Hà Nội 25 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 24 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 25°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 24°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

WHO: Thuốc lá lậu đẩy lùi hiệu quả của chính sách kiểm soát thuốc lá

Pháp luật hình sự
09/10/2021 11:02
Mạnh Hải
aa
Theo Statista, doanh thu 2021 của ngành thuốc lá ở Việt Nam đạt mức 2,584 tỷ USD; tăng 2,8% so với 2020. Không dừng lại ở đó, mức tăng trưởng doanh thu trung bình trong giai đoạn 2021 - 2025 được dự đoán gần 1%.


Cũng theo cơ quan thống kê này, cứ 10 sản phẩm thuốc lá được sử dụng tại Việt Nam thì có đến 9 sản phẩm là thuốc lá điếu. Điều này có nghĩa là chính sách kiểm soát thuốc lá cần thay đổi thích hợp, nhất là khi hiện nay có sự xuất hiện của những sản phẩm thuốc lá mới, trong đó kiểm soát các sản phẩm thuốc lá lậu là một chiến lược quan trọng.

Thuốc lá nhập lậu: Không chỉ có thuốc lá điếu

Với 15,6 triệu người trưởng thành hút thuốc, chiếm 22,5% dân số thuộc độ tuổi này, Việt Nam hiện nằm trong top 15 quốc gia tiêu thụ thuốc lá hàng đầu thế giới. Hiện thị trường thuốc lá Việt Nam rất đa dạng: bên cạnh sản phẩm thuốc lá điếu là các sản phẩm thuốc lào, thuốc rê, xì gà… Sự kết hợp của nhu cầu đa dạng và mức tiêu thụ cao cũng khiến Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tỷ lệ buôn lậu thuốc lá cao trong khu vực.

Những tưởng chỉ có vậy, thế nhưng 4 năm trở lại đây, thị trường thuốc lá Việt Nam đã và đang chứng kiến sự tham gia của những sản phẩm thuốc lá mới sử dụng thiết bị điện tử, như là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng (thuốc lá nung nóng). Đến nay, những sản phẩm này chưa được phép thương mại chính thức cũng như chưa có hướng dẫn quản lý cụ thể.

Các sản phẩm thuốc lá mới cũng cần được quản lý theo luật kiểm soát thuốc lá hiện hành. (Ảnh minh họa)

Các sản phẩm thuốc lá mới cũng cần được quản lý theo luật kiểm soát thuốc lá hiện hành. (Ảnh minh họa)

Vì vậy, khác với thuốc lá điếu đang là sản phẩm kinh doanh hợp pháp, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới có mặt trên thị trường Việt Nam đều từ nguồn nhập lậu hoặc xách tay. Không riêng gì các chính phủ, vấn đề quản lý những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) rất quan tâm từ nhiều năm nay.

Tại Hội nghị Các bên lần thứ 7 (COP7), mà Việt Nam là một quốc gia thành viên, do WHO chủ trì, WHO nhận định việc cho phép những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới hiện diện trên thị trường mà không có sự kiểm soát chặt chẽ theo quy định của nước sở tại sẽ làm giảm nỗ lực kiểm soát thuốc lá của quốc gia đó. Điều này cũng đồng thời làm giảm nỗ lực chính sách chống bình thường hóa hành vi sử dụng thuốc lá mà Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) và các nước đã lập nên.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia thành viên thực thi tốt các điều khoản cam kết trong Công ước Khung FCTC, nhưng đồng thời cũng gặp không ít khó khăn trước thực trạng buôn lậu các sản phẩm thuốc lá, bao gồm thuốc lá điếu và các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. Do nhu cầu của cộng đồng những người sử dụng thuốc lá, nhiều quốc gia khác cũng gặp tình trạng buôn lậu tương tự.

WHO đồng thời cũng đưa ra khuyến cáo: Nếu không thể ngăn chặn hoàn toàn các sản phẩm này, các quốc gia cần hành động sớm bằng cách kiểm soát các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới theo hướng dẫn, hoặc áp dụng dựa trên luật kiểm soát của nước sở tại. Bên cạnh hướng dẫn kiểm soát thuốc lá điếu, WHO đã đưa ra thêm những tiêu chí, hướng dẫn cụ thể để quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng.

Mọi loại sản phẩm thuốc lá đều cần đưa vào kiểm soát

Kết quả của nhiều kỳ họp Hội nghị Các bên (COP) đã mang lại tiếng nói chung trong kỳ họp Công ước Khung FCTC lần thứ 8 khi các bên cùng quan điểm: Thuốc lá làm nóng chính là sản phẩm thuốc lá. Do đó, WHO kêu gọi các nước kiểm soát thuốc lá làm nóng theo luật kiểm soát thuốc lá của nước sở tại và tuân thủ các quy định kiểm soát thuốc lá trong Công ước Khung.

Trên tinh thần này, nhiều quốc gia đã đưa các sản phẩm thuốc lá mới vào diện kiểm soát. Chính phủ Nhật đã cho phép thương mại hóa sản phẩm thuốc lá làm nóng, đặt trong cùng Đạo luật Kinh doanh thuốc lá Nhật Bản. Tuy nhiên, danh mục sản phẩm mới này chịu khung pháp lý ít nghiêm ngặt hơn so với thuốc lá điếu bao gồm cả về việc áp thuế, cảnh báo sức khỏe và hạn chế sử dụng.

Vì là sản phẩm thuốc lá nên dù giảm tác hại, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới cũng không được phép tiếp cận đến những đối tượng chưa thành niên hay quảng cáo. Cũng trong Hội nghị COP7, các bên đều nhất quán với hướng dẫn về phạm vi quản lý đối với thuốc lá điện tử có nicotin (ENDS) và không có nicotin (ENNDS). Trong đó, bao gồm các biện pháp chống buôn lậu, quy định an toàn cháy nổ, ngăn ngừa các công bố liên quan đến sức khỏe chưa được kiểm chứng...

Về vấn đề thuế, văn bản COP7 cũng nêu rõ các sản phẩm ENDS/ENNDS nên bị đánh thuế thấp hơn thuốc lá điếu, nhằm ngăn chặn việc bắt đầu hút và giảm việc tái hút các sản phẩm thuốc lá điếu trở lại.

Không chỉ cho phép kinh doanh, cả hai sản phẩm thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử còn sẽ trở thành một phần của chính sách y tế công tại một số quốc gia, gần đây nhất là tại New Zealand và Philippines. Đây được xem như những nỗ lực của Chính phủ sở tại nhằm quản lý hiệu quả các sản phẩm thuốc lá bằng luật pháp, đồng thời góp phần cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Trải qua quá trình nghiên cứu thận trọng giữa các bộ ngành trong hơn 4 năm, Việt Nam hiện đang trong giai đoạn ở bước cuối cùng là chờ ý kiến chỉ đạo từ Chính phủ liên quan đến chính sách kiểm soát và quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. Các nghiên cứu này bao gồm những biện pháp siết chặt sự tiếp cận của giới trẻ, đánh giá tính lợi ích trong việc ngăn chặn và phòng chống buôn lậu khi sản phẩm đưa vào quản lý, các lợi ích kinh tế quốc gia cũng như lợi ích cho người đang hút thuốc và cộng đồng.

Nếu sớm đưa sản phẩm vào quản lý, Việt Nam sẽ càng chứng minh được khả năng sức mạnh của chiến lược phòng chống thuốc lá của quốc gia dựa trên những nghiên cứu mà trước giờ đã hình thành cũng như sự toàn diện của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đã ban hành từ năm 2012. Đồng thời, việc kiểm soát sớm các sản phẩm thuốc lá mới cũng chính là tuân thủ kêu gọi từ WHO trong việc chống các hành vi sử dụng thuốc lá lậu tràn lan, gây tác động đến sức khỏe người hút và cộng đồng.

Tại Hoa Kỳ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chính thức phân loại thuốc lá làm nóng là sản phẩm thuốc lá không đốt cháy (Non-Combusted Cigarettes) để phân biệt với thuốc lá điếu đốt cháy (Combusted Cigarettes), đồng thời cũng quản lý sản phẩm theo luật liên bang.

