Chương trình giáo dục PT mới sẽ áp dụng nhiều cách giảm tải trong đó tập trung vào việc đổi mới cách dạy và cấu trúc lại nội dung.
Tin nên đọc
Quá tải sĩ số: Thách thức khi triển khai chương trình mới
Chương trình mới, tư duy cũ
Lo chất lượng giáo viên cho chương trình giáo dục mới
Kiến nghị lùi 2 năm triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới
Tập trung giảm tải nội dung
Theo các chuyên gia, xét về tổng thể, số môn học trong dự thảo chương trình giáo dục phổ thông mới có vẻ nhiều do có thêm nhiều môn học mới, bao gồm những môn học được đặt lại tên, các môn được tích hợp (Khoa học tự nhiên, xã hội) và môn học mới được bổ sung (hoạt động trải nghiệm sáng tạo).
Ở cấp Tiểu học, các môn học bắt buộc gồm: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ 1, Đạo đức, Giáo dục lối sống, Tự nhiên và xã hội, Lịch sử và Địa lý, Khoa học, Tin học và Công nghệ, Giáo dục thể chất, Nghệ thuật. Các môn học bắt buộc đối với cấp THCS gồm: Ngữ Văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục công dân, Khoa học tự nhiên, Tin học, Công nghệ, Giáo dục thể chất, Lịch sử và Địa lý, Nghệ thuật. Môn tự chọn bao gồm Tiếng dân tộc thiểu số và ngoại ngữ 2. Đối với cấp THPT, các môn bắt buộc giảm xuống còn 5 môn, gồm: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh.
 |
| Ảnh minh họa. |
Đặc biệt, môn học Lịch sử và Địa lý sẽ có thay đổi hoàn toàn mới so với chương trình hiện hành. Đây sẽ là môn học tích hợp giữa môn Lịch sử và Địa lý nhằm tạo tiền đề phân hóa cho hai môn học độc lập ở cấp THPT. Trước lo ngại về yếu tố dạy tích hợp, GS.TS Phạm Hồng Tung, Chủ biên môn Lịch sử và Địa lý cho biết, các phương thức tích hợp sẽ tùy theo yêu cầu của nội dung chuyên môn và tâm lý lứa tuổi.
“Một trong các phương thức tích hợp quan trọng của môn học này là tích hợp liên môn, nói cách khác là những khối kiến thức gần nhau sẽ được đặt cạnh nhau để soi sáng cho nhau. Hoặc giáo viên có thể tích hợp theo chủ đề lớn như chủ đề về đô thị, biển đảo… Điều quan trọng là học sinh vận dụng kiến thức ấy đi vào lĩnh vực nghề nghiệp sau này của mình thế nào, đó là kỳ vọng của chúng tôi, GS.TS Tung cho biết.
Một trong những thay đổi đóng vai trò then chốt trong mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT chính là hệ thống các trường sư phạm - đây là “cỗ máy cái” đào tạo giáo viên. Vấn đề đổi mới trong đào tạo giáo viên không phải là đơn giản. Gần như tất cả các môn học sẽ đổi mới về nội dung kiến thức và phương pháp dạy học. Với trình độ giáo viên tốt nghiệp từ các trường sư phạm theo chương trình đào tạo giáo viên trước đây thì khó mà dạy nổi chương trình mới. Do đó, đổi mới cơ bản nhất của giáo dục Việt Nam chính là đổi mới trước tiên chương trình đào tạo sư phạm để đáp ứng sự đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
Về công tác chuẩn bị đội ngũ giáo viên đáp ứng chương trình GDPT mới, GS. Nguyễn Minh Thuyết cho biết, ngay từ khi bắt tay vào xây dựng chương trình mới, Bộ GD&ĐT đã hết sức quan tâm kiểm tra, điều tra đội ngũ giáo viên hiện nay về số lượng giáo viên nói chung/ số lượng từng cấp học, môn học; rà soát xem các giáo viên họ còn cần những gì về phương pháp dạy học và các mặt khác. Trong chuẩn bị giáo viên, Bộ cũng tính toán lại quy hoạch đào tạo sư phạm và bồi dưỡng dần cho giáo viên những phương pháp dạy học mới.
Giảm tải bằng việc đổi mới cách dạy
Một số ý kiến cho rằng, số môn học trong dự thảo chương trình GDPT mới quá nhiều, có vẻ ôm đồm và tham vọng, nhiều môn học mới... Chương trình mới sẽ hiệu quả hơn nữa nếu giảm kiến thức và tôn trọng sự phát triển toàn diện của trẻ.
Liên quan đến vấn đề này, GS. Nguyễn Minh Thuyết- Tổng chủ biên chương trình GDPT mới cho biết, sẽ có nhiều cách giảm tải như: giảm bớt kiến thức khó, tổ chức lại nội dung, tích hợp, thay đổi phương pháp dạy học, đổi mới sách giáo khoa (SGK)...
Ví dụ về việc tổ chức lại nội dung, điển hình như môn Lịch sử. Chương trình Lịch sử của cả ba cấp khác với chương trình trước đây ở chỗ hầu như không thiết kế đồng tâm từ thấp lên cao. Trong đó, cấp Tiểu học chủ yếu dạy lịch sử thông qua các câu chuyện lịch sử; THCS dạy thông sử; THPT không lặp lại thông sử nữa mà có hệ thống các chủ đề và chuyên đề về lịch sử thế giới, lịch sử khu vực Đông Nam Á và lịch sử Việt Nam. Một cách tổ chức lại nội dung nữa là tích hợp.
Thay vì học 3 môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, chúng ta xây dựng môn học mới là Khoa học tự nhiên. Chương trình môn Khoa học tự nhiên được xây dựng dựa trên sự kết hợp của 3 trục cơ bản là: Chủ đề khoa học - Các nguyên lý/khái niệm chung của khoa học - Hình thành và phát triển năng lực. Trong đó, các nguyên lý/khái niệm chung sẽ là vấn đề xuyên suốt, gắn kết các chủ đề khoa học của chương trình.
Trước băn khoăn rằng, vấn đề quá tải không phải do chương trình mà do SGK, GS. Nguyễn Minh Thuyết khẳng định nguyên nhân do cả chương trình, SGK và cách dạy. Theo đó, muốn SGK không quá tải thì trước hết phải tập huấn cho người viết sách. Người viết, người thẩm định SGK phải bám sát yêu cầu cần đạt trong chương trình. Bên cạnh đó, sắp tới không chỉ có một mà nhiều sách SGK, nên quá tải hay không cũng là một yếu tố cạnh tranh và các tác giả viết sách phải cân nhắc.
Theo Đại đoàn kết, Báo Hải quan
