"Trâu đứng nghênh mặt thì ngơ ngáo, trâu đang gặm cỏ thì chăm chú, trâu nằm đầm nước thì đôi mắt lim dim vẻ thỏa mãn…", ông Phùng Đình Giáp, người thợ nặn trâu bằng đất sét ở Bắc Ninh chia sẻ.
Trong khi cả làng hầu hết đã chuyển sang nghề làm vàng mã, thì ông Giáp vẫn say sưa "thổi hồn" vào những con trâu đất qua đôi tay khéo léo của mình.
"Hóa" đất sét thành trâu
Những ngày đầu tháng Chạp năm Canh Tý, ông Phùng Đình Giáp (thôn Đông Khê, xã Song Khê, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) đang say sưa hoàn thiện nốt công đoạn cuối cùng để tạo ra những chú con trâu bằng đất sét.
Ông Giáp đã chuẩn bị cả tháng nay để làm ra hàng chục sản phẩm này đem ra bày bán ở các khu chợ Tết. Người đàn ông 69 tuổi cho hay, để làm ra được một sản phẩm trâu đất là cả một quá trình tỉ mỉ, dày công của những người trong nghề.
Để có được những chú trâu đất sét đầy sống động, từ vài tháng trước, ông Giáp phải tranh thủ đào loại đất sét nằm sâu 2-3m dưới ao đầm mùa cạn nước. Sau đó, ông đem phơi khô và cho vào cối giã thành bột mịn cho đến khi đất có màu xám nhạt.
Giấy bản được ngâm 1 tuần rồi trộn cùng đất. Ông giã đều 2 thứ sao cho độ nhuyễn đến khi cầm miếng đất trên tay mà không dính thì mới đảm bảo chất lượng. Làm xong đất rồi, ông Giáp sẽ nặn hình những con trâu, rồi đem ra phơi nắng.
Ông Giáp sáng tạo thêm 2 quai bên lưng trâu để trẻ em dùng đựng dụng cụ học tập.
"Khác với 5 mẫu phỗng đất truyền thống, trâu không cần phải vẽ màu. Tuy nhiên, khó nhất đối với tôi là đoạn làm đầu và mặt trâu làm sao để giống như ngoài đời", ông chia sẻ.
Gắn bó với ruộng đồng từ thuở nhỏ, ông Giáp không khó để hình dung ra dáng vẻ của con vật quá đỗi thân thuộc với nhà nông này. Nhưng để tạo ra nhiều hình dạng khác nhau, người nặn cần có thêm bộ óc sáng tạo.
Bật mí về bí quyết tạo dáng cho trâu đất, ông Giáp kể: "Trâu đứng nghênh mặt thì ngơ ngáo, trâu đang gặm cỏ thì chăm chú, trâu nằm đầm nước thì đôi mắt lim dim vẻ thỏa mãn. Tôi phải bỏ ra công sức nhiều giờ liền để làm sao mỗi dáng vẻ toát ra 1 thần thái khác nhau".
Ngoài làm 12 con giáp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ông Giáp vẫn trung thành với 5 mẫu ông phỗng truyền thống từ xa xưa.
Hằng năm, cứ khoảng từ ngày 17-28 Tết, ông thường đem các sản phẩm ra khu phố cổ ở Hàng Mã (Hà Nội) bày bán. Ngoài ra, ông còn nhận giao qua đường bưu điện cho những khách đặt hàng từ xa.
Theo ông Giáp, giá mỗi con vật dao động từ 200.000 đồng tới 1 triệu đồng/sản phẩm tùy theo hình thức mẫu mã, kích thước to hay nhỏ. Mỗi dịp như thế, ông lại thu về khoản thu nhập kha khá để dùng vào việc sắm Tết cho gia đình.
Tiếc nuối
Làm nghề đã hơn 60 năm nay, ông Phùng Đình Giáp không nhớ nổi đã "thổi hồn" vào đất đến bao nhiêu con vật. Ông coi thứ nghề dân gian này không chỉ là 1 nghề buôn bán thông thường mà là đam mê, một phần máu thịt.
"Tôi được ông nội và bố dạy nặn con phỗng từ lúc lên 8 - 9 tuổi. Hiện tại, tôi đã truyền lại cho một người con trai tiếp tục theo đuổi nghề này", ông tâm sự.
Ngoài làm 12 con giáp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ông Giáp vẫn trung thành với 5 mẫu ông phỗng truyền thống từ xa xưa.
Hồi tưởng lại quá khứ, ông Giáp cho biết những Tết Trung thu, nhà nhà trong làng lại rộn ràng làm phỗng đất với 5 mẫu con vật truyền thống là: Chim, rùa, người già, em bé và hình ông Phật. Sau khi làm xong, các gia đình quẩy gánh ra khắp các chợ trong tỉnh bán các hình ông phỗng sặc sỡ trên những chiếc mẹt tre.
Theo ông Giáp, cả làng Đông Khê chỉ còn duy nhất gia đình ông còn gìn giữ được nghề làm đồ chơi dân gian này. Vì nhu cầu sinh kế, các hộ dân nơi đây đã dần dần bỏ nghề, chuyển sang kinh doanh vàng mã.
"Dù mang lại hiệu quả kinh tế không cao, nhưng nghề làm phỗng đất đã là một phần cuộc sống của tôi. Một khi trời vẫn cho sức khỏe, tôi vẫn tiếp tục gắn bó với nghề do ông cha để lại", ông bộc bạch.
Lễ hội văn hóa ẩm thực, món ngon Saigontourist Group 2024 diễn ra từ ngày 28-31/3 tại Khu Du lịch Văn Thánh, TP.HCM sẽ giới thiệu hơn 400 món ngon ba miền Việt Nam cùng các chương trình văn hóa - nghệ thuật truyền thống.
Sáng 15/3, Hội Báo toàn quốc năm 2024 với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Tiên phong, đổi mới vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân” chính thức khai mạc tại TP.HCM.
Ban Quản lý dự án xây dựng giao thông Bắc Ninh đang mời thầu qua mạng Gói thầu số 16 Phần xây dựng, thiết bị và một số công việc khác phục vụ thi công xây dựng với giá gói thầu 1.192,9 tỷ đồng.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Công an huyện Thanh Trì (Hà Nội) đã tiếp nhận trình báo của 2 nhà báo N.V.C (phóng viên Thời báo VTV) và M.H.M (phóng viên báo điện tử Vnexpess) về việc bị nhiều đối tượng cản trở tác nghiệp, hành hung khi làm nhiệm vụ ghi hình đưa thông tin về đám cháy.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Một nhóm 52 đối tượng vừa bị lực lượng chức năng Công an huyện Đông Anh, Hà Nội triệu tập để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng trên địa bàn.
Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, đây là vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 7 công nhân tử vong, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, gây đau thương mất mát đến nhiều gia đình công nhân.
Ngày 20 và 23/4/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can và các quyết định tố tụng đối với 06 đối tượng liên quan đến vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Nhóm đối tượng đã lấy trộm hàng chục tấm thép lưới loại B40, dùng để chắn gia súc trên tuyến đường cao tốc Bắc - Nam đoạn qua xã Quỳnh Mỹ (Quỳnh Lưu - Nghệ An).
Trần Mạnh Hùng (sinh năm 1980) là nhân viên cân băng liệu của Nhà máy xi măng đã bị bắt tạm giam để điều tra về tội “Vi phạm quy định về an toàn lao động”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa có công điện chỉ đạo sau vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng làm 7 người chết, 3 người bị thương xảy ra tại Công ty cổ phần Xi măng và Khoáng sản Yên Bái.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.