Sự phân loại này có ý nghĩa rất lớn trong việc xác định đâu là sản phẩm gây hại nhất. Theo đó, thuốc lá điếu đốt cháy là sản phẩm thuốc lá gây hại cao nhất trong chuỗi nguy cơ. Đồng thời, thuốc lá làm nóng (chỉ sản phẩm đã được FDA kiểm nghiệm và cho phép) được phép kinh doanh cùng với thông tin là sản phẩm giảm thiểu phơi nhiễm với các chất gây hại lên cơ thể so với thuốc lá điếu.

bài liên quan
Hơn 1.000 gói thuốc lá nhập lậu phát hiện tại Tây Ninh chưa tìm được chủ

Hơn 1.000 gói thuốc lá nhập lậu phát hiện tại Tây Ninh chưa tìm được chủ

Lực lượng chức năng tỉnh Tây Ninh phát hiện tạm giữ 1.200 gói thuốc lá điếu nhập lậu vẫn chưa tìm được chủ lô hàng.
Gần 6.000 bao thuốc lá lậu bị bắt giữ trên đường vận chuyển về Việt Nam

Gần 6.000 bao thuốc lá lậu bị bắt giữ trên đường vận chuyển về Việt Nam

Cơ quan chức năng bắt giữ hơn 1.000 kiện hàng chứa gần 600.000 bao thuốc lá có dấu hiệu buôn lậu đóng trong container.
Mức thuế với thuốc lá hợp pháp càng cao, buôn lậu càng nhiều

Mức thuế với thuốc lá hợp pháp càng cao, buôn lậu càng nhiều

Nếu chỉ tăng thuế đối với thuốc lá hợp pháp, thì sẽ không giải quyết được tình trạng buôn lậu thuốc lá, và khi lơi là việc chống buôn lậu, thì thuốc lá lậu càng phát triển mạnh hơn.
Bắt giữ 3.500 gói thuốc lá lậu tại Đồng Tháp

Bắt giữ 3.500 gói thuốc lá lậu tại Đồng Tháp

Đồn Biên phòng Cầu Muống vừa phát hiện và bắt giữ liên tiếp 2 vụ buôn lậu thuốc lá ngoại với tổng tang vật thu được là 3.500 gói thuốc lá.
Bắt quả tang đối tượng mua thuốc lá không rõ nguồn gốc về bán kiếm lời trong dịp tết Nguyên đán

Bắt quả tang đối tượng mua thuốc lá không rõ nguồn gốc về bán kiếm lời trong dịp tết Nguyên đán

Trần Viết Thắng khai mua số thuốc của một đối tượng không quen biết trên mạng xã hội để về Thọ Xuân bán lẻ kiếm lời trong dịp Tết Nguyên đán.
Lào Cai: Tạm giữ hàng nghìn bao thuốc lá ngoại nhập lậu

Lào Cai: Tạm giữ hàng nghìn bao thuốc lá ngoại nhập lậu

Theo đó, 2.160 bao thuốc lá ngoại nhập lậu vừa bị lực lượng chức năng Lào Cai phát hiện, tạm giữ để điều tra, xử lý theo quy định.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Lực lượng chức năng vừa tạm giữ hình sự 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quận Hà Đông (Hà Nội).
Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Một đường dây tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Bình Thuận triệt phá, bắt giữ 5 đối tượng.
Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Một nữ sinh học lớp 7 bị một người đàn ông hành hung, tát liên tục, sự việc được quay lại và đưa lên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.
Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Tại cơ quan Công an, Huynh và Duy khai nhận đã bán ma túy cùng nhau, các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm rồi đem bán.
Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai vừa phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bắt khẩn cấp 2 đối tượng gây ra hàng loạt vụ cướp tài sản.
Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nguyễn Hùng Sơn bị lực lượng chức năng bắt giữ khi đang vận chuyển 17 con bò không có giấy tờ theo quy định từ Lào sang Việt Nam qua Cửa khẩu Nậm Cắn (Kỳ Sơn - Nghệ An).
Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Ngày 22/3, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai cho biết vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với 3 đối tượng để làm rõ về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY