Nghề đánh bắt nuôi trồng thủy sản ở Lập Lễ đã có lịch sử hàng trăm năm, kéo theo đó là nhu cầu đóng mới nâng cấp tầu ngày một lớn. Hàng trăm tỷ phú làng chài đã góp phần cho địa phương này phát triển với tốc độ đô thị hóa chóng mặt.
Hưng thịnh nghề gia truyền
Về Thủy Nguyên, Hải Phòng hỏi xưởng đóng tầu tư nhân tại thôn Mắt Rồng xã Lập Lễ thì ai cũng biết, ông Đinh Khắc Nhân (70 tuổi) chủ nhiệm HTX đóng tầu Lập Lễ được coi là bậc thầy về đóng tầu vỏ gỗ. Nhờ nghề gia truyền, mà xưởng của ông đã cho hạ thủy vô số những phương tiện đánh bắt cá trên địa bàn. Từ những con thuyền nhỏ vài chục CV (sức ngựa), đến những con tầu lên đến 1000 CV, đủ sức phục vụ những chuyến đi biển dòng dã cả tháng trời với hành trình hàng ngàn km.
 |
| Ông Đinh Khắc Thăng, (áo trắng) Phó chủ nhiệm HTX đóng tầu Lập Lễ đang giám sát công nhân hoàn thiện ốp vỏ thân tầu |
Năm 2004, khi đã tích lũy được một số vốn, ông Nhân thuê đất mở rộng xưởng, làm ăn rất phát đạt. Hiện nay, ông đang sở hữu hai xưởng đóng mới, sửa chữa tầu thuyền lớn nhất thành phố tại thôn Mắt Rồng xã Lập Lễ với diện tích 5000 m2, tạo công ăn việc làm ổn định cho khoảng 70 công nhân, có mức lương từ 7-10 triệu đồng/tháng. Giỏi chuyên môn, lại giầu kinh nghiệm của người đi biển, nên những mẫu tầu do ông Nhân thiết kế và sản xuất ra đều phù hợp với điều kiện khí hậu, địa hình, sông nước miền biển được ngư dân ưa chuộng. Trước đây có một số chủ tầu, đến xưởng của ông Nhân đặt hàng sản xuất theo mẫu thiết kế của những công ty trên thành phố. Nhưng khi đem tầu vào khai thác thì không chịu nổi sức va đập công phá của sóng biển, nên phải nhờ tầu lai dắt về.
Có một kỹ thuật đóng tầu mà không phải cơ sở nào cũng có thể làm được, đó là kỹ thuật thước chấm mực đất. Người thợ sau khi lấy mẫu theo khuôn tầu, sau đó đưa ra vẽ ngoài đất rồi sẻ gỗ theo mẫu sau đó hơ nóng trên lửa để uốn những tấm ván theo khung sườn đường lượn của tầu. So với cách đưa từng tấm ván ướm vào thân tầu để sẻ, chỗ nào chưa được thì đem ra làm lại, cách làm này mất nhiều công sức và tốn gỗ. Nhờ kỹ thuật thước chấm mực đất tầu đóng ra vừa bền vừa đẹp, lại tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng. Loại gỗ đóng tầu được lựa chọn rất khắt khe, thường là gỗ táu thuộc nhóm 1A được mua từ Lào. Loại gỗ này có độ cứng, bền và không thấm nước.
Anh Đinh Khắc Mạnh ở thôn 3 xã Lập Lễ, là thợ có thâm niên gần 20 năm đóng tầu. Trong lúc giải lao, anh chia sẻ câu chuyện khi vừa hưởng dư âm khoan khoái của bi thuốc lào và ngụm nước chè: “Thợ đóng tầu cơ bản vẫn là thợ mộc, nhưng không phải thợ mộc nào cũng làm được thợ đóng tàu. Riêng cái khoản uốn cong tấm ván để ốp vừa khung, nhất là phần lườn của tầu. Điều chỉnh nhiệt độ lửa phù hợp và uốn làm sao cho đúng kỹ thuật lại đảm bảo thẩm mỹ thì cực khó, nhất là những tấm ván nặng hàng tạ”.
Sắm tầu “khủng” vươn khơi xa
Theo ông Vũ Văn Cự, Trưởng Liên tập đoàn nghề cá Nam Triệu – Lập Lễ cho biết tổng số phương tiện đánh bắt thủy sản trên địa bàn xã Lập Lễ hiện nay có hơn một nghìn phương tiện lớn nhỏ, trong đó có 500 phương tiện đánh bắt xa bờ. Trước đây, ngư dân chỉ dùng tầu cũ thường dài 19m, rộng 5m, cao 3m và chỉ dùng máy đã qua sử dụng. Nay những con tầu như vậy khó đáp ứng được với điều kiện đánh bắt xa bờ, nhất là nghề câu mực đang mang lại giá trị kinh tế cao.
Từ khi sửa đổi, bổ sung Nghị định số 67/2014/NĐ-CP ngày 7/7/2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản là kiên trì theo hướng tổ chức lại sản xuất gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo. Các ngư dân đã mạnh dạn nâng cấp tầu thuyền, mua hẳn máy nguyên thùng của Nhật có công suất 800 - 1000 mã lực lắp đặt cho tàu. Theo nhận xét của ông Đinh Văn Bình, có thâm niên đứng ở vị trí thuyền trưởng cho một chủ tầu trên địa bàn xã nói: “Tầu được lắp máy nguyên thùng hiệu Nikita, Yangmar đều là những động cơ siêu bền của Nhật, máy chạy nhiều năm liên tục nhưng rất ít hỏng hóc”.
Ông Đinh Khắc Thăng, Phó chủ nhiệm HTX đóng tầu Lập Lễ là con của nghệ nhân đóng tầu nổi tiếng Đinh Khắc Nhân, cho biết: “Để sản xuất một tầu câu mực, có chiều dài 28 – 30m, rộng 9m, cao 5m. Có tổng công suất 850 CV, gồm có ba máy, trong đó hai máy phục vụ phát điện cho dàn đèn 350 bóng, mỗi bóng 1000W. Kinh phí một con tầu như vậy cũng rơi vào 10 – 12 tỷ đồng, chỉ tính riêng vỏ tầu đã 3,5 tỷ đồng”. Đắt đỏ là vậy, nhưng nhu cầu sắm tầu công suất lớn của các đại gia trong xã không ngừng tăng.
Nhờ có chữ “tín” trong kinh doanh nên HTX đóng tầu này mỗi năm có hàng chục đơn đặt hàng. Chỉ tính riêng năm 2014 cơ sở đóng tầu này đã hạ thủy 35 con tầu có công suất từ 350 – 1000 CV, trong đó có 20 tầu công suất 1000 CV.
Nếu một tầu vỏ sắt có kích thước tương đương và trang bị hiện đại, thì kinh phí đầu tư lên tới 30 tỷ, cứ vài năm lại phải tu bổ tốn kém, chủ tầu phải đợi cả tháng trời. Trong khi đó tầu vỏ gỗ chỉ mất vài ngày quét lại sơn và sửa lặt vặt, đầu tư rẻ hơn nhiều mà tuổi thọ cũng được gần 20 năm. Nên ngư dân Lập Lễ vẫn “chuộng” tầu vỏ gỗ cho những chuyến vươn khơi.
Dưới đây là những hình ảnh PV PhapluatPlus ghi lại được tại làng đóng tàu Lập Lễ:
25 °C
26 °C
