Hà Nội 22 °C
TP Hồ Chí Minh 27 °C
Hải Phòng 23 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 21 °C
  • Hà Nội Hà Nội 22°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 27°C
  • Hải Phòng Hà Nội 23°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 21°C

Nông phu mê mải với “hồn” đá ong xứ Quảng

Nhà nước và Pháp luật
03/02/2019 08:05
Thắng Mỹ
aa
Bất kể ngày nắng hay ngày mưa, ông Nguyễn Tâm (SN 1952, ngụ thôn Phước Sơn, xã Đức Hiệp, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi) vẫn cần mẫn, cặm cụi, miệt mài với nghề đá ong đã gắn bó với ông gần 50 năm qua.


Ông Tâm đã gắn bó với nghề khai thác đá ong tròn 47 năm.
Ông Tâm đã gắn bó với nghề khai thác đá ong tròn 47 năm.

47 năm theo nghề xưa cũ

Dưới chân núi Vom (xã Đức Hiệp), một cái chòi nhỏ được ông Tâm dựng lên để nghỉ ngơi mỗi lúc mệt nhọc sau những giờ đồng hồ khai thác đá ong ở xung quanh khu vực này. Ông bảo, núi Vom là nơi có nhiều đá ong của tỉnh Quảng Ngãi và ngay từ thời trai trẻ, ông đã đến đây khai thác đá ong. Tính đến nay, cái nghề này đã theo ông tròn 47 năm.

Theo ông Tâm, ở khu vực này, từ xưa đến nay, người khai thác đá ông dùng 2 dụng cụ để hành nghề là cái rìu lưỡi dày và cái dố (theo tiếng địa phương) để gò đẽo thành hình viên đá ong. Những người khai thác đá ong được gọi là thợ đá, nghĩa là phải có kỹ thuật, có tay nghề như thợ mộc, thợ nề...

Khai thác đá ong là nghề cực nhọc vô cùng. Để có được những viên gạch đá ong vuông thành sắc cạnh, người thợ đá phải làm rất nhiều công đoạn. Có chỗ đá nhô hẳn trên mặt đất, có chỗ lại chìm sâu hàng mét dưới lớp đất màu. Thăm dò và tìm được nguồn đá rồi người thợ phải có sự khéo léo cũng như sự thuần thục nhất định với cái rìu, cái dố để chẻ, nếu không khéo viên đá sẽ bị hỏng ngay.

Đá ong có 3 lớp. Lớp trên cùng gọi là đá bản, tiếp theo là đá thân và cuối cùng là lớp đá chân. Chỉ đến lớp chân mới lấy được những viên gạch có độ cứng, độ chịu lực tốt nhất. Hàng ngày, ông Tâm cong gập lưng như một cánh cung, bụng hóp lại, cổ dướn lên, dồn hết lực vào đôi tay cầm những dụng cụ hành nghề mà đẽo xuống lớp đá cứng.

“Mùa đông còn đỡ, chứ mùa hè thì quần áo lúc nào cũng ướt rượt mồ hôi. Nói không ngoa, mỗi viên gạch đá ong đều thấm đẫm mồ hôi của những người thợ đá”, ông Tâm chia sẻ.

Ông Tâm bảo, trước đây, khi còn nhiều sức lực, mỗi ngày ông có thể chẻ được từ 40 - 50 viên đá, nhưng bây giờ tuổi đã cao nên chỉ khai thác được từ 10 - 15 viên. Dù vậy, hiện giờ giá đá ong đang ở mức khá cao, từ 25.000 - 30.000 đồng mỗi viên vì nguồn cung đang hiếm dần, nên mỗi ngày cũng cho ông thu nhập từ 250.000 - 300.000 đồng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đá ong có tên khoa học là laterit, loại đá có chứa đến vài chục phần trăm sắt. Đặc tính của đá ong là ở dưới nước sâu là mềm, thấm nước vì có nhiều lỗ hổng. Nhưng khi đào và đưa lên mặt đất thì kết dính và tạo thành đá rắn chắc.

Tuy vậy, xưa kia đá ong thường được quan niệm là gắn với sự nghèo. Người nghèo mới phải tận dụng thứ đất đá khắc nghiệt của thiên nhiên, có sẵn xung quanh ấy để xây nhà dựng cửa, khỏi phải đi mua. Nhưng cũng chính nhờ thế, ngày nay mới có được những ngôi nhà đá ong hàng trăm năm tuổi. Đó là không gian sống đã tưới tắm tâm hồn bao nhiêu người.

Ông Tâm đang khai thác đá ong.
Ông Tâm đang khai thác đá ong.

Bây giờ, một số người có tiền và ưa hoài cổ thì thay vì xây những ngôi nhà cao tầng bề thế đã tìm về nét xưa cũ, chọn đá ong làm vật liệu để dựng nhà cửa. Những viên đá ong xù xì, lồi lõm được đẽo một cách sơ sài xưa kia, giờ được chọn kỹ, mài phẳng. Khi xây thành tường vừa đảm bảo độ phẳng mà vẫn toát lên vẻ mộc mạc, giản dị.

“Đặc tính của nhà đá ong là mùa hè thì mát mẻ như được ở trong hầm sâu, còn mùa đông lại ấm áp do chất đá dày, ngăn chặn sự thoát nhiệt. Ai có được ngôi nhà như thế đều tự hào lắm. Và mặc nhiên người ta sẽ đoán ngay chủ nhân là người giàu có, chịu chơi. Tôi vừa giao 2.000 viên đá cho một đại gia ở Quảng Nam để về xây nhà”, ông Tâm cho biết.

“Cái còn lại là giá trị”

Theo ông Tân, khoảng 20 năm trở về trước, khu vực này có nhiều người làm nghề đá ong, đặc biệt là lớp thanh niên trai trẻ có sức khỏe. Tuy nhiên bây giờ, cái nghề này dường như bị lãng quên. Quanh vòng quanh núi Vom này, hiếm hoi lắm mới tìm được người làm nghề như ông.

“Mức thu nhập hiện tại khá hơn xưa nhiều. Tuy nhiên, một thời gian dài trước đây vì giá không cao nên hầu hết người ta bỏ nghề. Cái nghề này đã ăn vào máu tôi nên tôi không bỏ được. Hễ nghỉ một vài hôm là lại nhớ nghề, thấy thiếu cái gì đó, thế là lại cầm dụng cụ đi làm”, ông Tâm bộc bạch.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày nay, trong những công trình xây dựng, vật liệu đá ong không còn được chuộng dùng như trước nữa. Lý do là vật liệu hiện đại cho người dân nhiều sự lựa chọn khác nhau, phù hợp với khả năng kinh tế của mỗi gia đình. Và nhất là tiền công khai thác đá ong cao. Đá ong đã trở thành nguồn vật liệu đắt tiền so với vật liệu xây thông thường.

“Bây giờ sức khỏe tôi cũng hạn chế nên không biết theo nghề được bao lâu nữa. Nhưng tôi nghĩ, với nghề gì cũng vậy, cái còn lại là giá trị của nó. Đối với cái nghề này thì đó là những công trình bằng đá ong sẽ mãi trường tồn cùng thời gian”, ông Tâm chia sẻ.

Hiện nay, ở nhiều vùng miền nước ta, khi vào những ngõ xóm sẽ thấy những tường nhà đá ong, những đình làng xây bằng đá ong với một vẻ đẹp mộc mạc, thuần khiết. Đã có không ít những tay nhiếp ảnh tốn biết bao thời gian, kiểu máy để đặc tả nét xù xì, thô ráp của đá ong khi bắt nắng trở nên vàng rực rỡ, hay vẻ thâm trầm, bí ẩn của mắt đá trải qua mưa nắng, thời gian…

Vậy nên, khi nghe những tâm sự của ông Tâm về nghề, về sự vắng dần của đá ong trong các công trình xây dựng, chúng tôi chợt thấy chạnh lòng khi nghĩ đến một ngày nào đó nghề này sẽ vắng bóng trong xã hội ngày càng hiện đại.

bài liên quan
Phim tài liệu Việt chật vật “phủ sóng” khán giả

Phim tài liệu Việt chật vật “phủ sóng” khán giả

Dù phim tài liệu có nhiều bước tiến, thế nhưng, để thu hút nhiều khán giả xem, nhất là phim lại “đổ bộ” ra rạp chiếu thương mại là điều không hề dễ dàng. Trước sự phát triển mạnh mẽ của phim truyền hình cũng như sự đổ bộ của các phim nước ngoài, phim tài liệu Việt Nam đang phải chật vật tìm đường “phủ sóng” khán giả.
NSƯT Chí Trung và

NSƯT Chí Trung và 'lời nguyền' quanh vai Táo Giao thông

NSƯT Chí Trung cho biết, anh vẫn sẽ tiếp tục tham gia Táo Quân nếu có kịch bản hay và vai diễn phù hợp. Trước đó, dù 3 - 4 lần Chí Trung từ chối, đạo diễn Đỗ Thanh Hải vẫn quyết thuyết phục anh ở lại.
Du lịch cộng đồng: Lo ngại đánh đổi bản sắc bằng… tiền mặt

Du lịch cộng đồng: Lo ngại đánh đổi bản sắc bằng… tiền mặt

Trong du lịch cộng đồng, khi nhiều du khách yêu cầu những dịch vụ bên ngoài văn hóa bản địa như karaoke, đồ ăn Tây…, thì nhiều người dân địa phương cũng không ngần ngại bổ sung, đáp ứng ngay nhằm làm hài lòng khách, kiếm thêm lợi nhuận. Nhưng vô hình chung, những hành động tự phát này góp phần làm phai mờ bản sắc văn hóa vùng miền, làm “biến chất” du lịch cộng đồng.
Khoảng lặng phía sau những trận cầu rực lửa

Khoảng lặng phía sau những trận cầu rực lửa

Trận chung kết lượt về AFF Cup 2018 đã khép lại với thành công của bóng đá Việt Nam bằng chiếc cúp vô địch đã được đặt sẵn tại SVĐ Mỹ Đình.
“Vương miện” cho người đẹp lỡ hẹn Hoa hậu Hoàn vũ 2018

“Vương miện” cho người đẹp lỡ hẹn Hoa hậu Hoàn vũ 2018

Cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ năm 2018 trong tuần qua đã khép lại với vương miện được trao cho thí sinh đến từ Philippines Catriona Gray. Tuy nhiên, có một cô hoa hậu khác dù không một ngày được mang tư cách thí sinh nhưng vẫn thu hút sự chú ý của dư luận và truyền thông thế giới, đó là cô Marie Esther Bangura - Hoa hậu Sierra Leone.
Nổi tiếng

Nổi tiếng 'siêu tốc' - cái bẫy nhấn chìm 'sao'?

Sự nổi danh nhanh chóng, gặt hái nhiều thành quả vật chất, được hâm mộ... khiến rất nhiều bạn trẻ nung nấu con đường dùng mạng xã hội để tiến thân. Thế nhưng, mặt trái của nó không hề hấp dẫn như thế.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Ngày 27/2, các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Hà Giang đồng loạt tổ chức ngày hội giao quân.
Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2

Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2

Kỷ niệm 69 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2024), Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam đã đến thăm và chúc mừng các y bác sỹ đang công tác tại Bộ Y tế và một số bệnh viện.
Nghệ An: Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 02 ước tăng 5,96% so với cùng kỳ

Nghệ An: Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 02 ước tăng 5,96% so với cùng kỳ

Thông tin được Giám đốc Sở KH&ĐT Phạm Hồng Quang đưa ra tại phiên họp thường kỳ tháng 2/2024 của UBND tỉnh Nghệ An.
Đồng Nai: Đại diện Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Đồng Nai: Đại diện Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Ngày 27/2, Nhà báo Huỳnh Ngọc Hiếu – Trưởng Đại diện Văn phòng Đông Nam Bộ, Báo Pháp luật Việt Nam làm trưởng đoàn đã đến thăm và chúc mừng Sở Y tế và Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Công an tỉnh Đắk Nông khen thưởng các đơn vị bắt nóng các đối tượng cướp giật tài sản

Công an tỉnh Đắk Nông khen thưởng các đơn vị bắt nóng các đối tượng cướp giật tài sản

Trước đó, Công an thành phố Gia Nghĩa phối hợp các đơn vị liên quan, Công an huyện Tuy Đức, Công an xã Đắk Ngo tổ chức truy nóng các đối tượng.
Đồng Nai triển khai nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số

Đồng Nai triển khai nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số

Mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu suất phục vụ lĩnh vực CĐS và cải thiện hạ tầng công nghệ thông tin của các cơ quan nhà nước.
1.500 tân binh Hà Tĩnh lên đường tòng quân

1.500 tân binh Hà Tĩnh lên đường tòng quân

Sáng nay (26/2), 1.500 thanh niên ưu tú của Hà Tĩnh lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, công an nhân dân (CAND).
Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá dự Lễ giao, nhận quân tại huyện Hậu Lộc

Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá dự Lễ giao, nhận quân tại huyện Hậu Lộc

Năm 2024, tỉnh Thanh Hóa được giao chỉ tiêu tuyển chọn và gọi 3.650 công dân nhập ngũ vào Quân đội; 441 công dân nhập ngũ vào Công an.
Chi tiết tiền lương và phụ cấp chức vụ của lực lượng Công an nhân dân năm 2024 chính xác nhất

Chi tiết tiền lương và phụ cấp chức vụ của lực lượng Công an nhân dân năm 2024 chính xác nhất

Với mức lương cơ sở hiện tại là 1,8 triệu đồng thì tiền lương chức vụ Thiếu Uý Công an nhân dân năm 2024 là 14,4 triệu đồng.
Biên Hòa tổ chức hội trại tòng quân và lễ giao, nhận quân 2024

Biên Hòa tổ chức hội trại tòng quân và lễ giao, nhận quân 2024

Mục đích tổ chức hội trại tòng quân là nhằm tuyên truyền giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng, Dân tộc, Quân đội, lực lượng vũ trang thành phố.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY