Tránh áp dụng tùy tiện trong thanh tra, kiểm tra đột xuất về môi trường

Bắc Ninh: Bắt quả tang 3 công nhân Công TNHH Xinda Việt Nam đổ chất thải ra môi trường

Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc “câu giờ” tiếp nhận thủ tục hành chính gây thiệt hại cho công dân?

Quy định mới về phí bảo vệ môi trường đối với nước thải

Tin nên đọc

Chuyển 8 dự án cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công: Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu lý do không nên

Quốc hội tuần làm việc thứ 2: Tập trung công tác xây dựng pháp luật

Năm 2021, Quốc hội sẽ không giám sát chuyên đề

Cắt giảm trên 40% thủ tục hành chính

Tờ trình về dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) tại Quốc hội sáng nay, 26/5, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 đã đưa ra nhiều chính sách, cách tiếp cận đổi mới, từng bước đưa phương thức quản lý, giải quyết các vấn đề về môi trường từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường để đóng góp cho tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững.

Tuy nhiên, những vấn đề và thách thức mới phát sinh từ thực tiễn cuộc sống, được nghị trường và các đại biểu Quốc hội quan tâm, phản ánh, trao đổi và thảo luận đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường (BVMT).

Trong đó, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, môi trường nước ta đang diễn biến ngày càng phức tạp; chất lượng môi trường tại một số nơi đã vượt ngưỡng cho phép, không còn khả năng tiếp nhận chất thải. Đã xuất hiện những sự cố môi trường lớn, đặc biệt là sự cố môi trường do Formosa gây ra, đòi hỏi phải nhanh chóng thay đổi phương thức quản lý, kiểm soát về môi trường đối với các dự án đầu tư lớn, phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.

Bên cạnh đó, sự bùng phát dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch Covid-19 hiện nay đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề BVMT.

Ngoài ra, nhiều quan điểm, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước về phát triển bền vững, BVMT đã được ban hành cùng với nhiều cam kết quốc tế có liên quan đến môi trường đã được Việt Nam tham gia (Hiệp định CPTPP, EVFTA…) đặt ra yêu cầu cần sớm được thể chế hóa để tạo hành lang pháp lý triển khai thực hiện.

Thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ đã đặt ra cơ hội về đổi mới tư duy, cách thức trong quản lý môi trường, định hình các mô hình tăng trưởng mới cũng như những thách thức về sự dịch chuyển công nghệ cũ, ô nhiễm vào nước ta.

“Những vấn đề nêu trên cho thấy đã đến lúc cần hình thành đạo luật về BVMT một cách tổng thể, toàn diện, đồng bộ và thống nhất, bảo đảm tính hiệu lực, hiệu quả trong triển khai thực hiện”, ông Hà nhấn manhh.

Về những nội dung chính của Dự thảo Luật, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, dự thảo Luật đã cải cách mạnh mẽ, cắt giảm trên 40% thủ tục hành chính, giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính từ 20-75 ngày.

Góp phần giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp thông qua các quy định thu hẹp khoảng 20% đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường; tích hợp các thủ tục hành chính vào giấy phép môi trường; không duy trì chế độ quan trắc môi trường định kỳ đối với doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật về BVMT…

Đề xuất chi 2% tổng chi ngân sách nhà nước cho BVMT

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (KH,CN&MT) Phan Xuân Dũng cho biết, về đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường (GPMT), Ủy ban KH,CN&MT đánh giá cao những đổi mới về phương thức, công cụ quản lý môi trường trong dự thảo Luật, thể hiện vai trò kiến tạo của Nhà nước, trong đó có nội dung về cải cách thủ tục hành chính đồng thời tán thành việc tích hợp nhiều nội dung cấp phép riêng lẻ vào giấy phép môi trường (GPMT).

Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị cần quy định cụ thể trình tự, thủ tục cấp, cấp đổi, điều chỉnh, đình chỉ hiệu lực một phần, tước quyền sử dụng, thu hồi hoặc cấp lại GPMT; việc thẩm định cấp GPMT, thời điểm cấp GPMT nhằm bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về đầu tư, xây dựng; xem xét việc bổ sung quy định thời hạn tối thiểu của GPMT.

Về phân loại đối tượng phải đánh giá sơ bộ tác động môi trường (ĐTM) và phân loại dự án đầu tư thực hiện ĐTM, ông Phan Xuân Dũng nhấn mạnh cần phân định chi tiết hơn nữa các nhóm dự án và trình tự thủ tục cho từng nhóm dự án thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá sơ bộ ĐTM và đối tượng không phải thực hiện đánh giá sơ bộ ĐTM để dễ thực hiện; đồng thời phải thống nhất nội dung này với các quy định trong Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Đầu tư công và Luật PPP đang được trình Quốc hội tại Kỳ họp này.

Cùng với đó, cần nghiên cứu bổ sung quy định trách nhiệm pháp lý của thành viên trong Hội đồng thẩm định báo cáo ĐTM; quy định về phê duyệt kết quả thẩm định ĐTM là căn cứ để làm thủ tục thẩm định thiết kế cơ sở, thủ tục đầu tư khác theo hướng cho phép doanh nghiệp nộp hồ sơ thực hiện đồng thời các thủ tục hành chính; cân nhắc kỹ quy định về phạm vi, nội dung và mức độ thay đổi tối thiểu của các dự án phải lập lại báo cáo ĐTM tại khoản 6 Điều 44 cho phù hợp với thực tiễn...

Về Quỹ BVMT, một số ý kiến đề nghị cần bổ sung quy định cụ thể, rõ ràng hơn về nguyên tắc huy động, sử dụng quỹ, nội dung chi của quỹ theo hướng tăng cường tính công khai, minh bạch, khắc phục những tồn tại, thu chi bất hợp lý của một số quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước (NSNN) mà Nghị quyết giám sát của Uỷ ban thường vụ Quốc hội năm 2019 đã chỉ ra.

Ủy ban KH,CN&MT đồng tình việc bổ sung quy định trong dự thảo Luật về NSNN cho BVMT và quy định mục chi sự nghiệp BVMT có tính chất đầu tư; nhất trí tăng chi NSNN cho BVMT nhằm đáp ứng các yêu cầu về BVMT và khẳng định vai trò BVMT là một trong ba trụ cột chủ yếu, đó là Kinh tế - Xã hội - Môi trường.

Tuy nhiên việc đề xuất mức chi 2% tổng chi NSNN cho BVMT, cần giải trình và đánh giá thêm để Quốc hội có căn cứ xem xét.

Về quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, cơ quan thẩm tra đề nghị xem xét kỹ thanh tra, kiểm tra đột xuất để phù hợp với Luật Thanh tra, tránh tình trạng áp dụng tùy tiện gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.

Một số ý kiến cho rằng, có sự khác nhau của dự thảo Luật với pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, nhất là việc mở rộng chủ thể có quyền xử phạt; quy định sử dụng 50% tiền thu được từ xử phạt để lại cho cơ quan, tổ chức thực hiện việc kiểm tra, xử lý vi phạm về BVMT trên địa bàn quản lý… cần cân nhắc thêm.

Đề nghị tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện dự thảo Luật, bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về hình sự, thanh tra, xử lý vi phạm hành chính; pháp luật về đầu tư; về bảo đảm an ninh nguồn nước, phát triển năng lượng tái tạo; về vai trò trách nhiệm của cộng đồng trong BVMT…; thiết lập cơ sở pháp lý bảo đảm quyền của tổ chức, cá nhân bị thiệt hại được khởi kiện đòi bồi thường phù hợp với quy định pháp luật về dân sự và đặc thù của thiệt hại về môi trường.