Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 23 °C
Đà Nẵng 25 °C
Yên Bái 21 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 23°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 25°C
  • Yên Bái Hà Nội 21°C

Cựu Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài kể chuyện “đồng tiền 2 mặt”

Thương trường
03/07/2018 15:15
aa
Cả sự nghiệp của mình, TS. Phan Hữu Thắng gắn chặt với dòng vốn đầu tư nước ngoài, vốn là thành tố không nhỏ thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển. Ở tuổi gần 70, cựu Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài vẫn tìm thấy hứng khởi trong công việc. Ông vừa hoàn thành cuốn sách tổng hợp lại gần 30 năm kinh nghiệm với FDI với mong muốn “có thể có ích cho những ai quan tâm”.


TS. Phan Hữu Thắng là Cục trưởng đầu tiên của Cục Đầu tư Nước ngoài (FDI) thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ông hiện là Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn FDI tại Việt Nam (VAFIE).

Vì sao Báo chí chỉ nói mặt xấu của FDI và kỷ niệm Daewoo

Ông Phan Hữu Thắng hẹn gặp chúng tôi vào lúc 10h sáng thứ 7 tại khách sạn Daewoo. Khách sạn hơn 20 năm tuổi này là một địa điểm thú vị cho cuộc gặp gỡ vị chuyên gia về đầu tư nước ngoài bởi đây là một trong những "sản phẩm" đầu tiên của FDI tại Việt Nam với những giá trị đã thành biểu tượng.

Cựu Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài kể chuyện “đồng tiền 2 mặt”

Người đàn ông xấp xỉ 70, mái tóc nhuộm đen cẩn thận, ăn vận đơn giản với áo sơ mi trắng, quần âu, thẳng thắn chia sẻ những trăn trở về đồng tiền FDI.

Ông Phan Hữu Thắng có cơ hội được gắn bó với FDI Việt Nam ngay từ khi bắt đầu xuất hiện các dự án, sau khi Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được Quốc hội thông qua vào ngày 29/12/1987.

Nhìn lại 30 năm lịch sử của FDI, ông nhận xét tương tự đồng tiền, FDI có mặt trái và phải. Nếu như thành công của FDI tại Việt Nam là góp phần thúc đẩy kinh tế, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, thay đổi cơ cấu lao động, chuyển giao công nghệ, thì chuyển giá, trốn thuế, ô nhiễm môi trường... lại là những điểm xấu xí của dòng vốn ngoại.

Tuy nhiên, ông Thắng nhận định, những gì FDI mang lại vẫn là tích cực nhiều hơn tiêu cực. Tỷ lệ tốt – xấu được ông đưa ra là 80 – 20. Dù vậy, những tồn tại của FDI lại đôi khi lại lấn lướt, khiến không ít lần câu chuyện về FDI trở nên ám ảnh.

Nói về vấn đề này, ông Thắng cho biết không phải đến nay mới có những dư luận xấu về FDI. Những bài xích đã xuất hiện từ những ngày đầu FDI vào Việt Nam. Bước ngoặt mà ông Thắng vẫn ghi nhớ là câu hỏi của lãnh đạo một doanh nghiệp nước ngoài lớn là tại sao báo chí Việt Nam chỉ nói về mặt xấu của FDI, trong khi, dòng vốn này làm được nhiều điều hơn thế?

Từ câu hỏi đó, mô hình Sharing – Success (chia sẻ - thành công) được thiết lập. Những doanh nghiệp FDI thành công được mời đến các hội thảo, hội nghị cùng chia sẻ nhờ đó, hiểu lầm được giảm bớt.

"Đến nay, có thể các luồng tư tưởng chỉ trích FDI lại xuất hiện nhưng phải xác định FDI đã góp một phần không nhỏ giúp kinh tế Việt Nam phát triển", cựu Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài nói.

Cựu Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài kể chuyện “đồng tiền 2 mặt”

Nhìn ra xung quanh, ông Thắng nhẹ nhàng bảo "nơi chúng ta đang ngồi cũng là sản phẩm của dòng vốn FDI". Ông kể rằng thời điểm Daewoo được xây dựng, ông và các anh em trong Uỷ ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư háo hức lắm.

"Chúng tôi đếm từng ngày. Mỗi tuần xong được một tầng", ông Thắng nhớ lại và cho biết Hà Nội trước đó chưa có khách sạn nào có thể đáp ứng được tiện nghi tiếp đón khách quốc tế. Daewoo Hà Nội được hoàn thành năm 1996, là một trong những khách sạn đạt chuẩn 5 sao đầu tiên. Và nơi đây đã trở thành địa điểm lịch sử của Việt Nam khi là khách sạn chính thức của hội nghị APEC 2006 tiếp đón nhiều chính khách cấp cao của các nước.

Nhiều thứ đã thay đổi nhờ vào dòng vốn FDI, ông Thắng nói và khẳng định chủ trương thu hút FDI là đúng đắn, phổ biến ở các nền kinh tế trên thế giới. Tính tốt – xấu của FDI phụ thuộc vào cách quản lý của nước tiếp nhận dòng vốn này. Đối với Việt Nam, nhìn nhận cả quá trình, thành công đang là chủ yếu. Dù vậy, ông Thắng nhấn mạnh rằng dù "khiếm khuyết" là thứ yếu nhưng phải nhìn trực diện, không né tránh để tìm ra những giải pháp cho thời gian tới. Bởi FDI vẫn là một chặng đường dài.

Dự án FDI 500 tỷ đô bị từ chối và mặt bên kia của đồng tiền

Khuấy đều cốc nước cam, ông Thắng tâm sự rằng ông chưa thực sự vừa ý với cuốn sách lần này. Bởi FDI: Đồng tiền "hai mặt" mới chỉ là sự tổng hợp của những bài báo, trả lời phỏng vấn của ông về FDI giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2017. Ông bày tỏ ý muốn được tự tay viết toàn bộ, theo từng nhóm chủ đề. Nhưng rồi, vốn thời gian bị hạn chế và sự thôi thúc từ bạn bè, ý định tự viết của ông đành để dành cho lần sau.

"Dù sao nó cũng có ích", ông nói và cho biết dù rằng nhiều tư liệu đã không còn phù hợp nhưng cuốn sách 500 trang này vẫn phản ánh được cơ bản các vấn đề của FDI kể từ khi "đặt chân" vào Việt Nam, là kinh nghiệm, bài học cho những ai quan tâm đến chủ đề đầu tư nước ngoài tại đất nước hình chữ S.

Đơn cử như câu chuyện làm sao thu hút được dự án Intel (Mỹ) vào Việt Nam khi phải đồng thời cạnh tranh với các quốc gia có nhiều lợi thế hơn như Trung Quốc, Ấn Độ và Thái Lan. Kêu gọi đầu tư từ Mỹ đã đặt ra nhiều bài học về chính sách đầu tư rõ ràng, minh bạch, về điều kiện cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực.

Hay cơ hội trị giá 500 tỷ USD với Tập đoàn đầu tư BĐS Sama Dubai mà Việt Nam đã bỏ qua vào năm 2008 vì lý do không phù hợp luật pháp trong nước. Ông Thắng nhấn mạnh rằng dù FDI là cần thiết nhưng không có nghĩa là thu hút bằng mọi giá.

Formosa cũng là chủ đề được ông nhiều lần nói đến như là một thất bại lớn nhất trong thu hút và quản lý FDI. Sự cố môi trường do Formosa đặt ra cho Việt Nam cần có những cách đánh giá mới, sát thực hơn trong các khâu quản lý.

Vị chuyên gia về FDI cũng nói rằng không thể trách khi người dân lo ngại một cách tiêu cực về dòng vốn FDI. 20% xấu nhưng vẫn đầy ám ảnh và trách nhiệm của cơ quan chức năng, những người quản lý là phải học từ quá khứ và giải đáp được những câu hỏi tại sao có tính gốc rễ để có biện pháp khắc phục.

Như nói về sự phụ thuộc đối với FDI, ông Thắng góp ý rằng không thể để một nhà đầu tư nào chiếm tỷ lệ đầu tư quá cao vào Việt Nam. "Cần xác định một tỷ lệ cân đối, hài hoà giữa các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam", ông nói. Mặt khác, ông cũng cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ việc chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư tại một dự án để tránh hiện tượng thâu tóm.

"Để giữ được sự quản trị bền vững, phải tính đến nguồn lực của chúng ta, năng lực, nguồn nhân lực đáp ứng đến đâu thì cấp phép đến đó. Các dự án cấp phép phải phụ thuộc những mục tiêu mà Việt Nam hướng đến, còn những cái mà doanh nghiệp Việt có khả năng làm được thì phải để cho người Việt làm", ông chia sẻ thêm.

Tự nhận là người hay hoài cổ, cựu Cục trưởng Đầu tư nước ngoài cho biết ông thường nghĩ về những đàn anh hay bạn bè cùng trang lứa đã xếp "bút nghiên" ra chiến trường, đổi lại một đất nước hoà bình. Đối diện với những tấm huân chương xương máu, ông đặt ra áp lực phải làm tốt công việc của mình, để không phải xấu hổ.

FDI tại Việt Nam đã trải qua 30 năm với những thời kỳ, nhiệm vụ, mục tiêu, bài học khác nhau. Để trực quan, ông Thắng nói rằng chỉ bên kia đường thôi là một toà nhà cũng của Hàn Quốc đầu tư - Lotte Center hiện đại, cao thứ hai ở Hà Nội, đối lập với Daewoo, từng là nơi hiện đại bậc nhất của những năm cuối thập niên 90, nay đã nhuốm màu thời gian.

"Hai công trình của Hàn có thể phần nào thể hiện được hai thời kỳ thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam", ông nói và không dấu đi mong ước, một ngày nào đó, sau những tiếp thu thu, học tập được từ dòng vốn FDI, Hà Nội sẽ có được một công trình đẹp và hiện đại do người Việt xây dựng, vượt qua những gì mà những toà nhà có chủ đầu tư là người nước ngoài đã thực hiện trước đó.

Bài : Phương Ánh

Ảnh: Mai Lân

Thiết kế : Hương Xuân

bài liên quan
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Đã có 77 phương tiện cơ giới đường bộ, ô tô điện đủ điều kiện hồ sơ để đăng kiểm trong 2 ngày 24, 25/2 trên địa bàn huyện đảo Cô Tô.
UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn yêu cầu làm rõ vụ công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép

UBND huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái vừa có văn bản yêu cầu làm rõ việc công trình nhà nước được san lấp bằng đất nông nghiệp trái phép.
Quảng Ninh: 270 tân binh TP Cẩm Phả hăng hái lên đường nhập ngũ

Quảng Ninh: 270 tân binh TP Cẩm Phả hăng hái lên đường nhập ngũ

Sáng ngày 25/2, tại Quảng trường 12/11 cùng với các địa phương trong toàn tỉnh, TP Cẩm Phả tổ chức lễ giao nhận quân năm 2024, tiễn 270 thanh niên lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ công an nhân dân.
Quảng Ninh: Triệu tập 2 đối tượng nằm trên quốc lộ chụp ảnh "câu like"

Quảng Ninh: Triệu tập 2 đối tượng nằm trên quốc lộ chụp ảnh "câu like"

Trải chiếu ra quốc lộ lúc nửa đêm nằm chụp ảnh đăng mạng xã hội câu like, 2 đối tượng bị cơ quan Công an triệu tập xử lý vi phạm.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Rộng cửa xuất khẩu nông sản

Rộng cửa xuất khẩu nông sản

Ngay đầu năm đã có nhiều dấu hiệu cho thấy cánh cửa mở rộng hơn cho xuất khẩu (XK) nông sản Việt trong năm 2024. Chưa kể, ngay bên lề Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đang diễn ra, đã có một sự kiện hội nghị dành riêng cho các nước XK nông sản, nhằm tìm kiếm những cách thức cạnh tranh XK công bằng nhất.
Hà Nội ủy quyền cho Sở Xây dựng được chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản

Hà Nội ủy quyền cho Sở Xây dựng được chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản

UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 818/QĐ-UBND về việc ủy quyền cho Sở Xây dựng Hà Nội giải quyết, tiếp nhận một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng thuộc thẩm quyền quyết định của UBND thành phố.
Công ty Cổ phần BENGAL Việt Nam nợ gần 1,5 tỷ đồng tiền thuế

Công ty Cổ phần BENGAL Việt Nam nợ gần 1,5 tỷ đồng tiền thuế

Do chậm nộp tiền thuế và quá thời hạn nộp thuế, Công ty Cổ phần BENGAL Việt Nam bị Cục thuế tỉnh Bắc Giang cưỡng chế số tiền gần 1,5 tỷ đồng.
Công ty CP COMA 68 tiếp tục bị cưỡng chế gần 500 triệu đồng tiền thuế

Công ty CP COMA 68 tiếp tục bị cưỡng chế gần 500 triệu đồng tiền thuế

Do nợ thuế quá thời hạn nộp thuế, Công ty CP COMA 68 bị cưỡng chế số tiền gần 500 triệu đồng.
Nam Định: Xã Trực Hùng cho 18 trường hợp thuê đất bãi là không đúng thẩm quyền

Nam Định: Xã Trực Hùng cho 18 trường hợp thuê đất bãi là không đúng thẩm quyền

Nội dung này được cơ quan chức năng tỉnh Nam Định nêu rõ trong một văn bản ban hành mới đây.
Chủ đầu tư KDC Phúc Gia Tân bị xử phạt vì thi công không giấy phép môi trường

Chủ đầu tư KDC Phúc Gia Tân bị xử phạt vì thi công không giấy phép môi trường

Hành vi vi phạm của Công ty TNHH Đầu tư Lê Gia Newland đã bị UBND tỉnh Bình Định phát hiện và ban hành quyết định xử phạt hành chính.
Xử phạt KIM Việt Nam do cho khách hàng giao dịch vượt quá giới hạn

Xử phạt KIM Việt Nam do cho khách hàng giao dịch vượt quá giới hạn

Công ty TNHH Quản lý quỹ KIM Việt Nam vừa phải nhận quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Nghệ An: Tạo điều kiện

Nghệ An: Tạo điều kiện 'tốt nhất, nhanh nhất, thuận lợi nhất' cho doanh nghiệp đầu tư

UBND tỉnh yêu cầu tiếp tục thực hiện quyết liệt cải cách TTHC, tạo điều kiện “tốt nhất, nhanh nhất, thuận lợi nhất” cho doanh nghiệp khi đầu tư vào Nghệ An.
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp

Doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp 'bão phí' ở đường biển

Các hãng tàu nước ngoài được tự tăng phụ phí xếp dỡ tại cảng mà không cần giải trình lý do. Đây là hệ lụy ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu (XNK) Việt Nam. Trong tình thế xung đột Biển Đỏ vẫn đang tác động mạnh đến hàng hóa Việt thì việc tăng phụ phí của các hãng tàu đã làm cho DN Việt “khó chồng khó”.
Fecon (FCN) lần đầu thua lỗ kể từ năm 2008

Fecon (FCN) lần đầu thua lỗ kể từ năm 2008

Với khoản lỗ ròng hơn 43,1 tỷ đồng, CTCP Fecon đã có lần đầu tiên thua lỗ kể từ năm 2008 và không hoàn thành các mục tiêu lợi nhuận, doanh thu.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY