Đằng sau việc “câu giờ” trong phát hành HSMT

Bộ Tài chính: Nâng cao kỹ năng cho cán bộ, công chức ngành Tài chính trong thực hiện nhiệm vụ đấu thầu qua mạng

Quảng Nam: Quản lý đấu thầu thuốc… lỏng lẻo

Nhiều sai phạm trong đấu thầu vì chủ đầu tư “kém chất lượng”?

Sở Y tế Bình Dương dính hàng loạt sai phạm trong đấu thầu thuốc và vật tư y tế

Xi măng La Hiên: Dấu hỏi trong công tác đấu thầu

Thế nhưng, trên thực tế, rất nhiều bên mời thầu/chủ đầu tư liên tục tìm cách trì hoãn việc phát hành HSMT theo quy định, đến cận kề ngày đóng thầu mới chịu bán HSMT cho nhà thầu. Vậy điều gì ẩn sau chuyện “câu giờ” trong phát hành HSMT?

Liên tục thất hẹn với nhà thầu

Trong thời gian phát hành HSMT của nhiều gói thầu, Báo Đấu thầu thường nhận được phản ánh của nhà thầu về tình trạng liên tục bị làm khó khi tiếp cận HSMT như: cán bộ phát hành HSMT không có mặt ở cơ quan; nhà thầu phải cung cấp hồ sơ năng lực mới bán HSMT; chờ hết ngày này qua ngày khác vẫn không tiếp cận được HSMT vì “sếp” đi vắng, không có người ký vào HSMT để bàn giao cho nhà thầu; HSMT đang hết và chưa photo kịp; phát hành HSMT nhưng không có bản vẽ thiết kế kỹ thuật…

Có nhà thầu phải túc trực, chờ đợi 5 ngày liên tục ở bên mời thầu mới được viết 1 giấy hẹn đến nhận HSMT, nhưng đến thời điểm phải phát hành HSMT như đã “hẹn” thì cán bộ viết phiếu hẹn “mất tích” và không thể nào liên lạc được. Nhiều nhà thầu bức xúc phản ánh tới Báo Đấu thầu rằng, bên mời thầu chỉ thực hiện thông báo mời thầu theo quy định bắt buộc chứ trên thực tế không hề có thiện chí phát hành HSMT cho nhà thầu, không phát hành HSMT như đã thông báo, làm tốn công sức, chi phí và thời gian đi lại của nhà thầu.

Giải thích với phóng viên Báo Đấu thầu về phản ánh sau khi mua HSMT 6 ngày, nhà thầu mới nhận được bản vẽ thiết kế kỹ thuật, cán bộ của 1 đơn vị mời thầu ở miền Bắc cho biết, do không lường trước được số lượng nhà thầu đến mua HSMT nên bên mời thầu không chuẩn bị đủ số lượng HSMT cung cấp cho nhà thầu có nhu cầu. Nhà thầu muốn mua HSMT thì phải đợi, chứ không phải bên mời thầu không muốn bán HSMT.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Chia sẻ với phóng viên Báo Đấu thầu, một số nhà thầu cho biết, mặc dù thông báo mời thầu nhiều gói thầu đều ghi rõ hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi nhưng trên thực tế, để mua được 1 bộ HSMT vào những ngày đầu phát hành HSMT quả là gian nan và thử thách. Việc sớm mua được 1 bộ HSMT có ý nghĩa rất lớn đối với nhà thầu trong việc xây dựng 1 bộ HSDT đầy đủ và chỉn chu. Còn đến giáp ngày đóng thầu mới mua được HSMT thì không có ý nghĩa nữa, vì nhà thầu không có đủ thời gian để hoàn thành HSDT. Nhiều nhà thầu đã bỏ cuộc khi mua được HSMT vào những phút cuối.

Nhiều năm tham gia đấu thầu, một số nhà thầu phản ánh, cán bộ của bên mời thầu thường có thái độ dửng dưng, vô cảm với nhà thầu khi được giao nhiệm vụ phát hành HSMT. Họ thường tìm cách né tránh, đùn đẩy, lẩn trốn việc bán HSMT cho nhà thầu. Nhiều nhà thầu phải cầu cứu các cơ quan chức năng, cơ quan báo chí, thậm chí là phải nhờ cán bộ công an đi cùng thì mới mua được HSMT.

Theo luật định thì bên mời thầu, chủ đầu tư nào cố tình cản trở, không phát hành HSMT cho nhà thầu, làm giảm tính cạnh tranh trong đấu thầu thì ngoài việc bị “truất quyền” làm bên mời thầu, chủ đầu tư, còn bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 - 5 năm. Chế tài là vậy nhưng trên thực tế, việc áp dụng mức xử phạt này vẫn là chuyện vô cùng hãn hữu. Điều này giải thích tại sao nhiều bên mời thầu, chủ đầu tư dù biết rõ mình đã có hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu nhưng vẫn ngang nhiên phạm luật, thậm chí có biểu hiện “nhờn luật”.

Theo TS. Nguyễn Việt Hùng, chuyên gia về đấu thầu, việc cán bộ bên mời thầu đưa ra các quy định “riêng” không cần thiết, gây phiền hà và cản trở nhà thầu tiếp cận HSMT cho thấy họ không có thiện chí và ý thức trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu. Pháp luật về đấu thầu đã quy định rất rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong đấu thầu. Tuy nhiên, pháp luật có đi vào cuộc sống hay không còn phụ thuộc vào những người thực thi.