiến lược từ các tổ chức từ thiện. Tuy nhiên, các tổ chức này gần đây liên tục bị đặt dấu hỏi liệu quan điểm và chương trình hành động của họ có dựa trên cơ sở khoa học hay chỉ là duy ý chí?
Những quan điểm khác nhau về “chống thuốc lá”
Bất chấp những nỗ lực kêu gọi cai bỏ thuốc lá điếu vẫn luôn được phổ biến trong mọi ngõ ngách và trên chính từng bao thuốc lá thì theo dự báo của WHO, số người hút thuốc lá đến năm 2025 ước tính lên tới 1,299 tỷ người. Thực tế cho thấy những người hút thuốc lá trưởng thành bỏ được thuốc lá hoàn toàn chiếm tỷ lệ rất ít, nỗ lực bỏ thuốc lá của người hút thuốc gặp nhiều khó khăn và nhiều người đã thất bại kể cả khi sức khỏe của họ bị đe dọa nghiêm trọng và cai thuốc lá là y lệnh của bác sỹ.
Điều này giải thích cho câu hỏi vì sao đối với thuốc lá, những hoạt động mang tính tổng lực của toàn thể cộng đồng, xã hội trong suốt nhiều năm đều không thu được kết quả như kỳ vọng. Vài thập niên qua, chiến dịch phòng chống thuốc lá trên toàn cầu được tiếp sức mạnh mẽ khi thế giới xuất hiện những tỷ phú đô-la sẵn lòng chi tiền cho các hoạt động từ thiện.
Một số tổ chức từ thiện đặc biệt nổi bật trong phòng chống tác hại của thuốc lá có thể kể đến như Bloomberg Philanthropies, Melinda and Bill Gates Foundation. Trong đó, Bloomberg đã chi ít nhất 10 tỷ đô-la cho các hoạt động tài trợ và một phần đáng kể trong số đó dành cho mục tiêu chống thuốc lá tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Quan điểm của Bloomberg và các tổ chức từ thiện của mình khá cứng nhắc, theo đó với thuốc lá chỉ có “bỏ thuốc lá hay là chết”. Các chương trình hành động của họ đều chỉ nhắm đến mục tiêu vận động người hút thuốc bỏ hút hoàn toàn bên cạnh cương lĩnh đúng đắn là ngăn giới trẻ tiếp xúc và sử dụng thuốc lá hay các sản phẩm có chứa nicotine.
Vì quan điểm “bỏ thuốc lá hay là chết”, các tổ chức này sẵn sàng chi rất nhiều tiền cho những hoạt động chống thuốc lá. Tháng 12/2020, Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Philippines đã bị đề xuất tiến hành một cuộc điều tra do liên quan đến việc tổ chức này nhận tài trợ từ Quỹ Bloomberg và Liên minh Phòng chống Lao và bệnh Phổi Quốc tế (The Union).
Những tổ chức tư nhân quốc tế này vận động cho chính sách chống lại tất cả các sản phẩm thuốc lá hoặc có chứa nguyên liệu thuốc lá. Các khoản tài trợ này bị cho là được dùng để đổi lấy việc ban hành các chính sách cụ thể và được xác định trước đối với các sản phẩm thuốc lá hợp pháp. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính minh bạch và công bằng về mặt chính sách.
Cần cách tiếp cận mới để giảm thiểu tác hại của thuốc lá điếu
Từ nhiều năm nay, tại hầu hết các quốc gia trên thế giới, rất nhiều tiền của đã được chi cho mục tiêu giúp người hút thuốc cai thuốc lá. Thực tế cho thấy việc coi cai thuốc lá là con đường duy nhất đã không mang lại hiệu quả tích cực.
Vấn đề còn nằm ở chỗ nếu không giảm đáng kể số người hút thuốc lá đồng nghĩa với việc không thể ngăn chặn hay làm giảm đi những cái chết do thuốc lá gây ra. Theo như thông tin đăng tải ngay tại chính trang chủ của Bloomberg Philanthropies thì chết vì thuốc lá chiếm đến 1/10 số ca tử vong.
Thời gian qua, rất nhiều nghiên cứu nhằm phát triển những giải pháp thay thế đã được thực hiện và kết quả là sự ra đời của những sản phẩm thay thế thuốc lá điếu. Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là những sản phẩm như vậy.
Cần phải nói rõ thuốc lá điện tử hay thuốc lá nung nóng không được phát triển nhằm mục đích giúp người hút thuốc lá trưởng thành cai bỏ thuốc lá điếu, mà mục đích của sản phẩm là “giảm thiểu tác hại”, dù kết quả các nghiên cứu cho thấy có một tỷ lệ đáng kể người chuyển đổi từ thuốc lá điếu sang thuốc lá nung nóng đã cai thuốc lá điếu thành công.
Báo cáo năm 2020 của Ủy ban về Nghiên cứu độc tính của các chất hóa học trong thực phẩm, sản phẩm tiêu dùng và môi trường của Anh kết luận “nguy cơ tương đối của các tác động tiêu cực đến sức khỏe được kỳ vọng sẽ thấp hơn đáng kể” đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng, so với thuốc lá điếu đốt cháy.
Thêm vào đó, nội dung cập nhật vào tháng 2/2021 từ Tổ chức Y tế Công cộng Anh chỉ ra, tại Anh, thuốc lá điện tử là “phương tiện hỗ trợ phổ biến nhất được những người hút thuốc sử dụng để cai hút thuốc lá điếu đốt cháy” và “việc sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan tích cực đến nỗ lực cai thuốc lá điếu đốt cháy thành công”.
Trước đó, vào tháng 7/2020, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã thông qua việc tiếp thị thuốc lá nung nóng như một sản phẩm điều chỉnh nguy cơ (MTRP), đưa Hoa Kỳ vào danh sách gần 60 quốc gia cấp phép lưu hành thuốc lá nung nóng.
Đối với Việt Nam, sự cộng hưởng của việc không có chính sách và không thể kiểm soát buôn lậu đã dẫn đến tình trạng thị trường tràn ngập những sản phẩm thuốc lá điện tử nguy hại như hiện nay. Điều kiện hiện tại chưa cho phép để Bộ Y tế có thể tiến hành các nghiên cứu khoa học đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.
Tuy nhiên, những nghiên cứu được tiến hành bởi các nhà sản xuất hay các nghiên cứu độc lập được thực hiện bởi bên thứ ba đã được công nhận và công bố có thể coi là nguồn tham khảo quan trọng cho việc ban hành chính sách quản lý nhằm sớm đưa ra danh mục những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nằm trong định nghĩa của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá hiện hành, đồng thời sớm đưa ra tiêu chuẩn, quy chuẩn cho những sản phẩm đủ điều kiện tham gia vào thị trường.
Ngày càng có nhiều người hút thuốc lá điếu đang ủng hộ các giải pháp giảm thiểu tác hại dựa trên căn cứ khoa học. Trong khi đó, đã có 43/66 quốc gia tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chấp nhận thương mại hóa thuốc lá làm nóng.
Việc Cục Quản lý Dược & Thực phẩm Philippines (QLDTP) thừa nhận đã nhận tiền tài trợ từ tổ chức từ thiện tư nhân trong quá trình tham vấn cho Chính phủ xây dựng chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới đã dấy lên quan ngại về sự công bằng và minh bạch của chính sách.
Sở Y tế Hà Tĩnh phát hiện và xử lý vi phạm hành chính 9 cơ sở, trong đó phạt tiền: 7 cơ sở; Đình chỉ hoạt động 2 cơ sở do chưa đảm bảo điều kiện để thực hiện khám chữa bệnh, cung cấp dịch vụ y tế theo quy định.
Vietnam Dairy là triển lãm quốc tế chuyên ngành sữa và sản phẩm sữa duy nhất do Hiệp hội Sữa Việt Nam (VDA) chủ trì và tổ chức định kỳ 2 năm một lần tại Việt Nam.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngay đầu năm đã có nhiều dấu hiệu cho thấy cánh cửa mở rộng hơn cho xuất khẩu (XK) nông sản Việt trong năm 2024. Chưa kể, ngay bên lề Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đang diễn ra, đã có một sự kiện hội nghị dành riêng cho các nước XK nông sản, nhằm tìm kiếm những cách thức cạnh tranh XK công bằng nhất.
UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 818/QĐ-UBND về việc ủy quyền cho Sở Xây dựng Hà Nội giải quyết, tiếp nhận một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng thuộc thẩm quyền quyết định của UBND thành phố.
UBND tỉnh yêu cầu tiếp tục thực hiện quyết liệt cải cách TTHC, tạo điều kiện “tốt nhất, nhanh nhất, thuận lợi nhất” cho doanh nghiệp khi đầu tư vào Nghệ An.
Các hãng tàu nước ngoài được tự tăng phụ phí xếp dỡ tại cảng mà không cần giải trình lý do. Đây là hệ lụy ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu (XNK) Việt Nam. Trong tình thế xung đột Biển Đỏ vẫn đang tác động mạnh đến hàng hóa Việt thì việc tăng phụ phí của các hãng tàu đã làm cho DN Việt “khó chồng khó”.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.