Mở lớp dạy trực tuyến vào lúc 1 giờ chiều...phải mất khoảng 15 phút, cô Hoa, giáo viên tiểu học của một trường công lập ở quận Cầu Giấy, Hà Nội mới có thể ổn định được lớp học và bắt đầu điểm danh. Tuy nhiên nhà hàng xóm của một học sinh trong lớp lại đang mở những bài nhạc remix rất thịnh hành trên tiktok. Khi cô giáo gọi tên, bạn học sinh này mở mic, âm thanh ùa vào màn hình làm các bạn trong lớp chú ý vào camera và nháo nhào hỏi “nhà cậu mở nhạc à”, “tớ cũng thích bài này lắm”, “nhà cậu làm gì mà mở nhạc to thế”... Học online trở thành thử thách lớn cho giáo viên hơn là học sinh.

Áp lực “bủa vây”

Để buổi học trực tuyến có thể diễn ra cần rất nhiều yếu tố. Từ việc soạn giáo án online, làm slide bài giảng, tổ chức hoạt động dạy học đến giao bài, chấm chữa bài, phản hồi cho học sinh, phụ huynh trên mạng…. Trước mỗi buổi học là hàng loạt thao tác không tên như đăng nhập vào phòng học, kiểm duyệt học sinh vào học, điểm danh, nhắc học sinh bật camera, bật mic…

Chỉ cần một số yếu tố nhỏ như đường truyền mạng yếu hay địa điểm ngồi của sinh viên ồn ào... là đã ảnh hưởng đến buổi học, đến tâm lý của giảng viên, dễ gây nên tâm lý ức chế, mệt mỏi, bực bội cho người dạy.

Bên cạnh đó để bài giảng điện tử thay cho bảng đen phấn trắng tạo nhiều hứng thú cho cả người dạy và người học thì các thầy cô phải bỏ ra không ít thời gian và công sức để soạn lại giáo án điện tử, tìm thêm tài liệu, chèn hình ảnh, clip minh họa cho bài giảng.

Tuy nhiên không phải thầy cô nào cũng am hiểu về công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phần mềm áp dụng trong dạy học, có khả năng soạn giáo án điện tử hấp dẫn để khơi gợi hứng thú.

Khi khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở nhiều giáo viên hạn chế, nhất là giáo viên lớn tuổi, cách thức triển khai bài giảng như thế nào để hiệu quả nhất , thu hút sự tập trung, lắng nghe của học sinh cũng đặt ra những áp lực vô hình đến giáo viên.

Một số giáo viên cho biết, việc ngồi nhiều tiếng đồng hồ trước máy tính khiến họ cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và giảm thị lực. Tình trạng trên kéo dài liên tục sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tâm lý, tinh thần của các thầy cô giáo.

Ngoài những áp lực đến từ công việc khi thay đổi hình thức dạy học, thầy cô giáo còn phải chịu áp lực đến từ phía phụ huynh học sinh. Học sinh khi học trực tuyến thường có cha mẹ ngồi bên cạnh giám sát.

Nhiều ông bố bà mẹ sẵn sàng thắc mắc làm gián đoạn buổi học nếu cảm thấy bài giảng của giáo viên không vừa tai, hay phàn nàn về việc con mình không được thầy cô gọi nhiều lần. Chính những yêu cầu, đòi hỏi này vô tình trở thành áp lực tâm lý đè nặng lên đôi vai của thầy cô.

Cần lắm sự cảm thông

Trong thời gian vừa qua, mạng xã hội thường xuyên xuất hiện những đoạn clip ghi lại cảnh giáo viên đuổi học sinh ra khỏi lớp hay liên tục quát mắng học sinh trong giờ học.

Những vụ việc về hành vi chưa đúng chuẩn mực của một số rất ít thầy cô, trong khi có thể sự việc chưa được rõ ràng cũng khiến người thầy càng căng thẳng và lo âu khi thực hiện việc giảng dạy trực tuyến mỗi ngày. Những vấn đề tương tự như trên đã và đang trở thành sự việc gây nhức nhối cho những người làm giáo dục.

Trong hoàn cảnh buộc phải triển khai kế hoạch học online dài hạn nhằm chữa cháy cho tính thời sự của dịch bệnh, điều chúng ta có thể làm là biết thông cảm và chia sẻ với những trăn trở cũng như những áp lực của người giáo viên trong giai đoạn khó khăn như hiện nay.

Theo đó, sự trách phạt học sinh cũng phải được giáo viên cân nhắc cẩn thận, ngôn từ cũng như các yếu tố phi ngôn ngữ phải được sử dụng hết sức thận trọng.

Người giảng dạy và phụ huynh hãy là những người bạn thật sự với các con, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau để việc giáo dục và truyền tải tri thức đến học sinh qua không gian mạng đạt hiệu quả tuyệt đối, tránh để tương tác phi nhân văn tồn tại trong giáo dục và giảng dạy.

Tương tác phi nhân văn trong giảng dạyVấn đề nhân cách và giáo dục văn hóa nhân cách được nhìn nhận là điểm cốt lõi và sâu sắc nhất của triết lý giáo dục các cấp, đặc biệt là các cấp trung học cơ sở và phổ thông.Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tấn công nền giáo dục Việt Nam và các trường học trên toàn Thế giới những tác nhân truyền thông xuất hiện vô tình trở thành các tương tác phi nhân văn, xen vào tương tác xã hội giữa con người với con người.Điều này làm cho tính nhân văn có thể đạt được trong giáo dục giảm đi rất nhiều so với việc học và tương tác trực tiếp giữa giáo viên và học sinh. Khoảng cách của màn hình máy tính đã khiến việc kiểm soát học sinh của giáo viên vô hình chung trở thành mục tiêu chính trong các buổi giảng dạy.Mặc dù tất cả trẻ em đều khác nhau, nhưng sự phát triển não bộ của con người thường tuân theo một chuỗi các giai đoạn. Khi cho trẻ tiếp xúc với công nghệ máy tính quá sớm trong một thời gian dài không chỉ ảnh hưởng đến việc tiếp nhận nguồn tri thức từ giáo dục mà còn gây ra những hệ lụy về tâm lý và các tương tác trong xã hội giữa con người với nhau.Các điều chỉnh phản ứng sinh lý, sự tin tưởng và tâm tư tình cảm của con người không thể diễn ra qua trung gian và môi trường mạng.