Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 34 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 26 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 34°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 26°C

GS Ngô Bảo Châu: Ngoài học, cần có những đam mê

Sức khỏe - đời sống
09/09/2018 11:30
Nguyễn Mỹ
aa
Vừa qua, tại buổi giao lưu lễ ký kết thành lập “Tủ sách toán học VIASM”, GS Ngô Bảo Châu đã trả lời những câu hỏi, thắc mắc của sinh viên và người yêu toán. Đồng thời, trước những áp lực của kì thi THPT quốc gia, GS Ngô Bảo Châu cho rằng nên có nhiều kỳ thi khác nhau, bởi vấn đề của chúng ta hiện nay là chỉ có một kì thi…


Theo GS Ngô Bảo Châu, ngoài toán cần có những đam mê khác trong cuộc sống.
Theo GS Ngô Bảo Châu, ngoài toán cần có những đam mê khác trong cuộc sống.

Toán ứng dụng có xa xôi?

Tại lễ ký kết, trong 4 cuốn sách được xuất bản đầu tiên có một cuốn về toán học ứng dụng, xin Giáo sư cho biết, toán học ứng dụng có liên quan như thế nào đến những nghiên cứu của ông và toán học ứng dụng có vai trò, vị trí như thế nào trong cuộc sống?

- Về câu hỏi này, trước hết tôi cũng không thể nói nhiều vì bản thân tôi không phải là chuyên gia về toán học ứng dụng. Tuy vậy, không phải là tôi không quan tâm tới toán ứng dụng. Việc học toán ứng dụng góp phần thay đổi tư duy rất nhiều về những việc cần phải vận dụng trong cuộc sống. Tôi xin nói đến một nhà toán học là Johan Buch ở Mỹ. Ông có nói rằng trong lĩnh vực quản trị kinh doanh có rất nhiều người giỏi toán.

Đó là toán về vận trù hay những bài toán phải thực hiện trong quản trị kinh doanh. Và trong kỹ thuật, chúng ta cũng phải làm sao tính toán để đưa ra những kết quả tối ưu. Toán học ứng dụng rất khác với toán học lý thuyết vì với toán học lý thuyết thì chỉ có thể có một kết quả nhưng với toán học ứng dụng thì kết quả của ngày mai phải tốt hơn so với kết quả của ngày hôm nay.

Toán học lý thuyết thường quan tâm tới những khái niệm cần phải chứng minh. Trong khi đó, toán học ứng dụng không nhất thiết phải chứng minh mà thường là vận dụng các kiến thức toán học cho một nhu cầu nào đó. Có thể nói, cuộc sống rất cần đến toán học và nếu mọi người biết vận dụng các kiến thức toán học thì mọi công việc của họ sẽ đạt được nhiều kết quả như mong muốn. Tuy nhiên, việc thay đổi cho dạy và học toán ở Việt Nam nhằm hướng tới ứng dụng được thì còn rất nhiều việc phải làm.

Việt Nam có rất nhiều thành tích cao trong các cuộc thi Olympic Toán học quốc tế. Thế nhưng, mặt bằng chung toán học của chúng ta trong giáo dục đại học dường như chưa có bứt phá. Quan điểm của Giáo sư ra sao về thực tế này?

- Việc chúng ta có được nhiều thành tích toán học với quốc tế, trước hết phải nói đến công tác tuyển chọn và bồi dưỡng kiến thức của nước ta được tiến hành rất tốt. Còn với toán học trong giáo dục đại học chưa được như mong muốn do liên quan đến đội ngũ giảng dạy.

Thực tế là đa số các giảng viên không chỉ ngành toán chỉ tập trung vào việc dạy học mà chưa tập trung vào nghiên cứu để có công trình được công bố trên các tạp chí. Và gần đây, việc tính điểm cho giảng viên căn cứ vào những nghiên cứu được công bố là rất đáng hoan nghênh.

Cũng xin nói thêm là chất lượng dạy toán ở các đại học trọng điểm là rất tốt. Tuy nhiên, với một số nhóm trường thì chất lượng vẫn còn hạn chế. Nhiều trường chỉ có 20% giảng viên trình độ tiến sĩ và 5% là có công trình công bố trên các tạp chí thì làm sao có chất lượng dạy tốt được. Đầu vào của các trường có thể khá nhưng với chất lượng thầy có hạn thì đầu ra không được như mong muốn là chuyện đương nhiên.

Các kì thi nặng nề, áp lực

Giáo sư có nhận xét gì về chương trình toán học phổ thông của Việt Nam hiện nay?

- Trước hết, tôi không thể đưa ra đánh giá một cách sâu sắc nhưng về cơ bản, tôi tin là việc dạy toán ở bậc phổ thông ở nước ta là tương đối tốt và đã trang bị được những kiến thức cơ bản cho học sinh. Các em học sinh Việt Nam giải bài toán tốt hơn các nước khác. Kết quả tham dự Olympic Toán quốc tế của Việt Nam đạt được rất tốt, được cộng đồng quốc tế công nhận.

Tuy nhiên, hiện tại toán ứng dụng của chúng ta đang kém hơn so với các nước, chất lượng nghiên cứu Toán đại trà ở các trường ĐH ở Việt Nam còn yếu. Ở nước ngoài, chương trình Toán mang tính mở nên các em được học nhiều về Toán ứng dụng nên họ có cái nhìn khác hơn.

Trong khi toán học ứng dụng là mảnh đất đầy hứa hẹn, chính vì thế việc làm cấp thiết hiện nay là đổi mới dạy và học toán ở Việt Nam từ thay đổi giáo trình và cách học… nên chú trọng mô hình toán ứng dụng hơn là giải thích, chứng minh.

Tuy nhiên, sự đổi mới ở đây là có liều lượng chứ không nhất thiết phải giảm bớt hay đưa thêm ngay kiến thức vào bậc đại học. Và trọng tâm, việc dạy toán ở phổ thông là phải dựng được các mô hình toán học cho các ứng dụng cụ thể cùng các kiến thức cơ bản về xác suất và thống kê.

Sở dĩ chúng ta chưa có những đột phá bởi phương pháp dạy và học toán hiện nay khá thụ động, nặng về thi cử, khiến môn học nặng nề, tạo nhiều áp lực cho học sinh. Nhiều thanh, thiếu niên Việt Nam lớn lên, trải qua nhiều kỳ thi căng thẳng, đạt thành tích cao, nhưng vẫn không thực sự hiểu học toán để làm gì và toán học có vai trò gì trong cuộc sống hàng ngày.

Do đó, điều cần phổ biến, khích lệ, học sinh, sinh viên ngày càng quan tâm hơn tới toán ứng dụng. Trong khi đó, việc học toán đem đến một khả năng phát triển tư duy trên ba khía cạnh. Thứ nhất là khả năng diễn đạt, xây dựng ngôn ngữ. Thứ hai là sự logic và cuối cùng là khả năng tính toán nhanh nhạy. Bộ môn toán được đào tạo tốt chính là một nền tảng tạo nên sự phát triển của nền giáo dục nói riêng và sự phát triển về khoa học - kĩ thuật của Việt Nam nói chung.

Việc dạy và học toán ở cấp THPT hiện nay liệu có làm mất đi vẻ đẹp của toán học khi mà việc thi tốt nghiệp lại tập trung vào hình thức thi trắc nghiệm?

- Đúng là việc học và thi tốt nghiệp ở cấp THPT với môn toán và nhiều môn khác đang có sự khác nhau. Trong quá trình học, học sinh được học và thi theo hình thức tự luận nhưng khi thi tốt nghiệp lại hoàn toàn là trắc nghiệm. Việc tổ chức thi tốt nghiệp theo hình thức trắc nghiệm rõ ràng là tiết kiệm hơn nhưng chưa thể đánh giá hết năng lực của học sinh.

Đầu vào của các khoa toán nói riêng và đại học nói chung mà chỉ dựa vào kết quả thi trắc nghiệm của kỳ thi tốt nghiệp THPT chắc chắn là chưa đủ. Nói một cách hình tượng, đánh giá một con người như thế nào thì không thể dựa vào các chỉ số như chiều cao và cân nặng mà còn rất nhiều yếu tố khác.

Theo Giáo sư, làm sao để việc học toán trở nên say mê với người học?

- Đây là điều mà cá nhân tôi rất trăn trở. Để toán học trở nên hấp dẫn và thú vị hơn thì các bậc thầy phải có cách thức lôi cuốn học sinh trong các bài giảng. Còn với học sinh thì không chỉ là nắm vững lý thuyết và giải các bài tập một cách thuần túy mà phải coi việc học là một quá trình khám phá những kiến thức mới cho mình.

Ngay cả với những người học chuyên toán các bài toán đố cũng có những điều rất hay. Đó là những thử thách cho người làm toán. Cá nhân tôi từ bé cũng rất là thích toán và với nhiều bài toán chỉ giải được nếu có kiến thức rộng. Vì thế, phải cố mà học đến lúc giải được mới thôi. Những thách thức ban đầu phải vượt qua được thì mới có hứng thú đi tiếp.

Đa số phụ huynh có mục đích ngắn hơn là dài hạn

Theo Giáo sư, cần dung hòa ra sao giữa mục đích thi cử, niềm đam mê và phát triển tư duy toán học?

- Về mục đích phục vụ thi cử, chúng ta khỏi phải bàn. Còn về mục đích thứ hai, đó không gì khác là nhằm phát triển cho sự hoàn thiện con người. Tuy nhiên, đa số các bậc phụ huynh thường có mục đích ngắn hạn hơn là dài hạn. Vì thế, vai trò của người thầy là rất quan trọng. Các bậc phụ huynh trước mắt muốn con mình thi cử có kết quả.

Nhưng qua đó, việc phát triển tư duy logic và sáng tạo cũng cần nằm trong các bài toán đặt ra cho học sinh. Việc dung hòa giữa hai mục đích chính là nhiệm vụ, là sứ mạng của người thầy trong việc dạy toán cho học sinh.

Hơn 4 năm nay, mỗi lần về nước tôi đều trực tiếp giảng dạy cho các giáo viên chuyên toán. Đó là việc mà Bộ GD-ĐT và các địa phương sắp xếp, tổ chức cho tôi với họ. Tuy nhiên, tôi không chỉ quan tâm đến hệ thống các trường chuyên và rất mong muốn được giảng dạy, giao lưu với nhiều giáo viên khác. Vấn đề khó nhất chính là có đủ thời gian để làm việc đó hay không và nếu quay video để đưa lên YouTube thì không biết có ý nghĩa hay không? Dù sao thì được giảng dạy trực tiếp với tôi vẫn hứng thú và có ý nghĩa hơn.

Vậy theo ông, vấn đề của chúng ta hiện nay là gì?

- Tôi nghĩ vấn đề của chúng ta là chúng ta chỉ có kỳ thi, tất cả đều dựa vào kết quả của một kỳ thi. Chúng ta sai lầm là bắt các em học và luyện thi hùng hục, tiêu diệt hết cả bản năng khám phá của các em. Ngay cả việc học toán cũng có những bài toán đố, thử thách. Tôi thích toán từ lớp 6, lý do là không giải được bài, rất bực mình, tức nên cố giải được thì thôi.

Kỳ thi phổ thông quốc gia thi trắc nghiệm cũng khá hay nhưng nó có khuyết điểm. Nên thay chọn bốn đáp án abcd trở thành chuyện điền đáp án, như vậy sẽ loại trừ được việc loại đáp án dẫn đến tiêu cực của trắc nghiệm? Tôi chưa xem quy trình chấm trắc nghiệm bao giờ nên chưa có ý kiến.

Tôi cho rằng nên có nhiều kỳ thi khác nhau, trong đó có kỳ thi trắc nghiệm. Kỳ thi có thể do các trường ĐH tổ chức, tuyển sinh ĐH phải theo nhu cầu và sứ mệnh của mỗi trường vì người ta không thể chỉ dựa vào một thông số duy nhất. Trong cuộc sống cần phải biết cân bằng giữa đam mê của mình với những thứ khác. Không chỉ tập trung vào học toán, cần phải dành thêm nhiều thời gian cho những kiến thức khác mà trong đó có cả nghệ thuật.

Trân trọng cảm ơn Giáo sư về những chia sẻ!

bài liên quan
TP Biên Hòa: Khai mạc Hội thi Giáo viên làm Tổng phụ trách Đội giỏi cấp thành phố

TP Biên Hòa: Khai mạc Hội thi Giáo viên làm Tổng phụ trách Đội giỏi cấp thành phố

Hội thi Giáo viên làm Tổng phụ trách Đội giỏi cấp thành phố Biên Hoà với sự tham gia của 26 thí sinh. Hội thi diễn ra trong 2 ngày (từ 19 - 20/3).
Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Bộ GD&ĐT vừa ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BGDĐT ngày 6/3/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp THPT hiện hành.
Vụ chó dại tấn công tại Quảng Ninh: Tập trung cao độ cho công tác phòng, chống dịch

Vụ chó dại tấn công tại Quảng Ninh: Tập trung cao độ cho công tác phòng, chống dịch

Trước sự việc chó dại tấn công nhiều người, lãnh đạo UBND huyện Đầm Hà (Quảng Ninh) yêu cầu các xã, thị trấn phải tập trung cao độ cho công tác phòng chống dịch
Hà Nội cấp 151 ô tô công vụ cho các đơn vị trực thuộc

Hà Nội cấp 151 ô tô công vụ cho các đơn vị trực thuộc

Trong số 151 ô tô công vụ được cấp cho các sở, ban ngành, cơ quan tương đương, Hà Nội dành 25 xe cho riêng khối đơn vị sự nghiệp công lập.
Nhiều tiện ích mới sẽ được tích hợp trên ứng dụng VNeID

Nhiều tiện ích mới sẽ được tích hợp trên ứng dụng VNeID

VNeID có thể sẽ được tích hợp thêm các dịch vụ về ngân hàng, mua sắm, thanh toán, giáo dục, y tế...ngoài những tiện ích đã có trước đó.
Bảo đảm điều kiện học tập cho học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Bảo đảm điều kiện học tập cho học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 1385/CĐ-TTg ngày 20/12/2023 về tăng cường, bảo đảm các điều kiện ăn, ở, sinh hoạt và học tập cho trẻ em mầm non, học sinh nội trú, bán trú, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Mới nhất
Đọc nhiều
Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Hành vi này của Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa đã bị UBND tỉnh Hải Dương xử phạt nghiêm minh.
Công ty TNHH Cơ điện Yongxin nợ hơn 5 tỷ đồng tiền thuế

Công ty TNHH Cơ điện Yongxin nợ hơn 5 tỷ đồng tiền thuế

Cục thuế tỉnh Bắc Giang vừa ban hành Quyết định cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản đối với Công ty TNHH Cơ điện Yongxin.
Bệnh nhân chạy thận nhân tạo có thể được hưởng BHYT lên đến 100%

Bệnh nhân chạy thận nhân tạo có thể được hưởng BHYT lên đến 100%

Trả lời về mức chi trả bảo hiểm y tế cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM cho biết, mức hưởng BHYT từ 80-100% tùy theo đối tượng tham gia, theo thực tế chi phí điều trị tùy thuộc mức độ bệnh lý của mỗi người bệnh.
Tin bài khác
Bức thư của Bác Hồ căn dặn 3 điều gửi tới Hội nghị cán bộ ngành Y tế tháng 2/1955

Bức thư của Bác Hồ căn dặn 3 điều gửi tới Hội nghị cán bộ ngành Y tế tháng 2/1955

Ngày 27/2/1955, nhân dịp tổ chức Hội nghị cán bộ Y tế, Bác Hồ đã gửi thư cho Hội nghị căn dặn ba điều.
Lễ hội Nguyên tiêu và Đêm thơ Việt Nam 2024: Vần xưa vang bóng – Điệu mới giao hòa

Lễ hội Nguyên tiêu và Đêm thơ Việt Nam 2024: Vần xưa vang bóng – Điệu mới giao hòa

Với người yêu thơ, đêm thơ Nguyên tiêu là một sự kiện quan trọng, một ngày lễ ý nghĩa, không thể thiếu mỗi dịp xuân về.
“Yêu thương con người trước khi trở thành bác sĩ”

“Yêu thương con người trước khi trở thành bác sĩ”

Bác sĩ (BS) Đỗ Doãn Bách - Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội luôn tâm niệm, phải học cách yêu thương con người trước khi trở thành một BS, khi đó sẽ có vô vàn cách thức để cứu chữa người bệnh.
Nắng nóng ở TP Hồ Chí Minh ngày càng gay gắt

Nắng nóng ở TP Hồ Chí Minh ngày càng gay gắt

Sau vài ngày dịu bớt, nắng nóng tại TP Hồ Chí Minh và Nam Bộ đã quay trở lại với cường độ gay gắt và có xu hướng tăng cường độ.
"Ngôi nhà chung ngành Y chứa biết bao trái tim, khối óc nhân ái"

"Ngôi nhà chung ngành Y chứa biết bao trái tim, khối óc nhân ái"

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, ngôi nhà chung ngành Y chứa biết bao trái tim, khối óc nhân ái, tài năng, luôn tràn đầy nhiệt huyết, tận tâm vì nghề, cùng nhau hướng tới mục tiêu nâng cao sức khỏe người dân cả về thể chất và tinh thần; Viết tiếp những kỳ tích của nền y học nước nhà.
Hơn 400 món ăn ba miền tại Lễ hội văn hóa ẩm thực

Hơn 400 món ăn ba miền tại Lễ hội văn hóa ẩm thực

Lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024 diễn ra trong 4 ngày, từ ngày 28 đến ngày 31-3 tại Khu Du lịch Văn Thánh, TP Hồ Chí Minh.
Khai mạc lễ hội Đền Cô Tân An

Khai mạc lễ hội Đền Cô Tân An

Sáng 26/2 (tức 17 tháng Giêng), UBND xã Tân An, huyện Văn Bàn tổ chức khai hội Đền Cô Tân An năm 2024.
TP Hồ Chí Minh khởi động Tháng Thanh niên 2024 với nhiều hoạt động sôi nổi

TP Hồ Chí Minh khởi động Tháng Thanh niên 2024 với nhiều hoạt động sôi nổi

Hơn 1.000 bạn trẻ TP Hồ Chí Minh tham gia các hoạt động ra quân Tháng Thanh niên 2024 chủ đề "Thanh niên xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng".
Tri ân những "thiên thần áo trắng"

Tri ân những "thiên thần áo trắng"

Tối nay (26/2), tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) sẽ diễn ra chương trình tôn vinh Thầy thuốc Việt Nam và trao giải cuộc thi viết "Sự hy sinh thầm lặng" lần VI.
Hơn 400 công ty dệt may tham gia triển lãm quốc tế tại TP Hồ Chí Minh

Hơn 400 công ty dệt may tham gia triển lãm quốc tế tại TP Hồ Chí Minh

Theo Cục Xúc tiến thương mại, việc hỗ trợ tìm đơn hàng mới cho doanh nghiệp dệt may là một trong những nỗ lực mà Chính phủ, Bộ ngành rất quyết tâm.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY